Online les Par. 2.3 Burgers aan de macht

Welkom in de online les geschiedenis
  1. Aanwezigheidscheck
  2. Huiswerk nakijken
  3. Uitleg over par. 2.3 het bestuur van de Republiek -  en 1672 het Rampjaar
  4. Opdrachten maken
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 29 slides, met tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Welkom in de online les geschiedenis
  1. Aanwezigheidscheck
  2. Huiswerk nakijken
  3. Uitleg over par. 2.3 het bestuur van de Republiek -  en 1672 het Rampjaar
  4. Opdrachten maken

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen van 2.3
  • Je kunt uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd en wat daar bijzonder aan was.
  • Je kunt aan de hand van een voorbeeld uitleggen dat de stadhouder en de regenten soms verschillende belangen hadden.
  • Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam.

Slide 2 - Tekstslide

Slide 3 - Tekstslide

2.3 Burgers aan de macht





Slide 4 - Tekstslide

Het bestuur van de Republiek
  • Nederland was in de 17e eeuw een republiek: uniek!
  • Kleine groep rijke burgers waren de baas: de regenten.
  • Zij hadden de macht in de steden en het bestuur van de gewesten: Gewestelijke staten.
  • Regenten benoemden zelf nieuwe bestuuders: macht bleef hierdoor in handen van een kleine groep rijke families
     > cooperatie

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

Het bestuur van de Republiek
  • Alle gewesten hadden eigen wetten en bestuur
      > de Gewestelijke Staten.
De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal.
Ze namen daar beslissingen over:
  • Buitenlandse politiek,
  • Verdediging van het land: leger en vloot
  • Bestuur van de kolonien


Slide 7 - Tekstslide

Het bestuur van de Republiek
  • Elk gewest had 1 stem in de Staten-Generaal.
  • Holland was het rijkste gewest: meeste invloed.
  • Zij betaalden het meeste aan het leger en de vloot.  

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Het bestuur van de Republiek
Binnen de Republiek waren er 2 machtige mannen:  
- Stadhouder, leider van het leger en kon soms stadsbesturen benoemen. Altijd een afstammeling van Willem van Oranje. 
 
- Raadpensionaris (hoogste ambtenaar uit het gewest Holland) Hij adviseerde de Staten-Generaal over de buitenlandse politiek en onderhield contacten met andere landen. 

Slide 10 - Tekstslide

De stadhouder 
  • Willem II - zoon van Willen van Oranje
  • Tijdens de Opstand tegen Spanje was de stadhouder (legeraanvoerder) erg belangrijk voor het land.
  • Maar na de vrede in 1648 verloor hij macht. 
  • Het leger kostte veel geld en de regenten besloten het leger te verkleinen.
  • Hier kregen ze ruzie over met de stadhouder.   

Slide 11 - Tekstslide

Johan de Witt
  • Raadspensionaris van Holland
  • Secretaris van de Staten-Generaal
  • Leger kleiner
  • Sterke vloot

Slide 12 - Tekstslide

Het rampjaar
  • In 1672 begon het Rampjaar.  
  • De Republiek werd aan 3 kanten tegelijk aangevallen: 
  • Engeland, Frankrijk en Münster & Keulen.  

Slide 13 - Tekstslide

Het rampjaar
  • Er brak paniek uit in de Republiek.
  • Raadpensionaris Johan de Witt kreeg de schuld dat het leger zwak zou zijn. 
  • Het volk eiste dat er weer een Oranje aan de macht kwam. 

Slide 14 - Tekstslide

Het rampjaar
  • De regenten moesten toegeven en benoemden Willem III tot stadhouder. 
  • Johan de Witt nam ontslag als raadpensionaris.  

Slide 15 - Tekstslide

Het rampjaar
  • Johan de Witt en zijn broer Cornelis kregen toch de schuld van alle problemen.  
  • Ze werden door een woedende massa gelyncht. 

  • Einde Gouden eeuw

Slide 16 - Tekstslide

0

Slide 17 - Video

Maken opdrachten
Lees de lesstof van paragraaf 2.3 en maak de opdrachten 7 t/m 12

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Tekstslide

Eerst Spanje, dan Engeland
  • Nadat de Nederlandse Republiek vrede heeft gesloten met Spanje met de Vrede van Münster, kan de Republiek haar aandacht volledig op de handel richten

  • De Nederlanders overheersen de zeeën ten koste van de Engelsen

  • De Republiek en Engeland komen op zee vaak met elkaar in oorlog

  • Michiel de Ruyter is halverwege de 17e eeuw de aanvoerder van de vloot

Slide 20 - Tekstslide

Raadspensionaris
(belangrijkste ambtenaar en adviseur van de staten van Holland en Zeeland) Johan de Witt krijgt de schuld van het zwakke leger. 
Volk: Willem III wordt nieuwe stadhouder

De Witt wordt vermoord 

Slide 21 - Tekstslide

Regenten en stadhouder
Rond 1650: 
  • Meer spanning tussen regenten en de stadhouder. 
  • Willem II was toen stadhouder en probeerde een absolute heerser te worden. 


Slide 22 - Tekstslide

Regenten en stadhouder
  • Willem II arresteerde zijn vijanden en probeerde Amsterdam aan te vallen. 
  • Het leger verdwaalde, zodat de aanval mislukt.   
  • Later stierf Willem II na een ernstige koorts. 

Slide 23 - Tekstslide

Regenten en stadhouder
  • De regenten besloten geen nieuwe stadhouder aan te stellen: stadhouderloos tijdperk tot 1672.
  • In die jaren had de raadpensionaris van Holland, Johan de Witt, veel macht in de Republiek.
  • Hij was wellicht de machtigste man van de Republiek.  

Slide 24 - Tekstslide

Regenten en stadhouder
  • Johan de Witt bezuinigde op het landleger, maar niet op de vloot. 
  • Die moest de handelsschepen beschermen! 

Slide 25 - Tekstslide

Het rampjaar
Redenen voor deze aanval:
  • Engeland wilde onze winstgevende handel inpikken.  
  • Frankrijk wilde een groter grondgebied hebben.
  •  Beide landen wilden de macht van de Republiek doorbreken.  

Slide 26 - Tekstslide

Het rampjaar
  • De Engelsen waren dus niet blij met de macht van de Nederlandse handelaren.  
  • Zo kwamen er 3 handelsoorlogen met de Engelsen.  


Slide 27 - Tekstslide

Het rampjaar
  • Michiel de Ruyter won op zee van de Engelsen.
  • Maar de Franse koning en zijn Duitse bondgenoten bezetten in korte tijd een groot deel van de Republiek.

Slide 28 - Tekstslide

Het rampjaar
  • De Fransen en hun Duitse bondgenoten kwamen tot de Hollandse Waterlinie:  
  • Een strook onder water gezette gebieden, die Holland en Zeeland beschermde.  

Slide 29 - Tekstslide