Bijles: cellen van de organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Extra hulp biologie: 

Cellen van organismen

CELLEN VAN ORGANISMEN

- Cellen zijn de kleinste bouwstenen waaruit organismen zijn opgebouwd.

- Organismen zijn in vier groepen ingedeeld met elk zijn eigen soort cel. Zo’n groep organismen noem je een rijk. De vier rijken zijn:

plantenrijk, dierenrijk, schimmelrijk & bacterierijk 

6 onderdelen van een plantencel:

1. Celwand: een stevig laag cellulose om de cel.

2. Celmembraan: dun vlies dat regelt welke stoffen de cel in en uit gaan.

3. Cytoplasma: stroperig vloeistof in de cel.

4. Celkern: hierin zitten chromosomen met DNA.

Het DNA bevat de erfelijke eigenschappen eb regelt alles wat er in de cel gebeurt.

Organismen van dezelfde soort hebben voor 99.9% hetzelfde DNA.

5. Bladgroenkorrels: daarin vindt fotosynthese plaats, dat is glucose maken.

6. Vacuole: een blaasje dat vol met water zit. Door de druk van de vacuole op de celwand is de cel stevig.

stevigheid van planten:

Kruidachtige planten: De kruidachtige planten zijn stevig door de druk van water in de vacuole tegen de celwand. De cellen zwellen op tot de cekwanden onder druk staan.

Houtachtige planten: De houtachtige planten zijn stevig door houtcellen met dikke celwanden van houtstof.

Hout bestaat uit volgroeide houtcellen. Volgroeide houtcellen zijn dood. De celinhoud is verdwenen, alleen celwanden zijn over.

Dierenrijk

Bouw van dier van groot naar klein:

Orgaanstelsel: aantal organen die samenwerken aan een grote taak.

- Bijvoorbeeld: Spierstelsel, verteringsstelsel.

Orgaan: een deel van een organisme met een eigen taak.

- Bijvoorbeeld: hart, long, maag, dunne darm.                  

     

Weefsels: groepen cellen in een orgaan met dezelfde vorm en taak. 

- Bijvoorbeeld: spierweefsel, zenuwweefsel. 

Cellen: de kleinste bouwstenen. Elk soort cel heeft een eigen vorm. 

- Bijvoorbeeld: spiercellen, bloedcellen.

3 onderdelen van een dierlijkecel:  

- Celmembraan,

- Cytoplasma,     

- Celkern.              

Stevigheid van de dieren:

- De cellen van dieren hebben geen celwand. Om kwetsbare organen te beschermen hebben veel dieren een skelet. 

- Gewervelde dieren hevven een inwendig skelet. 

- Geleedpotigen (krabben, insecten) en weekdieren (slakken) hebben een uitwendig skelet.

5 onderdelen van een schimmelcel:

1. Celwand: stevig, net als bij planten,

2. Celmembraan,

3. Cytoplasma,

4. Celkern,

5. Vacuole.

Cellen van schimmels lijken op de cellen van planten, maar hebben géén bladgroenkorrels. 

3 onderdelen van een bacteriecel:

1. Celwand,

2. Celmembraan,

3. Cytoplasma.