Biologie examentraining - Onderdeel G

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Biologie examentraining 

Onderdeel G - Mensen beïnvloeden hun omgeving

De aarde gebruiken

De mens is afhankelijk van de natuur - we gebruiken ecosystemen

Je gebruikt de aarde op 6 manieren

1. Energie
2. Voedsel
3. Water
4. Zuurstof
5. Grondstoffen
6. Recreatie (ontspanning)

De aarde gebruiken

Ecologische voetafdruk

= hoeveel hectare van de aarde ieder mens gebruikt

= bij rijke landen groter dan bij arme landen

Uitputting aarde voorkomen

Groei wereldbevolking -> tekort aan voedsel, energie en grondstoffen

Daarom werken we in kringlopen 

• Voedselkringloop
• Kringloop van fotosynthese en verbranding

Gesloten kringloop = als er geen stoffen verloren gaan (bijvoorbeeld bij het maken van compost)

Uitputting aarde voorkomen

Voedselkringloop

Uitputting aarde voorkomen

Kringloop van fotosynthese en verbranding

Water + koolstofdioxide < -- > glucose + zuurstof

Voedselproductie

Om voldoende voedsel te kunnen produceren, maken we gebruik van technieken in de landbouw

• Bodembewerking - grond losmaken zodat het beter groeit 
• Bemesting - extra voeding voor planten
• Gewasbescherming - middelen tegen insecten, schimmels, onkruid
• Veredeling - sterke planten kruisen, betere opbrengst
• Genetische modificatie - genen veranderen 

Voedselproductie

Let op: meer productie is goed voor voedsel, maar vaak ook slecht voor het milieu (vervuiling)

Voedselproductie

Invloed van mest op de omgeving

• Mestoverschot
• Overbemesting
• Vermesting van gebieden (te veel mineralen in gebieden en oppervlaktewater)

Aantasting van natuur en milieu

Oorzaak	Gevolg
Overbevolking	Meer afval, huizen, minder ruimte voor natuur
Bepaalde soorten afval	Vervuiling van water en bodem, dieren eten plastic
Bestrijdingsmiddelen	Giftig voor insecten, bodem en soms mensen

Aantasting van natuur en milieu

Oorzaak	Gevolg
Verkeer	Luchtvervuiling (fijnstof, uitlaatgassen)
Energiegebruik	Uitstoot van CO2, versterkt broeikaseffect

Duurzaam omgaan met milieu

Duurzaam = keuzes maken die het minst schadelijk zijn voor het milieu (milieubewust)

Waarom is dat belangrijk?

• Grondstoffen raken op
• Klimaatverandering wordt erger
• Dieren en planten verdwijnen
• Gezondheid van mensen in gevaar

Duurzaam omgaan met milieu

Duurzaam = keuzes maken die het minst schadelijk zijn voor het milieu (milieubewust)

Voordelen

• Minder vervuiling
• Besparing op energie en grondstoffen
• Natuur blijft bestaan

Duurzaam omgaan met milieu

Duurzaam = keuzes maken die het minst schadelijk zijn voor het milieu (milieubewust)

Nadelen (uitdagingen)

• Duurzame producten zijn soms duurder
• Aanpassing van gedrag en gewoontes kost moeite
• Niet iedereen wil meedoen

Duurzaam omgaan met milieu

Duurzaam = keuzes maken die het minst schadelijk zijn voor het milieu (milieubewust)

Voorbeelden

• Afval scheiden
• Minder vlees eten
• Zonnepanelen gebruiken
• Fiets in plaats van de auto

Nationale en wereldwijde aanpak

Samenwerking nodig = problemen houden niet op bij de grens

Probleem	Wat is nodig?
Broeikasgassen	Afspraken over minder uitstoot
Plastic soep in oceaan	Wereldwijde aanpak van plasticgebruik en afvalverwerking

Nationale en wereldwijde aanpak

Samenwerking nodig = problemen houden niet op bij de grens

Probleem	Wat is nodig?
Ontbossing	Internationale regels voor behoud van regenwoud

Welke rol spelen bacteriën en schimmels in de kringloop van stoffen?

