14. Het verschil tussen denken en intelligentie

• Mentorles
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Ben jij slim?

Wat betekent dat eigenlijk?

Wat gaan we vandaag doen?

Startvraag: wat is het verschil tussen slim en wijs?
Waarom is twijfel soms verstandiger dan zekerheid?
Drie filosofen over wijsheid
Leesfragment: bescheiden denken
Reflectie: wanneer ben jij een denker?
Afsluiting

Wakker worden:
Stel: iemand haalt altijd heel hoge cijfers, maar denkt dat hij altijd alles beter weet dan anderen. Is dat wijs?

Het verschil tussen slim en wijs

Slim                                                                            Wijs
Snel antwoorden                                                  Goede vragen stellen
Veel weten                                                               Weten wat je niet weet
Je gelijk halen                                                        Leren luisteren
Prestaties tonen                                                   Twijfel durven toelaten

Drie filosofen over wijsheid:

• Socrates: denken begint bij twijfel
• Kant: denken moet eerlijk en zorgvuldig zijn
• Spinoza: begrip is kracht

Leesblokje

Wat bedoelde Socrates toen hij zei: “Het enige wat ik weet, is dat ik niets weet”?

1. Dat wijsheid begint bij erkennen dat je nog veel te leren hebt
2. Dat hij geen onderwijs had gevolgd
3. Dat je beter niets kunt geloven
4. Dat hij vond dat niemand iets zeker kon weten

Wat vond Immanuel Kant belangrijk aan denken?

1. Dat je er slim mee kunt overkomen
2. Dat je leert hoe je anderen overtuigt
3. Dat je je verstand gebruikt om het goede te doen
4. Dat je altijd gelijk moet hebben

Wat bedoelde Spinoza met het idee dat denken je vrijer maakt?

1. Je wordt vrij als je nooit iets voelt
2. Je hoeft geen regels te volgen als je veel nadenkt
3. Alleen slimme mensen zijn echt vrij
4. Denken helpt je begrijpen wie je echt bent

Dus:

• Intelligentie is geen verdienste, maar een uitgangspunt
• Wijsheid vraagt oefening, openheid en morele gevoeligheid
• Wijs zijn betekent ook: weten wanneer je níét spreekt

Persoonlijke reflectie (stil werken)

Schrijf een korte tekst waarin je deze vraag beantwoordt: wanneer was jij slim, maar niet wijs?

Wat wil je op school leren dat met wijsheid te maken heeft?

Waarom is het vaak lastig om toe te geven dat je iets niet weet?

Afsluiting:
Vanaf nu ga ik proberen om…

Einde

“Intelligentie is een talent. Dat talent zegt alleen dat je denkkracht hebt. Maar als je die kracht gebruikt om altijd je zin te krijgen, te schreeuwen of jezelf te bewijzen, word je niet sterk, maar slechts hard. Echte kracht is: weten wanneer je stil bent, wanneer je luistert.”