Basisstof 5: Gezonde luchtwegen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 1: Verbranding en ademhaling

Basisstof 5: Gezonde luchtwegen

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 5: Gezonde luchtwegen
• Aan het werk!
• Nabespreken

Als je ademt vindt er gaswisseling plaats in de longen. Hierbij gaat er                  in de rode bloedcellen en                 vanuit die rode bloedcellen de longblaasjes in. 

Bloed dat naar de longblaasjes toestroomt bevat                  zuurstof en        koolstofdioxide en heet dus                 bloed. 

Bloed dat van de longblaadjes wegstroomt, bevat                  zuurstof en      koolstofdioxide en heet dus                 bloed. 

Herhaling basisstof 4: Ademhalen

Veel

Veel

Weinig

Weinig

Zuurstofrijk

Zuurstofarm

Zuurstof

Koolstofdioxide

Herhaling basisstof 4: Ademhalen

Bij de borstademhaling/buikademhaling bewegen de ribben en het borstbeen. Door het samentrekken van de tussenribspieren bewegen je ribben omhoog/omlaag en wordt de borstholte groter/kleiner.

Bij de borstademhaling/buikademhaling bewegen het middenrif en de buikwand. Door het samentrekken van je middenrif worden de longen groter/kleiner, zodat je inademt/uitademt.

Borstademhaling

Buikademhaling

Omhoog

Omlaag

Groter

Kleiner

Groter

Kleiner

Inademt

Uitademt

Bij welke van de onderstaande handelingen staat de huig open?

1. Ademhalen
2. Verslikken
3. Ademhalen en voedsel inslikken
4. Ademhalen en verslikken

Quinten: De functie van de trilharen in de neusholte is het vasthouden van ziekteverwekkers
Milou: De binnenkant van de luchtpijp bevat ook trilharen
Wie heeft gelijk?

1. Beiden hebben gelijk
2. Alleen Quinten heeft gelijk
3. Alleen Milou heeft gelijk
4. Beiden hebben ongelijk

Manfred zegt: Bij een amfibie zal de gaswisseling in de longen sneller verlopen dan bij een reptiel

1. Juist
2. Onjuist

1.5 Gezonde luchtwegen

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden
• Je kunt beschrijven wat hooikoorts, astma en COPD zijn

Belangrijke begrippen:

• Smog
• Ventilatie
• Hooikoorts
  

Schone longen

• Schone longen zijn een belangrijk kenmerk van gezonde luchtwegen.
• Om je longen schoon te houden is het belangrijk om niet te roken.
• Wat doet roken met je? 

Demo

Waarom is roken slecht voor je?

Schadelijke stoffen

Kankerverwekkend                                                         Minder zuurstof

Teerdruppeltjes 

Welke factor, anders dan roken,
kan nog meer besmeurend
zijn voor je longen?

Smog

• Luchtvervuiling
• Uitlaatgassen
• Fijnstof
  
• Windstil 

Gezonde longen

• Voldoende bewegen is goed voor je gezondheid, ook voor die van je longen.
• Door flinke inspanning heeft je lichaam veel zuurstof nodig
• Je gaar dieper ademhalen
• Dit versterkt de ademhalingsspieren
• De longinhoud wordt groter 

Frisse lucht

• Frisse lucht is belangrijk om verse zuurstof in te kunnen ademen
• Zorg in huis voor voldoende ventilatie
• Dit werkt natuurlijk ook tegen nare geurtjes 

Wat is wel goed voor je longen?

• Bewegen 
• Zingen 
• Muziek maken 
• Veel ventilatie!!!

Longziektes

Hooikoorts

Astma

COPD

Longziektes

Wat is hooikoorts?

1. Een allergie voor huisstofmijt
2. Een allergie voor planten
3. Een allergie voor stuifmeel van planten
4. Een allergie voor huisdieren

biologiepagina.nl

Hooikoorts

• Stuifmeel blijft aan het slijmvlies in je luchtwegen plakken
• Als je allergisch (overgevoelig) bent voor stuifmeel krijg je een branderig en jeukend gevoel in je neus, keel en ogen.
• Het slijmvlies kan ook opzwellen.

Astma

• Chronische longziekte
• Prikkels
• Aanvallen

COPD

• Chronische ontsteking slijmvlies
• Longemfyseem 
• Roken/erfelijk
• Kortademig, hoesten en slijm

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 5 van thema 1
• Hoe: Fluisteren, met je buurman/-vrouw
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Steek je vinger op
• Klaar: Nakijken en verbeteren, lezen basisstof 6 

Petra doet aan atletiek. Om goed te kunnen presteren moet ze regelmatig trainen. Voor haar training loopt ze eerst rustig in.
Wordt haar ademhaling hierdoor sneller? En haar hartslag?

1. Alleen haar ademhaling
2. Alleen haar hartslag
3. Zowel haar ademhaling als haar hartslag

Petra doet mee aan de 400m sprint.
Tijdens dit onderdeel vindt er meer verbranding plaats in haar lichaam.

1. Juist
2. Onjuist

Waarom vindt er meer verbranding plaats in het lichaam als je meer beweegt?

Een hooikoortspatiënt is allergisch voor bepaalde deeltjes die in de lucht kunnen voorkomen. Welke deeltjes zijn dat?

                                   is de stof in sigaretten die ervoor zorgt dat mensen verslaafd raken aan roken. 

                                   in tabaksrook beschadigt de binnenkant van de luchtwegen. 

Als je                                     inademt, wordt het opgenomen in je bloed. Daardoor is er in het bloed minder plaats voor zuurstof. 

Koolstofmonoxide

Nicotine

Teer

Bij deze aandoening krijg je last van plotselinge aanvallen

1. COPD
2. Astma
3. Hooikoorts

Twee ziekten van het ademhalingsstelsel zijn astma en COPD.

Bij welke van deze ziekten zijn de luchtwegen steeds ontstoken?

1. Alleen bij astma
2. Alleen bij COPD
3. Bij astma en bij COPD
4. Bij geen van beiden