2.6 Veilig vrijen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

2.6 Veilig vrijen

Wat gaan we doen vandaag?

- Leerdoelen 2.6 Veilig vrijen

- Uitleg 2.6

- Aan de slag!

(mensen die toets moeten inhalen -> afspraak maken)

-Terugkoppelen leerdoelen

leerdoelen

2.6.1 Je kunt de werking van enkele voorbehoedsmiddelen beschrijven en aangeven of ze betrouwbaar zijn of niet.

2.6.2 Je kunt ziekteverschijnselen en genezingsmogelijkheden noemen van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's).

Onbetrouwbare methoden

• periodieke onthouding; geen seks rond de vruchtbare periode

1. kalender bijhouden 

2. temperatuur meten 

3. afscheiding uit de vagina)

• Geslachtgemeenschap onderbreken; terugtrekken voor de zaadlozing, 

De pil 

• Hormonen  
• Stopweek             menstruatie

1. Voorkomt eisprong 
2. Baarmoederslijmvlies wordt extra dik
3. Voorkomt innesteling

Koperspiraal 

• Blijft 5 tot 10 jaar zitten
• Dood zaadcellen 
• Geen innesteling 

Hormoonspiraal 

• Geeft kleine hoeveelheid hormonen af.
• Werkt ongeveer 5 jaar. 
• Zelfde werking als pil. 

- Maandelijkse bloeding vaak
   minder hevig of niet. 

Pessarium (met zaaddodende pasta)

• bedekt de baarmoedermond. 
• inbrengen voor de seks.
• zaaddodende pasta. 
• 8 uur laten zitten na de seks. 

hormoonpleister

- geeft hormonen via je huid aan je bloed. 

- 3 weken lang 1 pleister per week. 

- stopweek 

- zelfde werking als de pil

hormoonstaafje 

- 4 cm lang. 

- onder de huid. 

- werkt 3 jaar.

Nuvaring

- tegen de baarmoedermond

- geeft kleine hoeveelheid hormonen af

- blijft 3 weken zitten, daarna stopweek.

prikpil 

- om de 3 maanden een injectie.

- minder tot geen bloeding

Sterilisatie

- Onvruchtbaar. 

- Bij mannen zaadleiders onderbroken. 

- Bij vrouwen eileider doorbroken of geblokkeerd.

- Productie van eicellen en zaadcellen gaat door. 

condoom

- mannencondoom 

- vrouwencondoom 

- condoom vangt het sperma op. 

- beschermt tegen ziekte en zwangerschap 

Soa's 

Tijdens geslachtsgemeenschap kun je bacteriën, schimmels of virussen overdragen die ziekten veroorzaken. 

Bacteriële soa's behandeld met antibioticum.

Symptomen: verschijnselen of klachten door een ziekte.

Deze ziekten heten soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen)

- vaginaal

- oraal (mond)

- anaal 

Chlamydia meest voorkomende soa in NL. 

Chlamydia

- De bacterie zorgt voor ontsteking in de urinebuis, anus en baarmoederhals. 

- Veel mensen merken er niets van. 

- De bacterie kan zonder behandeling ontsteking bij de eileiders en bijballen veroorzaken en kan dus leiden tot onvruchtbaarheid. 

Gonorroe

- de bacterie zorgt voor pijn bij het plassen en 'vieze' afscheiding uit de penis en vagina.

- De bacterie kan zonder behandeling ontsteking bij de eileiders en bijballen veroorzaken en kan dus leiden tot onvruchtbaarheid.

- vrouwen merken vaak weinig van de besmetting. 

Hepatitis B

- Het virus dat hepatitis B veroorzaakt, zorgt voor ontstekingen in de lever.

- Er zijn geen medicijnen tegen, maar meestal is het virus na zes maanden uit het lichaam.

- meeste klachten na 3 maanden.  

- Sinds 2011 worden kinderen in hun eerste levensjaar ingeënt (vaccinatie) tegen hepatitis B.

Herpes genitalis

- Het virus dat herpes genitalis veroorzaakt, zorgt voor pijnlijke blaasjes en zweertjes rondom de geslachtsorganen.

- Na drie weken drogen de blaasjes uit en lijkt het weg te zijn

- virus blijft voor altijd in je lichaam (inactief).

- slechte afweer --> weer actief --> nieuwe symptomen

- koortslip

Hiv/aids

- humaan immunodeficiëntie virus. 

- met hiv besmet persoon zonder klachten  = seropositief. 

- met hiv besmet persoon met klachten , dus ziek = aids. 

- Het virus maakt het afweersysteem van het lichaam kapot. Hierdoor ben je niet meer beschermd tegen allerlei ziekten. 

- Aidsremmers remmen de verspreiding van het virus in het lichaam, waardoor iemand zijn leven lang gezond kan blijven. 

- Er is geen geneesmiddel tegen het virus. Je kunt dus niet van hiv genezen.

HPV en genitale wratten

- Besmetting met het humaan papillomavirus (HPV) geeft meestal geen merkbare klachten.

- Soms krijg je er genitale wratten van.

- Jaren later kan HPV (sluipend) baarmoederhalskanker, anuskanker of keelkanker veroorzaken.

Syfilis

- Zweertjes rondom de vagina, penis of anus.

- Verdwijnt na 3-6 weken.

- Bacterie blijft wel in je lichaam.

- Als het niet wordt behandeld kan het jaren later je organen aantasten en kan leiden tot de dood. 

- Als je antibiotica krijgt, gaat de bacterie dood en verdwijnen de klachten.

Soa-test 

- Onder de 25 jaar of bij kwetsbaar beroep: soa-test gratis.

- ggd of huisarts.

- minimaal 10 dagen geen seks voor de test. 

- urinetest of uitstrijkje vagina/keel/anus afhankelijk van seks en klachten.

- bloedonderzoek nodig bij sifilis, hepetitis B en hiv (virussen).

Aan de slag!

- Maken opdracht 1 t/m 7 van 2.6 (Blz. 119-125)

-Hulp nodig -> LEES eerst de tekst van 2.6

-Toets inhalen? -> afspraak maken!

Wat is de boodschap van de les?

Als je het doet, doe het dan veilig!!!