Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3 zinnen

Sorry, maar ik heb je geld nog niet. Je krijgt het morgen.

Het spijt me, maar ik heb u nog niet terug kunnen betalen. 

Wilt u mij excuseren. Ik heb u nog niet kunnen restitueren. U kunt de achterstallige betaling morgen tegemoetzien. 

Herhaling grammatica/formuleren V3

Samengestelde zinnen

Beantwoord: Hoe vind je ook alweer de persoonsvorm (pv)?

Herhaling: Persoonsvorm

Hoe vind je ook alweer de persoonsvorm (pv)?

- Getalproef

- Vraagproef

- Tijdproef (handigste!)

DUS:

Ik zal morgen op visite bij oma gaan.

Getalproef: Wij zullen morgen op visitie...

Vraagproef: Zal ik morgen op visite gaan bij oma?

Tijdproef: Ik zou morgen op visite bij oma gaan.

Samengestelde zinnen

Enkelvoudige zinnen: Zinnen met één pv

1. Ik zal morgen op visite bij oma gaan.

Samengestelde zinnen: Zinnen met twee of meer pv's

1. Ik zal morgen op visite bij oma gaan, zodat ik haar weer gezien heb, voordat ik op vakantie ga.

Let op: Komma's en signaalwoorden!

Soorten zinnen: Hoofdzinnen

Hoofdzinnen: Zinnen die 'los' kunnen voorkomen

Pv staat op eerste of de tweede plek

Belangrijk: Er kan niks tussen de pv en het onderwerp staan.

De hond verstopte al zijn botten. (correct)

De hond niet verstopte al zijn botten. (incorrect)

    

Soorten zinnen: Bijzinnen

Bijzinnen: Zinnen die niet 'los' kunnen voorkomen.

• De pv staat meestal achteraan.
• Tussen pv en ond kunnen wél zinsdelen staan.

De hond verstopte al zijn botten (hoofdzin), omdat hij (ond) ze nog niet wilde (pv) opeten (bijzin).

Soorten samengestelde zinnen

Twee soorten samengestelde zinnen: nevenschikkend en onderschikkend 

• Nevenschikkend: twee of meer hoofdzinnen (neven --> naast elkaar)
• Het (ond) is (pv) al laat en daarom kom (pv) ik (ond) niet meer.

(hoofdzin 1)                               (hoofdzin 2)

Soorten samengestelde zinnen

• Onderschikkend: Een hoofdzin met één of meer bijzinnen.

Omdat zij (ond) last van suikerziekte heeft (pv), eet (pv) Suzie (ond) geen koekjes.

(Bijzin)                                                                                       (Hoofdzin)

Welke zinsbouw?
Jan heeft goed geleerd, waardoor hij een goed cijfer zal behalen.

1. Hoofdzin + Hoofdzin
2. Bijzin + Hoofdzin
3. Hoofdzin + Bijzin
4. Bijzin + Bijzin

Welke zinsbouw?
Toen ik naar huis ging, regende het ontzettend hard, waardoor ik nat werd.

1. Hoofdzin + hoofdzin + Hoofdzin
2. Hoofdzin + Hoofdzin + Bijzin
3. Bijzin + Hoofdzin + Bijzin
4. Bijzin + Bijzin + Hoofdzin

2 HZ's of HZ & BZ?
Als je zoveel taart blijft eten, word je vanzelf wel misselijk.

1. 2 HZ's
2. HZ & BZ

Herkennen: Twee extra tips

1. Bijzinnen kan je meestal vervangen door één woordje

De jongen die al jaren verliefd op jou is, heeft voor Valentijn een kaart gestuurd.

Hij heeft voor Valentijn een kaart gestuurd.

2. Maak een vraagzin: De hoofdzin komt dan naar voren!

Gisteren heb ik jou gezien, toen jij boodschappen deed.

Heb ik jou gisteren gezien toen jij boodschappen deed?

Formuleren

Veel formuleringsfouten zijn terug te leiden tot fouten in de zinsbouw:

- Foutieve samentrekking

- Losstaand zinsgedeelte

- Foutieve inversie

- Woorden op de verkeerde plaats

- ...