1. Ze doen aan fotosynthese
2. Ze zorgen dat niet biologisch afbreekbaar afval weer wordt opgeruimd
3. Ze zorgen er voor dat voedingsstoffen uit afval weer beschikbaar komen voor planten
4. Ze zijn consumenten

Wat zijn onze eerste levensbehoeften?

1. Water, zuurstof, energie
2. Water, voedsel, recreatie
3. Water, zuurstof, voedsel
4. Zuurstof, water, grondstoffen

Koolstof Kringloop.
Welke organismen zorgen in de koolstofkringloop voor de vorming van glucose?

1. De producent
2. De consumenten
3. De reducenten

Je kunt zelf een gesloten kringloop maken. Wat zijn voorbeelden van een gesloten kringloop?

1. afval verbranden
2. compost maken
3. oud papier recycleren
4. voedsel verbranden

Drie manieren waarop de mens afhankelijk is van het milieu, zijn:
1 Het milieu levert grondstoffen.
2 Het milieu levert voedsel.
3 Het milieu levert zuurstof.

Bij welke van deze manieren levert het milieu een eerste levensbehoefte?

1. A alleen bij 1 en 2
2. B alleen bij 1 en 3
3. C alleen bij 2 en 3
4. D bij 1, 2 en 3

Verzuring van de bodem is het gevolg van uitstoot van bepaalde stoffen.
Welke stoffen zijn dat?

1. Alleen ammoniak en stikstofoxiden
2. Alleen ammoniak en zwaveldioxide
3. Alleen stikstofoxiden en zwaveldioxide
4. Zowel ammoniak, stikstofdioxiden als zwaveldioxiden

Wat is duurzame energie?

1. Windenergie
2. Zonne-energie
3. Waterkracht
4. Kolen verbranding

Wat is bemesting?

1. Toevoegen van dingen en dan groeit iets
2. Mest is poep en dan groeit iets
3. Weghalen van belangrijke stoffen in de grond
4. Bodem verbeteren door middel van meststoffen

Veredelen is:

1. Maken van een nieuw organismen door de beste eigenschappen van andere te versmelten
2. Bewaren van voeding door schimmels en bacteriën
3. Organismen eten met de beste eigenschappen
4. DNA veranderen d.m.v. antibiotica te gebruiken

Welke duurzame energiebron zie je hier?

1. Kernenergie
2. Waterkracht
3. Zonne-energie
4. Windenergie

Veredeling of Genetische Modificatie?

1. Veredeling
2. Genetische Modificatie

Wat kun je beter niet doen als je duurzaam probeert te leven?

1. Reizen met het vliegtuig
2. Minder nieuwe kleren kopen
3. Korter douchen
4. Verwarming lager zetten

Wat is het doel van de jaarlijkse klimaatconferenties?

1. Maatregelen afspreken om landen te beschermen tegen de stijging van de zeespiegel
2. Regels afspreken die de uitstoot van broeikasgassen zullen verminderen
3. Regels afspreken over het terugdringen van smog en fijnstof

Wat is geen vorm van duurzame energie?

1. Energie uit de zon
2. Energie uit gas
3. Energie uit water
4. Energie uit wind

Wat is duurzaamheid?

1. Duurzaamheid is een keurmerk
2. Duurzaamheid zegt iets over de kosten van een product
3. Duurzaamheid zegt iets over de levensduur of het productieproces van een product
4. Duurzaamheid zegt iets over hoe lang je een product kunt gebruiken

Waarvoor is de mens afhankelijk van de aarde?

Wat voor dingen worden er gedaan om de voedselproductie te vergroten?

Noem een aantal oorzaken waardoor natuur en milieu wordt aangetast

Wat zijn de voordelen van duurzaam handelen?

Wat zijn de nadelen van duurzaam handelen?

Waarom is een landelijke en wereldwijde aanpak nodig bij beschermen van het milieu?