H2 P1 tot P4 2VMBO

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 2

Europa verovert de wereld

Paragraaf 1

Nationalisme

Nationalisme en de gevolgen

Grote voorliefde voor je eigen volk, taal, geschiedenis en cultuur heet nationalisme. In de 19e eeuw groeide het nationalisme onder alle volken in Europa. Dat kwam doordat kunstenaars en schrijvers het gevoel van trost gingen verspreiden onder het volk. Regeringen deden dat ook.

 

• Een eerste gevolg was dat mensen zich sterker en beter voelden dan mensen van een ander volk
  
• Een ander gevolg was dat nationalisten een eigen land wilden voor hun volk.
  

Paragraaf 2

Europese wereldrijken

Modern imperialisme

Rond 1500 zeilden de Portugezen en de Spanjaarden als eersten naar Amerika, Afrika en Azië. Zij waren vooral op zoek naar grondstoffen. In Noord- en Zuid-Amerika veroverden Europeanen grote gebieden, waar zij zich vestigden als boer of grote plantages stichtten, die door slaven bewerkt werden. In Afrika en Azië bouwden de Europeanen vooral handelsposten aan de kust. Vanuit deze forten kochten ze handelswaar, zonder gebied te veroveren. Het binnenland bleef daarom lang onbekend gebied voor de Europeanen.

 Dat veranderde in de de 19e eeuw, er begon een soort wedstrijd tussen Europese landen om zoveel mogelijk land te veroveren. Ze wilden hun gebied uitbreiden met kolonies tot een imperium, een rijk. Deze periode waarin Europese landen grote delen van Azië en Afrika veroverden, wordt daarom de periode van modern imperialisme genoemd.

Noem twee oorzaken voor het modern imperialisme

Oorzaken voor het modern imperialisme

• Door de industriële revolutie hadden Europese fabrieken veel grondstoffen nodig. Veel Europeanen geloofden dat het bezit van koloniën nodig was om altijd aan grondstoffen te kunnen komen.
• Fabrikanten in Europa hadden behoefte aan gebieden waar ze hun producten konden verkopen.
• Het bezit van koloniën maakte Europeanen trots en gaf een land veel aanzien. Nationalisme leidde dus tot het veroveren van zoveel mogelijk land.
  

Paragraaf 3

Leven in de kolonien

Benoem twee veranderingen in het bestuur

Veranderingen in het bestuur

• Europese landen voerden vaak een indirect bestuur in, waardoor inheemse vorsten en inheemse bestuurder voortaan aan het Europese bestuur moesten gehoorzamen.
  
• Daarnaast bepaalden Europeanen hoe de grenzen van een gebied liepen. Allerlei volken die eerst een eigen staat hadden, kwamen samen in een kolonie te wonen of een volk kwam in twee koloniën te wonen.
  

Benoem twee veranderingen in de economie

Veranderingen in de economie

• In 1830 voerden Nederlanders in Nederlands-Indië het cultuurstelsel in. Voor Nederland betekende dat hoge winsten en welvaart. Maar voor de bevolking van Nederlands-Indië was het hard werken, armoede en honger lijden.
  
• Er werden bedrijven opgericht die de kostbare grondstoffen moesten winnen in de koloniën. De winst ging naar de Europese regering en Europese bedrijven. De arbeiders verdienden weinig.
  
• In de koloniën werden goedkope producten uit de Europese fabrieken verkocht. Sommige inheemse ambachtslieden verloren hun bedrijf
  

Benoem twee veranderingen de samenleving en cultuur

Veranderingen in de samenleving en de cultuur

• Op sociaal gebied: witte mensen en mensen van gemengde afkomst kwamen boven de inheemse bevolking te staan.
  
• Op het gebied van taal: kinderen leerden lezen en schrijven in de taal van de moederland.
  
• Op het gebied van geloof: veel mensen in de koloniën bekeerden zich tot het christendom
  

Paragraaf 4

Slaven worden vrij 

Slavernij in de Nederlandse koloniën

In alle Nederlandse koloniën bestond vanaf 1600 slavenhandel en slavernij.

19e eeuw:

• Nederlands-Indië  mijnen, havens en in de landbouw
  
• Suriname en op de Antillen  katoen-, suiker- of tabaksplantages
  

In Nederland zelf waren slavenhandel en slavernij verboden. Toch hadden Nederlanders weinig moeite met slavenhandel en slavernij. Slavernij werd met drie argumenten verdedigd.

Welke argumenten waren er voor slavernij

Argumenten slavernij

1. De eerste argument kwam uit de Bijbel. Daarin stond volgens sommigen dat donkere mensen knechten zijn.
   
2. Een tweede argument was dat Afrikanen en Aziaten minder beschaafd en daarom minderwaardig waren aan Europanen.
   
3. Ten slotte was slavernij volg de enige manier waarop de koloniën winstgevend konden zijn.
   

Protesten tegen slavernij

De slaven probeerden zich uiteindelijk te verzetten. Er ontstond een beweging in Europa die streefde naar de afschaffing van slavenhandel en slavernij. Die beweging heet het abolitionisme.

Abolitionisten vonden slavenhandel en slavernij om twee redenen verkeerd.

1. Slavernij ging tegen het idee in dat alle mensen vrij en gelijk waren
   
2. Veel christenen vonden dat de slavernij tegen het christendom inging (naastenliefde).