Hoofdzinnen / bijzinnen / bezittelijk voornaamwoord / persoonlijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Vandaag

1. Lezen (5:00 minuten)
2. Terugblik
3. Huiswerk bespreken
4. Herhaling: hoofd- en bijzinnen  /  bezittelijke- en persoonlijke voornaamwoorden
5. Aan de slag!
6. Terugblik.

Aan het einde van deze les..

1. .. heb je 10 minuten serieus gelezen.
2. .. weet je wat het verschil is tussen hoofd- en bijzinnen
3. .. weet je wat persoonlijke- en bezittelijke voornaamwoorden zijn en hoe je deze kunt herkennen.

Lezen

Een PV is altijd een..

Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op de vragen..

3. Huiswerk bespreking

Huiswerk was:

Maken:

• Blok 5: grammatica, opdracht 1 t/m 4
   p.256 t/m 258
•  Werk de opdrachten uit in je schrift. 

Open je boek, p256

Pak je schrift

Samen nakijken: 

1/2/3

Samengestelde zinnen

HERHALING

hoofdzin & bijzin

Wat zijn samengestelde zinnen?

Enkelvoudige zinnen hebben eén persoonsvorm

• Ik zie hem staan.
• Ik wil hem wat vragen.

Samengestelde zinnen hebben meerdere persoonsvormen.

• Ik zie hem staan en wil hem wat vragen.

Hoofdzin en bijzin

Tip:

In een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar en kan het niet los van elkaar staan.

Een samengestelde zin 

Deze kan bestaan uit:

• 
  twee of meer samengevoegde hoofdzinnen (hoofdzin + hoofdzin);

              Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes.

• een hoofdzin met een of meer bijzinnen erin (bijzin + hoofdzin); 

              Omdat Evelien graag koekjes bakt, werkt zij bij de bakker.

• een of meer hoofdzinnen met een of meer bijzinnen erin (hoofdzin + hoofdzin + bijzin).

             Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes, omdat ze die zo lekker vindt.

Voorbeelden hoofdzinnen

In een hoofdzin staat de persoonsvorm helemaal vooraan of direct na het eerste zinsdeel.

            - Heb jij de keuken gestofzuigd?

            - Ik wil dat broodje eten.

            - Die man is gek geworden.

Hoofdzinnen kunnen met elkaar verbonden worden door nevenschikkende voegwoorden, zoals: en, noch, alsmede, alsook, maar, doch, of, ofwel, dan, want, dus.

          - Ik kan die lamp niet repareren, maar ik kan wel een nieuwe lamp kopen.

          - Hij eet geen hamburgers meer, want hij wordt anders snel te dik.

          - De buurman heeft grijs haar en hij gaat iedere ochtend hardlopen.

Voorbeelden bijzinnen

In een bijzin staat de persoonsvorm niet vooraan, maar juist achteraan (helemaal achteraan of als een van de laatste woorden). 

Hoofd- en bijzinnen kunnen met elkaar verbonden worden door onderschikkende voegwoorden, zoals: dat, als, daardoor, hoewel, indien, nadat, omdat, terwijl, toen, wanneer, zodat, zodra, of, wat.

- Hij vertelde me dat hij naar het strand zou gaan.

- Ze gaat met me mee, als ik haar ticket betaal.

- Ik vind hem heel slim, hoewel hij af en toe wel slordig is.

Wat is de bijzin?

Wie als eerste over de finish is, wint het toernooi.

1. wint het toernooi
2. wie als eerste over de finish is

Wat is de hoofdzin?

Mijn moeder zei dat ik als baby altijd aan het lachen was.

1. Mijn moeder zei
2. dat ik als baby altijd aan het lachen was.

Wat is de bijzin?

De oude man, die voor de openhaard zit, heeft mij opgevoed.

1. De oude man heeft mij opgevoed
2. die voor de openhaard zit

Wat is de indeling van de zin?

Mijn moeder hielp mij altijd met Engels, omdat ik dat erg moeilijk vond.

1. hoofdzin + bijzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + hoofdzin

Voornaamwoorden

HERHALING

persoonlijk & bezittelijk voornaamwoord

Waar verwijst een persoonlijk voornaamwoord naar?

Persoonlijk voornaamwoord

Verwijst naar: mensen, dieren en dingen 

- neem over in je schrift 

Voorbeelden: ik, mij, me, jij, jou, je, u, hij, hem, zij, ze, haar, het, wij, we, ons, jullie, zij, ze, hun en hen.

Persoonlijk voornaamwoord

Je kunt een persoonlijk voornaamwoord in de plaats zetten van een naam.

Voorbeeld:

Hij geeft de gitaar aan mij   >  Johan geeft de gitaar aan Lieke

De drumstokjes zijn van jou  >  De drumstokjes zijn van Pieter

- neem over in je schrift 

Wat is het persoonlijk voornaamwoord(en)? Ik ga na school met jou mee naar huis.

Wat geeft een bezittelijk voornaamwoord aan?

Bezittelijk voornaamwoord

Het geeft een bezit aan  >  iets is van iemand

- neem over in je schrift 

Voorbeelden: mijn, jouw, je , uw, zijn, haar, ons, onze, jullie, hun

Bezittelijk voornaamwoord

Je kunt een bezittelijk voornaamwoord vervangen door een lidwoord (de/het/een) of door een naam + s/'s 

Voorbeeld:

Het is jouw werkboek  >  Het is het werkboek

Dat is haar werkboek  >  Dat is Pieters werkboek

- neem over in je schrift 

Bezittelijk voornaamwoord

LET OP!! Een bezittelijk voornaamwoord staat ALTIJD voor een zelfstandig naamwoord 

Let op (spelling!): 

Dat is toch jouw schrift? (bezittelijk)

    * jouw is bez. vnw en dus met een w aan het eind!

Dat schrift is toch van jou? (persoonlijk)

   * jou is pers. vnw en dus zonder w aan het eind!

- neem over in je schrift 

Wat is het bezittelijk voornaamwoord(en)?
Van onze ouders moet ik mijn kamer schoonmaken en voor straf ook hun kamer.

5. Huiswerk

Vrijdag 17 juni:

Maken:

• Blok 6: grammatica, opdracht 1 t/m 5 
    p.307 t/m 309
   Werk de opdrachten uit in je schrift. 

Leren: 

• grammatica blok 5 p.256 t/m 260

• Voor jezelf
• In stilte
• Tijd tot afsluiting van de les.
• Muziek mag
• Klaar? Dan leren 

Terugblik:
Leg in je eigen woorden uit wat het verschil is tussen een hoofd- en een bijzin.