T3 - Geluid

• Toegepaste fysica
• Secundair onderwijs

T3 - Geluid

Wat is geluid?

1. Geluid is een trilling, een golf zoals licht.
2. Geluid is energie
3. Geluid is een kracht
4. Geluid is een deeltje zoals water

3.1. Hoe ontstaat geluid?

• Proef 1: Houd een wijnglas vast aan de voet en wrijf met een natte vinger over het glas. Wat hoor je?

  

WN: Een zuivere toon die ontstaat door de trilling van het glas

3.1. Hoe ontstaat geluid?

• Proef 2: Maak een stemvork los van de klankkast. Geef een korte tik tegen de benen van de stemvork. Raak nadien met de voet van de stemvork de klankkast aan. Wat hoor je?

WN: De zuivere toon wordt sterker en komt nu vanuit de klankkast

3.1. Hoe ontstaat geluid?

Verklaring: Als je glas of een stemvork laat trillen, dan worden die trillingen doorgegeven aan de lucht, waardoor we een geluid kunnen horen.

Besluit: trillingen kunnen geluid veroorzaken.

geluid?

1. mechanisch
2. elektromagnetisch

Geluid onstaat door ....... in een geluidsbron.

1. licht
2. stroom
3. trillingen
4. snelheid

Om zich te verplaatsen heeft geluid ... nodig.

1. een stof zoals lucht
2. een luchtledige ruimte
3. een apparaat zoals een luidspreker

3.2. Geluid beweegt door een middenstof

• Geluidstrillingen 

-> via de lucht
-> vloeistof
-> vaste stof

• De snelheid waarmee het geluid zich voorplant is afhankelijk van de soort middenstof. In vaste stoffen gaat het geluid vaak veel sneller dan in gassen zoals de lucht.

Geef voorbeelden
van resonantie...

3.3. Resonantie

Geluid is ook een golf en kan dus ook resoneren.

- De klankkast van een gitaar of viool 

- Piano in de buurt van een klarinet

- Als je spreekt, speelt de ruimte boven je stembanden de rol van resonantiekast. 

3.3. Resonantie

Opdracht:

• Als je een stemvork van haar klankkast losmaakt, ze aanslaat en terug op haar klankkast plaatst, wat stel je dan vast? Verklaar.

3.3. Resonantie

Opdracht:

• Als je een stemvork van haar klankkast losmaakt, ze aanslaat en terug op haar klankkast plaatst, wat stel je dan vast? Verklaar.

De klankkast zal ook gaan trillen met dezelfde frequentie als de stemvork (resonantie). De trillende klankkast heeft een groter oppervlak waardoor de trillende kast de ingesloten lucht sterker laat meetrillen. Dit resulteert in een ‘luidere’ toon.

3.3. Resonantie

Opdracht:

• Een trillende snaar produceert een geluidsgolf met een golflengte van 11,5 cm.

a) Bereken de frequentie van de golf in:

Tip: gebruik de tabel op pagina 2 en de correcte formule uit je cursus Trillingen en golven.

3.3. Resonantie

Opdracht:

• Als je helium inademt en dan gaat spreken, klinkt je stem veel hoger. Verklaar.

3.3. Resonantie

Opdracht:

• Als je helium inademt en dan gaat spreken, klinkt je stem veel hoger. Verklaar.

De geluidssnelheid van Helium is veel hoger (meer als het dubbele!). De trilling van onze stembanden die overgedragen worden in Helium ipv lucht zullen daardoor sneller voortbewegen. Bijgevolg is de frequentie een pak hoger en klinkt het geluid ‘hoger’.

Geluidssterkte wordt uitgedrukt in

1. dB
2. Hertz

3.4. Hoe luid is geluid?

De grootheid die de intensiteit (hoeveelheid energie) van de geluidsgolf weergeeft, noemen we het intensiteitsniveau. 

De eenheid is de decibel (dB).

Geluidsoverlast: wat is de gehoordrempel (0 dB)?

1. Het geluid dat de mens net kunnen horen.
2. Het geluid dat volwassenen net kunnen horen.
3. Het geluid dat kinderen net kunnen horen.

geluidsoverlast: Hoe heet de drempel bij 120 dB?

1. gehoordrempel
2. schadedrempel
3. pijndrempel

Vanaf hoeveel dB kan je onmiddellijk gehoorschade oplopen?

1. 80 dB
2. 95 dB
3. 120 dB
4. 140 dB

De pijngrens van geluid ligt op ...

1. 80 dB
2. 160 dB
3. 120 dB
4. 200 dB

Welke geluidssterkte geeft de decibelmeter aan?

1. 60 dB
2. 65 dB
3. 100 dB
4. 105 dB

3.4. Hoe luid is geluid?

0 dB:            de gehoordrempel

30 dB:         gefluister

60 dB:         normaal gesprek

80 dB:         de schadedrempel

120 dB:       pijndrempel

3.3. Resonantie

3.5. Rekenen met decibel

• 100 dB is niet dubbel zoveel lawaai als 50 dB.
  

• Ook de afstand speelt een rol: bij elke verdubbeling van de afstand verlaagt het intensiteitsniveau met 6 dB.
  

De blootstellingstijd halveert per ...

1. 10 dB
2. 6 dB
3. 5 dB
4. 3 dB

Hoe heet het onderdeel waar het geluid je oor binnenkomt na de oorschelp?

1. stijgbeugel
2. slakkenhuis
3. trommelvlies
4. gehoorgang

Welk onderdeel van het oor vangt als eerste de geluidstrillingen op?

1. het slakkenhuis
2. de gehoorbeentjes
3. het trommelvlies

Welk deel van het gehoorzintuig zal eerst meetrillen met de geluidsgolven?

1. Trommelvlies
2. Hamer
3. Haartjes in gehoorgang
4. Lucht in trommelholte

Wat is de prikkeldrempel van het menselijk gehoor?

Geluiden hoger dan 20000Hz?

Ultrageluiden

Geluiden lager dan 16Hz?

Infrageluiden

Bouw van het gehoorzintuig of het oor

Welke drie grote delen kunnen we in het oor onderscheiden? 

Buitenoor

Binnenoor

Middenoor

Test je eigen gehoor

https://www.goed.be/nl/online-hoortest

Test jouw risico op gehoorschade

https://tuut.lne.be/