EC V3 Latijn - coniunctivus praesens

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Disco hfst 45

uitleg coniunctivus

Programma

doelen

opzet en werkwijze

uitleg

oefenen

afronden

Doelen

• je weet wat een coniunctivus is
• je weet waaraan je een coniunctivusvorm herkent
• je kunt een werkwoordsvorm benoemen
• je kent de eerste vertaalregels voor de coniunctivus

Opzet en werkwijze

In deze les:

- samen: korte uitleg over coniuncitvus

- samen: korte oefeningen

Na deze les: 

- individueel: oefeningen in oefenboek maken

Het begrip 'coniunctivus'

Indicativus: aantonende wijs

Imperativus: gebiedende wijs

Coniunctivus: aanvoegende wijs

Check pagina 51 leerboek!

Coniunctivus in het Nederlands

Wat kennen we al?

indicativus: hij praat

imperativus: praat!

What's new?

coniunctivus: hij prate

(= ik hoop dat hij praat, laat hij toch praten, hij zal vast wel praten)

Coniunctivus in het Nederlands

Komt in het NL weinig voor.

- "Leve de koning"

- "Moge je nog vele jaren oud worden"

We gebruiken wat kenmerkende woordjes voor het Latijn:

voorbeeld: Laten we op reis gaan / Moge de goden met ons zijn

Hoe herken je een coniunctivus in het Latijn?

Coniunctivus praesens

a-stam   -->  A wordt E                                        vocat > vocet

e/i/mk-stam  --> er komt een A bij                delet > deleat

                                                                                       audit > audiat

                                                                                       mittit > mittat

onregelmatige werkwoorden                          sum > sim (zie p42 LB)

Coniunctivus praesens

Je moet dus goed gaan weten van welke stam een werkwoord is.

Laten we dat eens oefenen...

A-stam

E-stam

I-stam

MK-stam

Superavisti

Pellietur

Extraxeramus

Do

Gaudebam

Impeditus

Redigit

Videor

Coniunctivus praesens

Je moet dus goed gaan weten van welke stam een werkwoord is.

Nu we dat weten, kunnen we makkelijker het rijtje bekijken.

Zie pagina 41 en 42 leerboek!

dubitent

1. komt van een A-ww, dus indicativus
2. komt van een A-ww, dus coniunctivus
3. komt van een E-ww, dus indicativus
4. komt van een E-ww, dus coniunctivus

Ridearis

1. komt van een A-ww, dus indicativus
2. komt van een A-ww, dus coniunctivus
3. komt van een E-ww, dus indicativus
4. komt van een E-ww, dus coniunctivus

coniunctivus

indicativus

fallas

falleris

falleres

falles

fallis

fallereris

fallaris

Nu herkennen we hem, maar...

Hoe vertaal je een coniunctivus nu?

Coni. vertalen in hoofdzinnen

IND: Aliquid discimus = wij leren iets.

CONI: Aliquid discamus = ...

1. TWIJFEL (in vraagzin): Aliquid discamus? = Moeten we iets leren?
2. VERBOD (in 'bevel' zin met ne): Ne discas! = Jij moet niet leren.
3. WENS: Utinam discamus aliquid. = Mogen we iets leren.
4. AANSPORING (in 'bevel' zin): Discamus aliquid! = Laten we iets leren!
5. MOGELIJKHEID (in 'gewone' zin): Discamus aliquid. = We zouden iets kunnen leren.

Wanneer gebruik je welke vertaling?

Dat ligt aan de context. Kies dus de optie die het beste past als het geen vraag (twijfel) of een zin met 'ne' (verbod) is.

Ken je de coni. al (een heel klein beetje) quiz?

curetur is een coniuctivus

1. ja, van het praesens
2. ja, van de imperativus
3. nee, het is een indicativus
4. nee, het is passief

convenitis is een coniuctivus

1. ja, van het praesens
2. ja, van het imperfectum
3. nee, het is een indicativus
4. nee, het is gebiedende wijs

coniunctivus

indicativus

geen van beide

dicas

vocas

ducamus

sunt

dicet

possit

intretis

esse

TIPS:

Herkennen van de coniunctivus praesens:

Staat er een -a- voor de persoonsuitgang?

- Ja: dan is het een indicativus van de a-stam of coniunctivus van de andere stam. (bepaal dus welke stam het is)

- Nee: dan is het een coniunctivus van de a-stam

Vertalen van de coniunctivus praesens:

1. Is het een vraag?

- Ja: vertaal dan met 'moeten' (twijfel)

- Nee: Kijk dan of er een ontkenning met 'ne' instaat.

2. Staat 'ne' in de zin?

- Ja: vertaal met 'niet moeten' (verbod)

- Nee: Vertaal dan met 'moge' (wens) / 'laten' (aansporing) / 'zou kunnen' (mogelijkheid)

Doelen

• je weet wat een coniunctivus is
• je weet waaraan je een coniunctivusvorm herkent
• je kunt een werkwoordsvorm benoemen
• je kent de eerste vertaalregels voor de coniunctivus

Huiswerk

- Neem grammatica door in LB p.40-41-42

- Maak oprachten 1-2-3-4 OB p.48-49

- Lees TB p.121-122