Les 5 Textiel

Ontwerp & Realisatie

Materialenkennis en gereedschapsleer

In deze les behandelen we het materiaal: 

Textiel

Waar denk je aan bij 'textiel'?

Wat is textiel?

• Het woord textiel betekent 'alles wat geweven is'.
• Textiel bestaat uit kortere en langere draden. Die draden noemen we 'vezels'. 
• Je kunt deze vezels vlechten, haken, breien of aan elkaar knopen. Dan heb je textiel.

Waarom eigenlijk?

Geschiedenis van textiel

Jagers en boeren

Mensen leefde van de natuur. Jagers droegen mantels, die ze vlochten van dierenhuiden.

Middeleeuwen

Het spinnewiel werd uitgevonden. Dit is een groot rad dat ronddraait en lange draden spint.

1874

Mensen begonnen met het opnieuw gebruiken van textiel: recyclen. Textiel wordt uit elkaar gehaald tot vezels.

1935

Natuurlijke vezels zijn wol, katoen of zijde. Deze komen van planten of dieren. Vanaf 1935waren er ook kunstmatige vezels. Bijvoorbeeld nylon. Van nylon worden bijvoorbeeld pantys gemaakt.

1967

Dit is de tijd van Televisie en Computers. Mensen worden steeds rijker en konden meer kleren kopen. Maar ze gooiden hun kleren ook steeds sneller weg.

Technisch Textiel

Bekijk de voorbeelden hieronder van technisch textiel. Bedenk zelf ook andere voorbeelden van technisch textiel

Grondstoffen van textiel

Niet gokken! Zeker weten, zoek het op!!

Dierlijk

plantaardig

synthetisch

wol

Jute (zak van Sinterklaas

linnen(goed)

fleece

zijde

nylon (kousen)

vlas

polyester

acryl

katoen

Soorten textiel

Plantaardige vezels

Dierlijke vezels

Synthetische vezels

Soorten textiel

Plantaardige vezels

Jute

Jute komt van de juteplant. 

Jute kan slecht tegen de zon en gaat snel rotten. Er worden matten, zakken en gordijnstoffen van gemaakt.

Hennep

Hennep komt van de hennepplant. 

Hennep kan goed tegen het weer buiten. Daarom worden er touwen, zeildoeken en brandslangen van gemaakt.

Katoen

Katoen is een natuurlijke stof die je overal ziet (broeken, jasjes, T-shirts). Het wordt gemaakt van de katoenplant.

Linnen

Linnen wordt gemaakt uit vezels van de vlasplant. Linnen is sterker dan katoen (nat linnen is nog sterker). Het kreukt wel snel. Zomerkleding wordt vaak gemaakt van linnen, omdat het lekker koel is.

Soorten textiel

Dierlijk

Wol

Verschillende dieren hebben wol of haren, waarvan een draad kan worden gemaakt. 

De meeste wol komt van een schaap. Ook wordt er wol gemaakt van de vacht van een geit, een konijn en van een kameel.

Van wol wordt kleding gemaakt en dekens. Wol is erg warm bij het dragen en kan op de huid erg kriebelen.

Zijde

Zijde komt van de cocons van de zijderups. 

De cocon is gemaakt van een hele fijne, dunne draad. Deze draad is wel 3000 meter lang. 

Zijde heeft een witte kleur en een mooie glans. Van zijde worden bruidsjurken gemaakt, sjaals en diverse andere (luxe) kleding.

Soorten textiel

Synthetisch

Acryl

Acryl wordt gemaakt van aardolie gemixt met chemische stoffen. 

Acryl wordt ook wel nep-wol genoemd. Het voelt aan als wol, maar slijt minder snel. Acryl draagt fijn, want het kriebelt niet.

Lycra of Elasthan

De vezels van lycra zijn zeer elastisch. 

Lycra, ook wel elasthan genoemd, heeft veel rek. Het is glanzend en doorzichtig van zichzelf. Het wordt veel gebruikt voor zwemkleding, sportkleding, panty's en sokken.

Half-syntetisch: Viscose

Viscose is half-synthetisch. Het komt deels uit de natuur (hout). Dit wordt gemixt met chemische stoffen.

Deze stof blijft koel en luchtig aanvoelen, neemt goed zweet op. Het wordt gebruikt voor jurken, blouses en hemdjes.

Polyester

Polyster (PES) wordt gemaakt van aardolie, gemixt met chemische stoffen. Door dit te verhitten ontstaan stroperige draden. Polyster wordt vaak gebruikt voor sportkleding. Polyester is erg sterk, het krimpt niet, kreukt niet en vervormt niet. 

