In deze les zitten 13 slides, met tekstslides en 3 videos.
Lesduur is: 50 min
Onderdelen in deze les
H6 §53-58-64
-Tussen de WO
-F. Bordewijk
-De nieuwe zakelijkheid
Slide 1 - Tekstslide
§ 53 Historische achtergrond 1914-1945
Door WOI kwam een einde aan het belle époque (=fin de siècle).
Na WO I optimisme (roaring twenties), dit duurde niet lang: beurscrisis
1929, sombere jaren ’30 die uitliepen op WO II.
Steeds meer staten worden een linkse of rechtse dictatuur.
Europa wordt bijna één grote totalitaire staat
(want: veel landen een dictatoriaal bewind)
Sociale wetgeving wel versterkt: 1917 algemeen kiesrecht mannen,
1922 algemeen kiesrecht vrouwen.
Modernisme is een nieuwe kunststroming, 'radicale nieuwe kunst'
Slide 2 - Tekstslide
Modernisme
Slide 3 - Tekstslide
§ 58 F. Bordewijk (1884-1965)
Proza.
1931 Blokken, anti-utopisch verhaal/dystopie (toekomstdictatuur wordt afgeschilderd), verwijzingen naar Rusland, nachtmerrieachtig. Opbouw = “blokkendoos”, stijl = korte zinnen, vorm en inhoud komen overeen (het boek is opgebouwd als een soort blokkendoos), stroming = constructivisme.
1934 Bint, dezelfde compositorische en stilistische kenmerken als Blokken
Hebben jullie fragmenten van gelezen!
Slide 4 - Tekstslide
Dystopische thema's
Slide 5 - Tekstslide
De nieuwe zakelijkheid (jaren '20 van de twintigste eeuw)
Wat valt je op aan dit fragment?
Geen overbodige versieringen; geen gekke vormexperimenten (expressionisme) meer.
Zakelijke weergave van feiten en handelingen met weglating van veel omschrijvende formuleringen (bijvoeglijke naamwoorden)
Vooral OPA-constructies
Kritische literatuur (m.n. naar het opkomende facisme)
Uit: Bint
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Video
§ 58 Bordewijk (1884-1965)
1938 Karakter, roman van vader en zoon. Bordewijk werkte zelf op advocatenkantoor
Bordewijks stijl: de nieuwe zakelijkheid (reactie op woordkunst, emotieloos, korte, zakelijke stijl)
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
§ 64 De nieuwe zakelijkheid
Ontstaan in jaren '20 in Duitsland rond Bauhaus (= kunstschool)
Enorm veel invloed op het uiterlijk van de wereld, gebouwen, meubels, gebruiksvoorwerpen moesten functioneel zijn --> functionalisme
De 19e eeuwse kunstnijverheid werd gezien als overdreven en kitscherig
Uiteraard ook invloed op literatuur
Slide 10 - Tekstslide
§ 64 De nieuwe zakelijkheid
Literatuur:
tegen vormexperimenten, impressionistische woordkunst
schreven poésie parlante/parlando poëzie (=alledaagse taal, benadert in metrum en ritme de spreektaal)
kritisch t.o.v. opkomend fascisme
literair tijdschrift dat erbij hoort: Forum ("Niet de vorm maar de vent", het moet wat zeggen over de persoonlijkheid van de auteur, daarom wordt deze stroming ook 'ventisme' genoemd)
Lesduur is: 50 min
