Blok 4

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Mens en Gezondheid

Blok 4

De basisschool

Pak allemaal een laptop 

en ga naar www.lessonup.nl

Doelen blok 4

• Je kunt uitleggen wat een voedselovergevoeligheid is
• Je kunt vertellen wat additieven en E-nummers zijn
• Je kunt uitleggen welke invloed voedsel kan hebben op de gezondheid
• Je kunt uitleggen wat overgewicht is en wat je ertegen kunt doen
• Je kunt vertellen hoe je een verantwoord bewegings- en voedingspatroon samenstelt
• Je kunt informatie zoeken en geven over gezonde leefstijl
• Je kunt beschrijven hoe de media invloed heeft op je leefstijl en voorbeelden geven

Als je meteen een dikke keel krijgt bij het eten van noten heb je dan een voedselallergie of een voedselintolerantie?

1. voedselallergie
2. voedselintolerantie

Voedselallergie

Voedselintolerantie

reactie van het lichaam vrijwel meteen na het eten van een allergeen.

de reactie komt veel later ( 8 tot 48 uur )

hevige reactie ( anafylactische shock (ofwel: anafylaxie), kun je aan doodgaan.)

reacties zijn heel verschillend per persoon

Waarom komt voedselallergie vaker voor bij baby’s en jonge kinderen?

1. Hun darmen en afweersysteem zijn nog niet volledig ontwikkeld.
2. Hun voeding bevat meer stoffen die een allergie kunnen uitlokken.
3. Zij worden aan meer ziektekiemen blootgesteld.
4. Zij zijn vaker verkouden en eten dan niet goed.

Voorbeelden van een voedselallergie zijn?

1. Vis en schaaldieren allergie
2. Noten allergie
3. Tarwe allergie
4. Alle antwoorden zijn juist.

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Pinda allergie
2. Notenallergie
3. Weekdieren allergie
4. Schaaldierenallergie

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Melk allergie
2. Soja allergie
3. Mosterd allergie
4. Noten allergie

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Gluten allergie
2. Notenallergie
3. Weekdieren allergie
4. Graanallergie

Om welke voedselallergie gaat het hier?

1. Pinda allergie
2. Soja allergie
3. Weekdieren allergie
4. Noten allergie

Welke mensen mogen geen Pasta Bolognese eten?

1. mensen met lactose intolerantie
2. Mensen met een notenallergie
3. mensen met coeliakie
4. Mensen met een allergie voor vis

Wat is Coeliakie,

1. Koemelk-allergie
2. Gluten-allergie
3. Geen suiker kunnen verdragen
4. Noten-allergie

Op je stage bij de facilitaire dienst moet je de lunch voorbereiden voor een vergadering. Eén van de gasten heeft doorgegeven dat hij coeliakie heeft.
Wat mag deze gast niet eten

1. Brood
2. Vleeswaren
3. Gekookte eieren
4. Yoghurt

Kun je van Glutenintolerantie (coeliakie) genezen?

1. Ja
2. Nee

Als je last van glutenintolerantie (coeliakie) hebt dan zit het probleem in je

1. Dunne darm
2. Dikke darm
3. Maag
4. Slokdarm

In voedsel kunnen micro-organismen zitten die giftige stoffen aanmaken. Wat kun je krijgen als je die op eet?

1. Voedselallergie
2. Voedselinfectie
3. Voedselintolerantie
4. Voedselvergiftiging

E-nummers

Geef 5 voorbeelden van additieven (in voeding)

Waarom zitten er E-nummers in voeding?

Geleermiddelen

Antioxidanten

Emulgatoren

Stabilisatoren

Verpakkingsgassen

Conserveermiddelen

tegen verkleuren en smaakverandering door het inwerken van zuurstof

voor het mengen van stoffen ( olie en water)

zorgen ervoor dat de eigenschappen van een product niet verloren gaan

zorgen ervoor dat het steviger wordt, in de vorm van een gel

langer houdbaar maken

langer houdbaar maken

Hoe bereken je of iemand overgewicht heeft?

BMI

1. Body master index
2. Body Mass Index

Hoe bereken je je BMI?

