Hoofdstuk 1 - De samenleving en ik

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Hoofdstuk 1

De samenleving en ik

Hier vindt u de notities bij een dia. Die kunnen bestaan uit voorbeeldantwoorden maar ook uit tips.

De starttip is: LessonUp is een interactief hulpmiddel dat een soort powerpoint is waarbij u uw leerlingen met hun mobiel kunt actief kunt laten meedoen met klassikale instructie + oefeningen. Het werkt zeer eenvoudig: u presenteert uw LessonUp in de klas en de leerlingen gebruiken hun telefoon er bij. Vergelijkbaar met hoe Kahoot werkt maar dan veelzijdiger.

Wat leer ik deze les?

• Verschillende aspecten van identiteit
• Begrippen rondom kansen en variabelen
• Processen en vormen van socialisatie
• Wat een conceptueel model is
• Wat goede hypothesen zijn 

§1.1 Identiteit

Referentiekader

Het geheel van kennis, ideeën, ervaringen en overtuigingen van waaruit iemand denkt en handelt.

Wat zie je hier?

Wat je ziet, heeft te maken met je referentiekader; met de manier waarop je naar dingen kijkt

Identiteit

Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, uitdraagt en anderen voorhoudt.

00:28

Gedraag jij je in elke situatie met elke groep/persoon hetzelfde?

1. Ja
2. Nee

Dit heeft te maken met de verschillende onderdelen van je identiteit

Het beeld dat iemand van zichzelf heeft

Het deel dat past bij de groepen waar iemand deel van uitmaakt.

Het beeld dat de samenleving heeft van een groep en het beeld dat ze blijvend kenmerkend voor die groep vindt.

Persoonlijke identiteit

Sociale identiteit

Collectieve identiteit

Om welk aspect van identiteit gaat het?

'De leden van sportvereniging X vinden het belangrijk dat ze motivatie hebben, hun best doen en proberen te winnen.'

1. Persoonlijke identiteit
2. Sociale identiteit
3. Collectieve identiteit

Om welk aspect van identiteit gaat het?

'Mensen die bij een vereniging horen, kijken vaak meer naar elkaar om, steunen elkaar soms financieel als het nodig is en hebben eigen regels en wetten.'

1. Persoonlijke identiteit
2. Sociale identiteit
3. Collectieve identiteit

Om welk aspect van identiteit gaat het?

'Ik denk dat ik sociaal, vriendelijk en behulpzaam ben. Ik vind mezelf over het algemeen wel een aardig mens.'

1. Persoonlijke identiteit
2. Sociale identiteit
3. Collectieve identiteit

§1.2 Kans en variabele

Wetmatigheid

Een wet waarbij je geen uitzonderingen verwacht

Kans

De waarschijnlijkheid dat een bepaalde gebeurtenis zal optreden

Variabele

Een kenmerk van een actor of samenleving dat kan variëren.

Wetmatigheid

Kans

Variabele

Zwaartekracht

IQ

De aarde draait om de zon

Spijpelaars vertonen later crimineel gedrag

Sekse

Leeftijd

§1.3 Socialisatie

Socialisatie

Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.

Wat heb jij aangeleerd van je ouders/vrienden/school/enz.?

Het proces van overdracht

Wat heb jij je eigen gemaakt?

Proces van verwerving

Het proces van overdracht en verwerving van de politieke cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren.

Bijzondere vormen van socialisatie

Het aanleren en verwerven van de cultuur waarin iemand is opgegroeid.

Het aanleren en verwerven van een andere cultuur of elementen daaruit dan waarin iemand is opgegroeid.

Politieke socialisatie

Enculturatie

Acculturatie

Om welke vorm van socialisatie gaat het?

'Irma is 19 jaar en woont in Nederland. Irma is in Suriname geboren en heeft daar 1 jaar gewoond. Daarna is ze naar Nederland verhuisd. Doordat ze zo jong naar Nederland is verhuist, voelt ze zich ook echt een Nederlanders en heeft ze nog weinig met Suriname.'

1. Politieke socialisatie
2. Enculturatie
3. Acculturatie

Om welke vorm van socialisatie gaat het?

'Eriks opa en oma komen oorspronkelijk uit Duitsland, maar zijn toen zij nog jong waren naar Nederland verhuist. Hierbij hebben zij zich de Nederlandse cultuur eigen gemaakt.'

1. Politieke socialisatie
2. Enculturatie
3. Acculturatie

§1.4 Model en hypothesen

Conceptueel model

Een schema met hokjes en pijltjes waarin de invloed van variabelen op elkaar wordt weergegeven

Leg het conceptueel model uit

Is er een mogelijkheid dat het gedrag van de leerling hier ook een rol in speelt? Als dit het geval is, op welke variabele zou het dan van invloed zijn?

Hypothese

Een toetsbare idee over de werkelijkheid. Dit is in de vorm van een stelling en hoeft niet altijd waar te zijn.

Wat is een goede hypothese?

1. Hebben jongens een hoger IQ?
2. Hebben jongens een hoger IQ dan meisjes?
3. Hebben meisjes een hoger of lager IQ dan jongens?
4. Meisjes hebben een hoger IQ dan jongens.

Stel een hypothese op bij het conceptueel model

Bijvoorbeeld: Hoe meer kilometer en leerling moet afleggen van huis naar school, hoe minder energie een leerling heeft.

Maar ook goed is: hoe meer kilometers... hoe meer energie...

Het gaat er niet om of de hypothese waar is maar of deze toetsbaar is. En als je je fysiek inzet kan dat trouwens ook een positief effect hebben op een positieve inzet tijdens het leren. 

§1.5 Tegendraads

Tegendraads gedrag

Mensen kunnen met hun gedrag anders zijn dan je zou verwachten, uitzonderingen op de regel.

Opvoedingsstijlen

De manier van opvoeden waarbij ouders normen en waarden op een bepaalde manier overdragen op hun kinderen.

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik deze les geleerd?

• Verschillende aspecten van identiteit
• Begrippen rondom kansen en variabelen
• Processen en vormen van socialisatie
• Wat een conceptueel model is
• Wat goede hypothesen zijn 

Hoofdstuk 1

De samenleving en ik