Les Dialyse, verdieping.

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Dialyse

Dialyse

 Dialyse 

Peritoneaaldialyse

Hemodialyse 

Wanneer welke vorm? 

Werkzaamheden voor verpleegkundigen

Leerdoelen.

Je kunt aan het einde van de les het volgende benoemen:

-De verschillende vormen van dialyse met de daarbij horende principes. 

-De werking van het buikvlies.

- Leefregels van een nierpatiënt. 

Functie van de nier

1. zuiveren van bloed

2. reguleren vocht en zouten

3. aanmaken hormonen

4. vitamine D

5. Uitscheiding van water.

Soorten dialyse

- CAPD (Peritoneale)

- CCPD (Peritoneale)

- Hemodialyse 

(foto hemodialyse machine Bravis). 

Bepalen van het Streefgewicht 

-klinische observatie's

-observatie RR tijdens Dialyse's

- X- thorax

- echo hart

-welbevinden van de patiënt

- oedeem. 

Vocht

De restfunctie van de nieren meet je door 24 uurs urine te verzamelen.

Deze hoeveelheid + 800 ml per dag = de vochtbeperking van de patiënt.

bv. iemand plast 450 ml per 24 u.

800 ml + 450 ml= 1250 ml 

iemand mag dus per 24 u 1250 ml aan vocht nuttigen. 

denk hierbij aan drinken, soep, toetje. 

Leefregel betreft Dieet.

-Eiwit/ Fosfaat verrijkt

-natrium beperkt

-Kalium beperkt (tomaat, koffie, chocolade, vruchtensap, vlees)

-Vetten: onverzadigde vetten zijn gunstig 

-Vocht.

fosfaat: stevigheid voor skelet

vitaminen en mineralen: verlies door dialyse en dieet. 

Alcohol smaakt vaak niet meer lekker.

Broodmaaltijden worden vaak beter verdragen. Kaas en melk wordt vaak wel genuttigd. 

vocht: Vocht zit in vele voedingsmiddelen: brood, beleg, warme maaltijd, dessert. bedraagt 500 ml. 

 

Principe van peritoneaal dialyse. 

Het buikvlies ligt als een dubbel vlies rond de organen in de buik. Het is rijk aan bloedvaatjes. Dit vlies werkt als een filter. Bij dialyse gaan de afvalstoffen (zoals ureum en creatinine), maar ook wat nuttige stoffen (zoals vitaminen), via het buikvlies naar de spoelvloeistof.

Dit gebeurt totdat de concentratie van deze stoffen in de spoelvloeistof gelijk is aan de concentratie van het lichaamsvocht. 

Na een aantal uur is de vloeistof verzadigd en dient deze vervangen te worden.

Nuttige stoffen kunnen ook vanuit de spoelvloeistof in het lichaam worden opgenomen, bijvoorbeeld

antibiotica.

Door te dialyseren met een glucoseoplossing wordt vocht aan het lichaam onttrokken.

CAPD= Continue Ambulante Peritoneale Dialyse

-Je buikvlies (peritoneum) als natuurlijk filter. Via een katheter in je buik laat je dialysevloeistof inlopen. Na een paar uur spoel je de vloeistof weer uit en vervang je deze door nieuwe vloeistof.

- Thuis, handmatig, zonder machine. 

- 4x daags spoelen. In thuiszorg zie deze behandeling met regelmaat. 

Hoe werkt CAPD?

Inlopen: Je laat ongeveer 1,5–2 liter dialysevloeistof via een katheter in je buik lopen. 

Inwerktijd (dwell time): De vloeistof blijft 4 tot 6 uur in de buik. Afvalstoffen en vocht worden via diffusie en osmose uit het bloed gehaald. verschillende concentraties beschikbaar. 

Uitlopen: Je laat de gebruikte vloeistof weglopen (nu vol afvalstoffen).

Verversing: Je brengt nieuwe vloeistof in → dit herhaal je meestal 4 keer per dag (bijvoorbeeld ’s ochtends, rond de middag, ’s avonds en voor het slapen).

CAPD - peritoneaal dialyse Continue Ambulante Peritoneaal Dialyse

1. Spoelvloeistof loopt via katheter in buikholte.

2. Osmose en Diffusie tussen bloed en spoelvloeistof.

3. Na vier uur wordt het vocht incl. afvalstoffen weer verwijderd.

4. uitloop wegen, moet meer zijn dan de inloop. 

