Foutieve samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat is weggelaten / samengetrokken?

Ik at en Marlies dronk yoghurt.

1. at
2. dronk
3. yoghurt
4. ik

Ik eet regelmatig een portie bitterballen, maar nooit kroketten.

1. regelmatig
2. ik
3. ik eet
4. eet

Ik hoop dat Willem zijn rijbewijs haalt en dan naar Parijs kan rijden.

1. ik hoop
2. dat
3. dat Willem
4. ik hoop dat Willem

Kees is geslaagd en Piet gezakt voor het eindexamen.

1. voor het eindexamen
2. is
3. voor
4. voor het eindexamen / is

Samentrekken mag niet:

Weglating van gelijke delen. 

In een samengestelde zin mag je niet een zinsdeel of een werkwoord dat verschillende keren voorkomt, samentrekken zodat het nog maar één keer voorkomt als het om dezelfde soort zinnen gaat (hoofdzinnen / bijzinnen).

Wat is weggelaten wat niet mag?

Dat is een film die mij zeer boeide en je niet mag missen.

1. een film
2. dat is een film die
3. een film die
4. die

Vandaag bestel ik een nieuwe telefoon en hoop hem morgen te ontvangen.

1. ik
2. een nieuwe telefoon
3. een nieuwe
4. de telefoon

Zij blies de ballon op en de kaars uit.

1. blies
2. zij blies
3. niks
4. de ballon

Sinterklaas had een mijter op en acht borrels.

1. Sinterklaas had...op
2. Sinterklaas
3. had
4. had...op

Hij heeft een beste baan, maar er ook hard voor gestudeerd.

1. hij heeft
2. hij
3. heeft
4. niks

Regels voor samentrekken

Leren!

Het weggelaten deel moet aan drie eisen voldoen:

1. De betekenis moet hetzelfde zijn

2. Het getal moet hetzelfde zijn (ev of mv)

3. De grammaticale functie moet hetzelfde zijn:

ow, lv, mv, hww, zww, kww 

en ow en pv moeten in dezelfde volgorde staan

Hoe vind je de fout?

De nieuwe brug is af en daarom vandaag door de minister geopend.

Zoek weggelaten deel: de nieuwe brug is 

Betekenis: Het gaat om dezelfde brug

Getal: beide ev (zowel de nieuwe brug als is)

Gramm.functie: 

'de nieuwe brug' is in beide delen ow

is = kww en is = hww => mag niet samengetrokken worden

Verbeteren

Fout:

De nieuwe brug is af en daarom vandaag door de minister geopend.

Goed:

De nieuwe brug is af en is daarom vandaag door de minister geopend.  

                                           Maak nu opdr 13 en 14, p. 221-222