Les 12: Herhaling H1 + Verdieping Andes

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel 

Periode 3

1	2	3	4	5	6
Nabespreking P2 Intro P3 + 1.1	1.2	1.3	Meivakantie	Meivakantie	1.4 + SO H1

7	8	9	10	11	12
2.1 + 2.2	2.3	2.4	3.1 + 3.2	Open boek SO Herhaling H1	Herhaling H2 en 3

Programma vandaag

1. Terugblik SO
2. Herhaling hoofdstuk 1 
3. Verdieping Andes 

H1 Zuid-Amerika Systeem Aarde
H2 Zuid-Amerikanen
H3 Zuid-Amerika en de wereld

Overzicht

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Heb ik H1 kort herhaald
• Kan ik uitleggen welke rijkdommen in de ondergrond voorkomen in Zuid-Amerika en waarom ze daar voorkomen. 

Hoofdstuk 1

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Heb ik H1 kort herhaald
• Kan ik uitleggen waarom de Andes zo uitzonderlijk hoog is 

Hoofdstuk 1

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Platentektoniek

Alle bewegingen komen voor rond Zuid-Amerika

Focus op westkust

• Subductie
• Atacamatrog, stratovulkanen, Andes, aardbevingen 

Stratovulkanen

• Minder explosief door samenstelling magma
• Andesiet is taaier dan basalt, maar minder taai dan graniet. Bevat minder gassen dan graniet.  

= Andesiet

Volcanic gaps

drie zones met geen actief vulkanisme = volcanic gaps 

Komt door de ouderdom van de plaat.

Vlakke subductie

Oudere korst is kouder, daardoor zwaarder, zakt dieper 

Jongere korst is lichter, verschilt van dichtheid te weinig van de mantel, zakt daardoor niet diep.  

Bij ‘vlakke’ subductie komt geen vulkanisme voor, omdat het gesteente op die diepte nog niet kan smelten.

Klimaatfactoren

De ligging van landschapszones / klimaatzones wordt bepaald door vier factoren:

1. breedteligging;
   
2. invloed van zee- en windstromen
3. ligging ten opzichte van bergen / hoogteligging
4. land/zee 

Leerlingen verwachtingen laten invullen, zelf verwachtingen uitspreken. 

Klimaatfactoren:

• breedteligging
• ligging ten opzichte van de Andes

(of in Brazilie kustgebergte)

• invloed van zee- en windstromen 

1

2

3

4

5

Klimaat

Tropen	- opstijgende lucht, veel neerslag - onder invloed van ITCZ (regengebieden verschuiven)
Westen	- invloed van oceaan minder door Andes, aflandige winden. - koude zeestroom
Oosten	- aanlandige passaat, grote invloed van oceaan - kustgebergte Brazilië (stuwingsregens) - warme zeestromen
Zuiden	- langs oostkust geen bergen, aanlandige wind - langs oostkust koude zeestroom - Wind komt van andere kant

Klimaat: El Niño

Landschappen

Landschappen in Z-A

Landschapszone	Landschap
Tropische zone	- Tropisch regenwoud (selva) - Savanne (cerrado, llanos en caatinga) - Bijzondere vegetatie: Mangroven

Mangroven

Amazone regenwoud

Savanne (Cerrado in Brazilië)

Savanne 

1. llanos

2. Cerrado

3. Caatinga

• Noorden
• Grassavanne

• Centraal Brazilië
• Boom- en grassavanne

• Noordoosten Brazilië
• doornachtige struiken

Andes

• Vegetatie verandert met hoogte  

Nevelwoud in Peru

Grassen/struiken & sneew en ijs

Steppe

Pampa

• Steppe is droger dan Savanne
• Grasland
• Bekend om rundveehouderij

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Heb ik H1 kort herhaald
• Kan ik uitleggen waarom de Andes zo uitzonderlijk hoog is 

Hoofdstuk 1

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Hoogste top van Himalayas:  8.848 meter

Hoe zijn de Himalaya 's ontstaan? 

Hoogste top van gebergte ontstaat door subductie: Aconcagua Argentinië 6.961 m

Vergelijken met andere bergen in subductiezones

Mount Kita Japan  3.193m

Mount Rainier VS  4.392 m

Vegetatie verandert met hoogte 

Waarom is de Andes zo hoog?

De Andes is zeer hoog en lang voor een subductiezone.

Dat heeft te maken met een samenspel van platentektoniek en klimaat!

In tweetallen de puzzel proberen op te lossen. 

voorbeeld 

Gebruik eerst alleen de groene kaartjes.
Laat dat controleren en gebruik pas daarna de witte.

Neem het leerschema over 

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• Heb ik H1 kort herhaald
• Kan ik uitleggen welke rijkdommen in de ondergrond voorkomen in Zuid-Amerika en waarom ze daar voorkomen. 

Hoofdstuk 1

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Periode 3

1	2	3	4	5	6
Nabespreking P2 Intro P3 + 1.1	1.2	1.3	Meivakantie	Meivakantie	1.4 + SO H1

7	8	9	10	11	12
2.1 + 2.2	2.3	2.4	3.1 + 3.2	Open boek SO Herhaling H1	Herhaling H2 en 3

Tot de volgende les!

Meenemen:
- JDW Map of AK schrift

- Pen