2hv grammatica zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands 

Vakantie

Dit ga ik dit jaar anders aanpakken..

Leerdoelen

Aan het eind van de grammaticalessen kun je nevenschikking en onderschikking toepassen op verschillende zinnen.

Aan het eind van de grammaticalessen kun je de voegwoorden voor een samengestelde of enkelvoudige zin benoemen. 

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je aangeven of er sprake is van onderschikking of nevenschikking in een zin en welke voegwoorden hierbij horen.

Enkelvoudige zin

• één persoonsvorm
• één onderwerp
• persoonsvorm staat op de eerste op tweede plaats

Samengestelde zin

• meerdere persoonsvormen
• meerdere onderwerpen
• persoonsvorm kan op verschillende plekken in de zin staan

Hoofd- en bijzinnen

Samengestelde zinnen kunnen uit hoofd- en bijzinnen bestaan. 

De plaats van de persoonsvorm en het soort voegwoord laat zien om wat voor soort zin het gaat.

Hoofdzinnen

• In een hoofdzin staat de persoonsvorm altijd op de eerste of tweede plaats in de zin.
• Samengestelde zinnen met alleen hoofdzinnen zijn met elkaar verbonden door nevenschikkende voegwoorden.

Klaas kan vanmiddag niet komen, want hij moet op zijn zusje passen.

Nevenschikkende voegwoorden

Nevenschikkende voegwoorden kunnen alleen twee hoofdzinnen met elkaar verbinden.

Er zijn vier nevenschikkende voegwoorden:

en - maar - want - of

Bijzinnen

• In een bijzin staat de persoonsvorm niet op de eerste op tweede plaats in de zin.
• Bijzinnen kunnen alleen in de zin staan in combinatie met een hoofdzin.
• Een bijzin en een hoofdzin zijn met elkaar verbonden door een onderschikkend voegwoord.

Ik vind het erg vervelend dat jij altijd te laat komt.

Onderschikkende voegwoorden

• Onderschikkende voegwoorden verbinden een hoofdzin en een bijzin met elkaar.
• Onderschikkende voegwoorden kunnen aan het begin of in het midden van de zin staan.
• Er zijn verschillende onderschikkende voegwoorden:

als -aangezien - dat - doordat - hoewel - mits - nadat - terwijl - toen - zodat - omdat  enz.

Onderschikkende voegwoorden

Ik vind dat spel niet leuk, omdat ik altijd verlies.

Terwijl zij aan het wachten was, keek zij rond in huis.

Je mag mee, mits jij je huiswerk af hebt.

Als de hond heel nodig moet plassen, gaat hij blaffen.

In dat café kom ik graag, omdat daar altijd mooie herinneringen bovenkomen.

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

De boer bewerkt het land, zodat daar weer bloemkool kan groeien

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Volgend jaar ga ik kamperen, of ik ga met de caravan weg

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Vandaag ga ik niet naar school, want ik voel me niet goed

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Doordat het de hele week heeft geregend, is wandelen in het bos geen pretje

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Volgorde hoofdzin en bijzin

Deze meneer beweert dat een blaffende hond niet bijt.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Of Nederland snel uit de crisis komt, wachten we maar af.

1. HZ + HZ
2. HZ + BZ
3. BZ + HZ
4. BZ + BZ

Maak een samengestelde zin:
Ik zal de was aan de waslijn hangen. Het is droog.

Maak een samengestelde zin:
Ik wil graag boerenkool eten. Dat lust mijn broertje niet.

Dit wil ik nog leren mbt grammatica