RIJM

• Nederlands
• Secondary Education

Elk van beide strofes uit dit gedicht van Menno Wigmans is een....

Voor bijna alles heb ik mij geschaamd.
Mijn nek, mijn haar, mijn handschrift en mijn naam,

de schooltas die ik van mijn moeder kreeg,
mijn vader die zich in een blazer hees,

1. distichon
2. terzet
3. kwatrijn
4. sextet

RIJMEN en dichten

Wat rijmt op BAL

Wat rijmt op DROMEN

Wat rijmt op WINKELEN?

Dit zijn allemaal voorbeelden van VOLRIJM (op basis van klank)

zie: cursus p. 12 (mannelijk - vrouwelijk - glijdend rijm) 

Maar in poëzie vinden we ook HALFRIJM (assonanties en alliteraties)

De Lenige Liefde (de titel van een dichtbundel van Herman De Coninck) is een voorbeeld van een

1. alliteratie
2. assonantie

Bedenk zelf een alliteratie met een M
(cursus p. 13)

Een voorbeeld van sterk allitererende poëzie is het begin van "Boutade" van P.A. de Genestet:

O land van mest en mist,

van vuilen kouden regen,

doorsijperd stukske grond,

vol killen dauw en damp,

vol vuns, onpeilbaar slijk en ondoorwaadbre wegen,

vol jicht en paraplu’s,

vol kiespijn en vol kramp!

Bedenk zelf een voorbeeld van een ASSONANTIE

Welke assonanties herken je in Martinus Nijhoffs gedicht "Awater"

‘O moeder, nooit zult gij de bontjas dragen

waarvoor elk dubbeltje werd omgedraaid,

en niet meer ga ik op mijn vrije dagen

met een paar bloemen naar het hospitaal,

maar breng de rozen naar de Kerkhoflaan...’

VOLrijm (mannelijk, vrouwelijk en glijdend) en halfrijm (alliteraties en assonanties) zijn vormen van rijm op basis van KLANK

Maar je kan rijm ook benoemen op basis van de PLAATS die het inneemt in een versregel

BEGIN, MIDDEN, EIND, BINNEN (één versregel) en KETTINGRIJM

zie p. 11 in je cursus

Bedenk een beginrijm op
"Dromen van het nieuwe jaar"

Bedenk een eindrijm op
"Dromen van het nieuwe jaar"

Bedenk een binnenrijm op
"Dromen van het nieuwe jaar"

Bedenk een kettingrijm op
"Dromen van het nieuwe jaar"

De Drammerige Dromer is een

1. vrouwelijk rijm
2. assonantie
3. alliteratie
4. mannelijk rijm

Twee kleine eendjes
Mee met moeder

1. beginrijm
2. middenrijm
3. binnenrijm
4. eindrijm

Laat ons zelf eens een KWATRIJN schrijven met gepaard rijm 

De eerste regel:

POËZIELESSEN OP EEN MOOIE MAANDAG

EMIL SCHRIJFT DE TWEEDE REGEL

PÖEZIELESSEN OP EEN MOOIE MAANDAG

LIVIA BEDENKT EEN DERDE VERSREGEL

EMMA MAAKT HET KWATRIJN AF