KL1P3 TV A3 samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

KL1P3 TV A3 

samenstellingen

Leerdoelen 

• Ik weet hoe je samenstellingen schrijft.
• Ik kan zelf correcte samenstellingen maken en fouten verbeteren.
• Ik kan uitleggen hoe de betekenis van een tekst of woord kan veranderen door fouten met samenstellingen.
• Ik kan nieuwe voorbeelden van correcte of foutieve samenstellingen vinden en bedenken.

Samenstellingen

- aaneenschrijven

- tussenklanken

- koppelteken

- cijfers en getallen

Aaneenschrijven

           } één persoon / dier / ding > je schrijft één woord

           feestbeest, feestwinkel, viergangenmenu

           } dit geldt ook voor andere woorden dan zelfstandig                           naamwoorden: daarnaast, eraf, stofzuigen, ervan uitgaan

           } en ook voor Engelse leenwoorden

            bodyguard,  airbag

Maak van de volgende woorden een samenstelling: eik boom

Maak van de volgende woorden een samenstelling: droom baan

Tussenklanken: -s

- als je een –s hoort:  lievelingskleur

- tweede deel begint met een s -> Vervang tweede deel ter controle:  kappersschaar – kappersopleiding

Tussenklank: -er & -en

Tussenklank -en

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op –en:

stoelendans

Tussenklank -er

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op –eren:

 kalverliefde

Tussenklank -e

- eerste deel samenstelling heeft een meervoud op

 –s (horloges) of - s & -n (groenten/groentes): 

 etalagepop,   secondewijzer

- eerste deel heeft geen meervoud / er bestaat er maar één van:

 aardewerk,   maneschijn

- versterkt een bijvoeglijk naamwoord:

 beresterk

Maak van de volgende woorden een samenstelling: kind arts

Maak van de volgende woorden een samenstelling: woord lijst

Maak van de volgende woorden een samenstelling: dorp straat

Maak op blz. 268: opdr 1 en 2

opdracht 1

 a eronderuit komen  

b veelgestelde vragen  c onlinemarketingbureau 

d Provinciale Staten e sciencefiction 

f geheim agent g businesssoftware-ontwikkeling (mag ook zonder -)

h daarbovenop terechtgekomen 

 i roestvrijstalen pannen  j lastminute-aanbieding

opdracht 2

a groene kool  b eengezinswoning 

c achtervolgingsscène  

d arbeidsongeschiktheidsverzekering 

e zonnebrandcrème f driekwartsmaat

g vliegendetapijtenverkoper 

h aanpassingsproblematiek i gewoontegetrouw 

j pure chocolade receptenboek  

Samenstellingen met een koppelteken (-)

- klinkerbotsing: na-apen, zo-even

- combinatie titels en beroepen: singer-songwriter

- aardrijkskundige namen en samenstellingen: Zuid-Afrika

- afkortingen, letters, speciale tekens: x-as, 48+-kaas

- samenstellingen met hoofdletters: anti-Europees, on-Nederlands

Maak van de volgende woorden een samenstelling: IQ test

Samenstellingen met een koppelteken (-)

- na de voorvoegsels:

 adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud, sint, substituut

 aspirant-lid, non-actief

- voor deze woorden:  -generaal, -president, -testamentair, -verbaal of -militair

minister-president, proces-verbaal

Maak van de volgende woorden een samenstelling: lente ui

Samenstellingen: cijfers

-  Getallen in letters schrijf je aan elkaar: zeventig, achttien

- na een getal in cijfers schrijf je een koppelteken: 22-jarige, 40-urige werkweek 

Let op!

Na duizend, na en voor miljoen & miljard komt een spatie: zes miljoen driehonderdduizend tien (=6.300.010)

Maak van het volgende getal een samenstelling: 7.310.090

Maak de quiz

over de tussen -n