Dit is vaak 4 maal daags. Overdag. 

bv. 8-12-16-20 uur of 9-13-17-21 uur. 

Physioneal® spoelvloeistoffen kunnen in drie verschillende glucoseconcentraties worden geleverd:  1,36%; deze onttrekt bijna geen extra water, maar spoelt wel de afvalstoffen goed uit  2,27%; deze onttrekt wat meer water en spoelt ook de afvalstoffen goed uit  3,86%; deze onttrekt het meeste water en spoelt de afvalstoffen goed uit  Nutrineal onttrekt net zo veel water als de 1,36% glucose vloeistof. 

CCPD= Continue Cyclische Peritoneale Dialyse 

- Je buikvlies (peritoneum) als natuurlijk filter. Via een katheter in je buikholte. 

- CCPD sluit je jezelf/ Verpleegkundige voor het slapengaan aan op een dialysemachine (cycler). Deze machine voert automatisch meerdere spoelingen uit tijdens de nacht in verschillende consentratie's. Soms blijft er overdag een kleine hoeveelheid vloeistof in je buik om de zuivering voort te zetten.

- Thuis dmv machine. 

- 'S nachts. 

CCPD

Continue Cyclische Peritoneaal Dialyse. ..

Ofwel buikspoelingen voor de nacht  genoemd. 

CAPD vs CCPD

Hemodialyse

Bij hemodialyse (HD) filtert een kunstnier in een machine je bloed; deze machine sluit je aan op een bloedvat. 

Hierbij is Utrafiltatie en klaren het grootste doel. 

(voorbeeld: streefgewicht is bepaald op 62.5 kg. Als iemand 64.2 kg weegt is het UF 2.7 ltr.) 

Aansluiten

Toegang verkrijgen via de bloedbaan kan via 2 manieren. 

Shunt: verbinding tussen een arterie en een vene.

Katheter: voornamelijk via de vena jugularis. 

Deze wordt in de hals geplaatst.  (Halsslagader)

Vena Subclavia ligt onder het sleutelbeen. 

Complicatie's tijdens dialyse. 

Hypotensie; Klam, tranpireren, kramp, braken, collaps

Cardiovasculaire compl: Dyspnoe, hypo/hyper RR, Ap klachten, ritmestoornissen.

luchtembolieën: Dyspnoe, pijn, cyanose,acuut hartfalen

Spierkrampen: voornamelijk in benen en handen.

0

verpleegtechnische handelingen

opbouwen van dialyse apparatuur

aanprikken shunt of verzorgen centraal veneuze katheter

aansluiten/ afsluiten op de dialysemachine

vitale functies bewaken

klinisch redeneren

handelen in acute situaties

medicatie toedienen

bloed afnemen

Het Alternatief

Transplantatie:

Een Niertransplantatie is een medische ingreep waarbij een nier van een donor wordt getransplanteerd in een patiënt met nierfalen.

Voor wie?

Je komt in aanmerking: 

- Bij blijvende nierinsufficiëntie.

- Dialyse: 10-20 % nierfunctie.

- Krijg je van een levende of dode donor.

Verdere medische check moet voldoen, bv. maligniteiten, virussen of cardiovasculair profiel. 

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

https://nierstichting.nl/documents/399/FS1-Nierennierschade_en_nierfalen.22.pdf

https://nierstichting.nl/documents/404/FS6Dialyse_vormen_aantal_patienten_en_gevolgen.22.pdf 

beeld vanaf 0.40- 1.15 min.

 https://youtu.be/WAvqLTxFAMU?si=tGp2HZZ8S4m0BDJp  

Hoe heb je de les ervaren?
Geef je mening.

😒🙁😐🙂😃

Voor de volgende Les.

Maak sub groepjes van 2 personen en lever in, voor de volgende les. 

Ga aan de slag door middel van een verwerkingsopdracht te maken. 

Schrijf een casus vanuit een zelfgekozen werkveld, waarbij een cliënt aan chronisch nierfalen lijd. max 500 woorden. 

Beschrijf de alle bijkomende aspecten die van toepassing zijn op de cliënt. (denk aan: klachten, leefstijl, behandeling,  prognose, enz). 

max 500 woorden. 

Tip: Gebruik eventueel literatuur van de website van Nierstichting,  Thieme Meulenhoff en deze PP.