1. gewicht/lengte
2. gewicht/(lengte x leeftijd)
3. gewicht/lengte^2
4. gewicht/leeftijd^2

Wat is een gezonde BMI?

1. minder dan 18,5
2. 18,5-25
3. 25-30
4. meer dan 30

Je wilt informatie zoeken over gezonde en verantwoorde voeding. Welke informatiebron gebruik je?

www.voedingscentrum.nl

Blok 4 Wat eet jij?

Wat eten Nederlanders?

• 20ste eeuw: Eten uit eigen land.
• 21ste eeuw: Ook veel buitenlands eten op menukaart.
• Typisch NL: Aardappels, vlees en groente. 

Jaren 50 &60 & 70

Verandering in eetpatroon NL.

• Komst gastarbeiders
• Inwoners oude koloniën

Kennis met nieuwe gerechten: 

-Bami, Nasi, Pizza, Pasta's, couscous, Roti.

Eten & Globalisering

• Doordat de wereld kleiner is geworden door de komst van het Internet, snellere transport, wereldhandel, etc. nu ook goedkoper buitenlands voedsel in NL.

Boodschappen doen

Jaren 40:

• Boodschappen doen bij: slager, bakker, melkboer, kruidenier, etc.

Jaren 50:

• Komst supermarkt. Alles onder 1 dak! 
• 1946: 1e supermarkt in NL

Wie kookt er vanavond?

21ste eeuw:                                                                        Jaren 50/60

Gemaksvoedsel

In de supermarkt is er tegenwoordig veel snel en gemakkelijk voedsel te vinden.

-voorverpakt

-kant en klaar 

Eten uit de fabriek

• Ons dagelijks voedsel is bewerkt, voordat het op je bord ligt.
• Vb: Melk van de koe: gaat naar fabriek: boter, kaas, yoghurt, etc.
• Graan = brood, koekjes, cakes, etc.

Voedsel bewerken

Veel voedsel wordt in de fabriek op verschillende manieren verwerkt/bewerkt:

• Conserveermiddelen: houdbaarheid verlengen
• Smaakstoffen: lekkerder eten maken (zoet, zout,etc.)
• Kleurstoffen toevoegen: mooier en aantrekkelijk maken.

(vb kleurenspaghetti)

Bewuster eten

Welke stoffen eten bevat, staat op het etiket. Ook kun je lezen wat er precies in zit in het product, zoals: 

• Aantal calorieën
• eiwitten
• koolhydraten
• vetten 
• Kleur- smaakstoffen. EN ook E-nummers voor de veiligheid van producten. 

Tussendoortje

Eetgewoonte 21ste eeuw:

• Snacken/tussendoortje 

Vb: Mars/Snickers/Liga/Muslireep

• Overal ook te koop, maar is het wel gezond?
• Vroeger aten ze maar 3x per dag!

Tussendoortjes: Wel zo gezond?

Lichaam heeft het niet nodig. 

Waarom eten we het dan?

1. weinig voorbereidingstijd
2. gemakzucht
3. voor het grijpen (in de winkels)
4. laten beïnvloeden door reclames
5. Luxe: genoeg geld

Reclames

Mensen laten zich beïnvloeden door reclames. Ook als het om voedsel gaat.

-vb. (chips) reclames

-Acties op social media

-Zichtbaarheid in winkels

-Aanbiedingsacties: 2e halve prijs!

Toekomst voedsel

2020: 7,5 miljard mensen op de wereld. 2050: 9 miljard.

• Hoe voeden we deze mensen?
• Meer dieren? Niet goed voor milieu!
• Bossen kappen voor landbouwgrond? Nee!

Kweekvlees: 

Aan de slag!

Maak blok 4 en laat aan docent zien. 

]1,3,4,5,6,8

Niet af = niet weg 

Gezond tussendoortje bedenken

Bedenk een gezond en aantrekkelijk tussendoortje met een maximaal budget van 5 euro.

We                                     

                                              Werk in groepjes van 3

Waarom is jou tussendoortje gezond?
(welke vitaminen/mineralen)