herhaling par 11.1 t/m 11.4

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

herhaling par 11.1 t/m 11.4

Filtreren

Extraheren

Bezinken en afgieten

Adsorptie

Destilleren

Indampen

Aardolie/aardgas

Fossiele brandstof: miljoenen jaren geleden ontstaan uit dode planten

Uit de grond opgepompt.

In raffinaderijen gezuiverd en verwerkt.

Koolwaterstoffen 

Bestaan uit voornamelijk C's en H's 

In aardolie meer dan 1000 soorten koolwaterstoffen

koolwaterstoffen

Bestaan uit voornamelijk C's en H's 

Aardolie bestaat uit meer dan 1000 soorten koolwaterstoffen

Uit welke atomen bestaan koolwaterstoffen?

1. C
2. F
3. H
4. Na

Alkanen

• C's met H's eraan
• Tussen de C's zitten alleen maar enkele bindingen. 
• Molecuulformule bv: CH4, C2H6, C3H8
• Algemene formule: 
• naam: -aan 

C​n​​H​2n+2​​

Alkenen

• C's met H's eraan
• Tussen de C's zit min. 1 dubbele binding
• Molecuulformule bv: C2H6, C₃H6
• Algemene formule: 
• naam: -een

C​n​​H​2n​​

naamgeving 

butaan bestaat uit 4 C- atomen. Hoeveel H atomen heeft butaan?

1. 4
2. 6
3. 8
4. 10

Propeen heeft 3 C-atomen.
Hoeveel H atomen heeft propeen?

1. 3
2. 6
3. 8
4. 10

Etheen

Ethaan

Alkenen hebben ... bindingen.

1. Enkele
2. Dubbele

 kunststoffen: eigenschappen

•  waterdicht
• slechte geleider elektriciteit
• slechte geleider warmte
• worden nauwelijks aangetast door omgeving
• kunststoffolie = doorzichtig
• nadelen: veel soorten worden zacht bij verwarming, niet biologisch afbreekbaar

Kunststoffen maken

Polymeren en monomeren

Een bekende polymerisatie-reactie is de reactie van etheen. De stof die dan ontstaat noem je polyetheen. Zie ook de afbeelding hieronder:

Omdat zo'n polymeer uit duizenden moleculen bestaat, wordt de reactievergelijking best groot als je de aantallen precies moet weten. Daarom schrijven we deze reactie als volgt op:

nC​2​​H​4​​−>(C​2​​H​4​​)​n​​

Polymeren en monomeren

C₂H₄=etheen   Dit is het monomeer

polyetheen (PE) is een polymeer van etheen

C₃H₆=propeen Dit is het monomeer

polypropeen (PP) is een polymeer van propeen

Structuur en eigenschappen

De structuur van een polymeer is bepalend voor de eigenschappen en daarmee ook voor de toepassing. De polymeren die we kunnen onderscheiden aan de hand van eigenschappen zijn:

1. Thermoplasten

2. Thermoharders

Bekende polymeren

Polymeren kom je op veel plekken tegen. Twee bekende polymeren zijn:

PVC (poly-vinyl-chloride)                            Teflon (poly-tetra-fluor-etheen)

Thermoplasten en thermoharders

Een manier om kunststoffen te sorteren is door te kijken naar de eigenschappen als je het verwarmt. Er zijn soorten die dan makkelijk vervormen (thermoplasten) en soorten die niet vervormen (thermoharders) tijdens het verwarmen. Als je naar de structuur van het polymeer kijkt, kun je het verschil tussen die twee goed zien. Links zie je een thermoplast, rechts een thermoharder:

Thermoplast

Plastic wordt zacht door verwarming 

Geen dwarsverbindingen tussen polymeren 

_______________

_______________    vb: Polyetheen, polypropeen, 

_______________            PVC (polyvinylchloride)

Thermoplasten 

• Dat thermoplasten smelten bij hogere temperatuur ligt aan de chemische structuur;
• Thermoplasten bestaan uit allemaal losse ketens.

Thermoplasten 

• Thermoplasten zijn polymeren die bij verwarmen zacht en buigzaam worden. Ze hebben lineaire en vertakte ketens.
• Worden gebruikt bij:
• schuim
• folie
• buizen
• kabel
• vezels
• kunstglas

Thermoharders

Thermoharders 

Thermoharders blijven hard als ze verwarmd worden. Toepassingen:

• speelgoed
• huishoudelijke artikelen
• bakeliet

omdat ze een driedimensionaal fijnmazig netwerk van polymeerketens met dwarsverbindingen hebben.

Thermoharders

• Bij een thermoharder zijn de ketens verbonden door dwarsverbindingen (crosslinks);
  
• Hierdoor blijven ze bij verhitting intact