3.2 Zien (3 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

3.2 Zien

Les 1

Juist of onjuist?
Ogen zijn gevoelig voor alle prikkels.

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist?
Licht is een voorbeeld van een impuls.

1. Juist
2. Onjuist

Lichtprikkels van de patat komen op zintuigcellen in                .

Impulsen lopen vanaf                                         via                                      naar                                                  .

het oog

de hersenen

het ruggenmerg

de armspier

Welk onderdeel hoort NIET bij het zenuwstelsel?

1. huid
2. zenuwen
3. ruggenmerg
4. hersenen

Leerdoelen 3.2 les 1

• De onderdelen van de buitenkant en binnenkant van het oog benoemen in een schematische tekening.
• De functies van deze onderdelen omschrijven.
• De functie van harde oogvlies, vaatvlies, netvlies  omschrijven.

Het oog

• Onderdeel van het zintuigstelsel
• Zit in holtes in je schedel: oogkassen

Buitenkant van het oog

• wenkbrauwen, oogleden en wimpers beschermen oog tegen stof en zweet;
• traanklier maakt traanvocht om oog nat te houden en stof weg te spoelen;
• via de traanbuis wordt vocht en vuil afgevoerd naar je neus.

traanklier

traanbuis

Wat is de functie van de traanklieren?

1. Het oog warm te houden.
2. Zorgt dat je kunt huilen.
3. Zorgt ervoor dat het oog niet uitdroogt.
4. Zorgt ervoor dat je beter kunt zien.

Traanvocht wordt gemaakt in de traanklier en door de oogleden verspreid over het oog, daarna wordt het via de traanbuis afgevoerd naar de neus.

1. goed
2. fout

Buitenkant van het oog

• Iris: gekleurde deel;
• Pupil: zwarte rondje (= gaatje);
• Harde oogvlies: buitenste laag van het oog, beschermt het oog, zie je aan de voorkant als oogwit;
• Hoornvlies: doorzichtig deel van het harde oogvlies over de iris en pupil.

Zorg dat de juiste onderdelen van de buitenkant van het oog op de juiste plek komen te staan.

Bovenste ooglid

Bovenste ooglid: beschermt het oog tegen uitdroging, fel licht en voorwerpen die niet in het oog horen.

Oogwit

Oogwit: ookwel het harde oogrok genoemd, biedt stevigheid aan het oog.

Pupil

Pupil: kan groter en kleiner worden door spiertjes in de iris. Hierdoor wordt de hoeveelheid licht die het oog binnenkomt geregeld.

Wimpers

Wimpers, zorgen ervoor dat stofdeeltjes en zweet niet je ogen in komt.

Onderste ooglid

Onderste ooglid: beschermt het oog tegen uitdroging, fel licht en voorwerpen die niet in het oog horen.

Traanbuis

Traanbuis: deze buis voert het traanvocht af naar de neusholte.

Wenkbrauw

Wenkbrauw: zorgt ervoor dat zweet, vuil en andere deeltjes niet het oog in komen.

Iris

Iris: door pigment wordt de kleur van de iris bepaald. Ook zorgen de spiertjes van de iris dat de pupil groter en kleiner kan worden.

Binnenkant van het oog

• Vaatvlies: vlies met bloedvaten om het oog zuurstof en voedingsstoffen te geven;
• Netvlies: binnenste laag van je oog. Dit deel vangt licht op en geeft het signaal door aan je hersenen;
• Glasachtige lichaam: gel in het oog.

Het OOG: de binnenkant

netvlies

oogzenuw

lens

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Maken: opdracht 1 t/m 16.

2, 6, 14 en 15 = samen met docent!

Klaar? 

- Nakijken;

- Oefenen op Biologiepagina!

3.2 zien

les 2

0

lens

iris

netvlies

oogzenuw

glasachtig lichaam

Leerdoelen 3.2 les 2

• Uitleggen hoe je ogen ervoor zorgen dat ze voldoende licht krijgen
• Uitleggen hoe je ogen ervoor zorgen dat je scherp en diepte kunt zien 

Werking van het netvlies

1. Licht gaat door het hoornvlies en pupil;
2. De lens maakt een scherp beeld op je netvlies;
3. Zintuigcellen in het netvlies vangen de lichtprikkels op en zetten ze om in impulsen;
4. Impuls gaat via de oogzenuw naar de hersenen.

Welk vlies zit er over de iris en pupil?

1. harde oogvlies
2. hoornvlies
3. vaatvlies
4. netvlies

Op welk vlies wordt het licht dat je oog binnenkomt geprojecteerd?

1. harde oogvlies
2. hoornvlies
3. vaatvlies
4. netvlies

Pupilreflex

Weinig licht -> lengtespieren spannen zich aan -> pupil wordt groter -> er komt meer licht binnen.

Veel licht -> kringspieren spannen zich aan -> pupil wordt kleiner -> netvlies wordt beschermd tegen teveel licht.

Hoe heet het reflex in het plaatje?

Kijkt de persoon in het plaatje in het licht of donker?

1. licht
2. donker

Welke oogspieren zijn aangespannen bij de persoon in het plaatje?

1. kringspieren
2. lengtespieren

Scherp zien

• Wat je ziet komt op z'n kop op je netvlies, je hersenen ''draaien'' het beeld weer recht.
• Dichtbij zien: met een bolle lens;
• Veraf zien: met een platte lens.

Aanspannen van kringspier bepaald de vorm van de lens.

De natuurlijke vorm (ontspannen) van de les is bol (fig. 1).

Welk vlies in het oog zorgt ervoor dat het oog zuurstof en voedingsstoffen krijgt?

1. harde oogvlies
2. hoornvlies
3. vaatvlies
4. netvlies

Je netvlies kan prikkels omzetten in impulsen?

1. Ja
2. Nee

Bril nodig?

Verziend: je ziet veraf scherp

Dichtbij onscherp, bolle lens (bril) +

Bijziend: je ziet dichtbij scherp

Veraf onscherp, holle lens (bril) -

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Maken: opdracht 17 t/m 28.

18, 21, 24 en 27 = samen met docent!

Klaar?

- Nakijken;

- Oefenen op Biologiepagina!