Ontstaan van een wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

6. Regenten en Vorsten

1600-1700

Het ontstaan van een wereldeconomie

Programma:

• Opdracht Pocahontas nabespreken
• De wereldeconomie en de VOC
• Opdracht winst en verlies van de VOC

Wat voor kritiekpunten zouden de native americans hebben op deze film?

15e - 17e eeuw

• 
  

• Het handelskapitalisme komt tot bloei.

• Er ontstonden wereldwijde handelsnetwerken. 

• Wereldeconomie groeit
  

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Eerste Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan
  

• Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

• Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.

• Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

• Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

Doel: monopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

Hoe?

• Uitschakelen van concurrenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

Batavia

Nederlanders stichten op Java de belangrijkste factorij (handelspost) Batavia.
Batavia heet nu weer Djakarta.

Bestuur

• De VOC had zes afdelingen (Kamers).

• De afgevaardigden van de Kamers vormden samen het bestuur van de VOC, de Heren Zeventien. 

VOC

2000 Schepen en 30.000 man personeel

Eerste multinational van de wereld

VOC

• Een multinational, dus buitenlandse ontwikkelingen hadden veel invloed
• Denk hierbij aan oorlogen en andere internationale spanningen 

Van grote invloed op de handel:

• Tachtigjarige oorlog 
• Twaalfjarig bestand (1609 - 1621)
• 1672: Het Rampjaar

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

In welk jaar werd de VOC opgericht?

1. 1601
2. 1602
3. 1701
4. 1702

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

Geef een aantal voorbeelden van 'specerijen'

1621 De WIC

De WIC (1621)

• Doel: handelsmonopolie en kaapvaart (oorlog tegen Spanje)

• De WIC handelde in slaven en suiker
  

• De WIC had gebieden in West-Afrika, de Nederlandse Antillen en Suriname in handen.

Driehoekshandel

• Handel in West-Afrika en Amerika

• Mercantilisme: Overheid bemoeit zich actief met de economie van het land. 

• WIC was geen succes

Opdracht over de VOC

• 10 minuten zelfstandig (in stilte) aan de slag
• 15 minuten in groepjes van 3/4 keuzes overleggen
• Klassikaal nabespreken