Acryl is een plantaardige stof

1. Waar
2. Niet waar

Sportkleding wordt vaak gemaakt van polyester

1. Waar
2. Niet waar

Katoen is een plantaardige stof

1. Waar
2. Niet waar

Is papier ook textiel?

Oude kleding

Recyclen

Textiel dat versleten of kapot is, kan gerecycled worden. Je gebruikt het dan opnieuw. Van de afvalstoffen worden nieuwe producten gemaakt.

Hergebruik

Als iets opnieuw gebruikt wordt door iemand anders, noem je dat hergebruik.

Een hergebruikt kledingstuk wordt ook wel een tweedehands kledingstuk genoemd.

Voorkomen (preventie)

De beste manier om met afval om te gaan is zorgen dat we geen afval hebben: voorkomen.

Bijvoorbeeld door 'duurzame producten' te gebruiken. Deze producten gaan langer mee en zijn beter voor het milieu.

Storten

Afval kan naar de vuilnisbelt worden gebracht: storten. Het gaat daar liggen rotten en stinken. Het vervuilt de bodem, het water en de lucht.

Verbranden

Textiel waarvan maar weinig gerecycled kan worden, wordt verbrand samen met ander afval.

Dit kost veel geld. En als je het verbrand, ben je ook het voorgoed kwijt...

Wat doe jij met
oude kleding?

Hoe noem je de technische tekening die gebruikt wordt voor het maken van kleding (bv een spijkerbroek)

1. ware grootte
2. patroon
3. model
4. ontwerp

Welke textiele werkvorm wordt meestal gebruikt om van wol een wintertrui te maken?

1. weven
2. breien
3. knopen
4. persen

Zet de plaatjes bij de juiste tekst

weven

breien

knopen

persen

Opdrachten Ontwerp & Realisatie

We gaan aan de slag met kleine oefeningen met stof.

We maken zogenaamde "proeflapjes" met de hand en als het goed gaat kunnen we overstappen op de naaimachine. 

Opdracht TEXTIEL

Vandaag maken we een proeflapje en vriendschapsbandje

logo naam 

l 

handgemaakt

Verander je naam in een logo. Zoek eventueel op internet naar voorbeelden. 

Teken op papier het logo van jouw naam

• met potlood schetsen  op tekenpapier              
• met liniaal stileren (alles weglaten wat je niet nodig hebt) op ruitjespapier

Kies je voor leer volg dan de beschrijving op de volgende bladzijde

Kies je voor stof sla de volgende bladzijde over

• Zet met tape (papieren plakband) je ontwerp vast op een stukje leer 

• prik met prikpen op prikblok de gaatjes 
• borduur met naald (stompe punt) en borduurgaren 
• minimaal de helft gedaan......haal het papier weg
• borduur de andere helft of minder

LEER

• naai met borduurgaren je logo af 
• tip: draai je werk ook eens om om te zien waar je moet borduren

• speld je ontwerp of stof
• borduur met naald (scherpepe punt) en borduurgaren 
• alles gedaan......haal het papier weg

STOF

Stik het logo op je werk

• leer:
   knip de randen recht af 
   zet met tape je werk op je werkstuk
   stik je logo vast met de naaimachine
• stof:
   maak een zoompje, speld, rijg en stik vast

WERKEN MET DE NAAIMACHINE:

PROEFLAPJE

OF VRIENDSCHAPSBANDJE

Proeflapje of vriendschapsbandje

• Waarom? 
• Om te oefenen met het werken met stof en naaigaren. 
• Om netjes en stevig te leren werken. 
• Om verschillende technieken en toepassingen te leren.
• Eventueel om te leren werken met de naaimachine

Benodigdheden:

 leer 25-30 cm     rood naaigaren            liniaal                 rechte rand

Zet het voetje van de machine naast de lijn en stik jouw eerste lijn

naai zoveel mogelijk lijnen; stiklijn of

zigzag lijnen

Kies zelf!

stik je lijnen recht

voorbeelden:

Textiel 

Textiel

• Wat is textiel?
• Soorten textiel
• Geschiedenis van textiel
• Oude kleding

Knip zo dicht mogelijk langs de rand

Rechthandig: houd de stof met je linkerhand vast, knip rechts

Linkshandig: houd de stof met je rechterhand vast en knip links

JE ZIET DE LIJN!

Rechtshandig:

links de stof vasthouden

rechts knippen

Les 5 Textiel

Maak een knoopje op de uiteinden

Gebruik rood 

borduurgaren

Leg de uiteinden over elkaar en knoop vast

Draai je borduurgaren 5 keer om je bandje en knoop vast