H9 massacultuur

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

H9 massacultuur

H9 massacultuur

1945 - nu

H9 massacultuur

Kunstwereld laat zich inspireren door:

de massacultuur:

- films

- series

- popmuziek

- cartoons

- musicals

American Dream

Na WOII > Europeanen ♥ Amerika

Americans are heroes

- coco cola

- kauwgom

- jeans

 = dynamisch, modern & brutaal en we ♥ it

New York

The city that never sleeps

Letterlijk terug te zien in musicalfilm 'On the Town' met o.a. Frank Sinatra

Musicals worden echt een ding > Broadway

Musicals zijn geïnspireerd op o.a. Weense operette

On the town

Swingrage, discriminatie en inspiratie

Ella Fitzgerald

-  jazz zangeres

- niet welkom in 'The

    American Dream' = alleen

    voor witte Amerikanen

- First Lady of song

- handelsmerk is 'scat' = zingen

   van woorden zonder betekenis, met name in de jazz. Dit geeft de zanger de  mogelijkheid om te improviseren

scratchen screwball comedy simulacra soapserie sober theater social art soul stencils street art suspense swing tag improviseren

Swingrage, discriminatie en inspiratie

Marilyn Monroe 

- geïnspireerd door Ella

- gebruikt inspiratie voor eigen

   nummers en in films

- helpt Ella bekend te worden

Verandering van jazz

EU: jazz = swing & bigbands

VS: jazz wordt ipv dansmuziek > luistermuziek

VS krijgt hierdoor nieuwe genre: bepop

= rauwe, snelle jazzstijl met veel improvisatie, meestal uitgevoerd in een kleine bezetting van drums, bas, piano, saxofoon en trompet. 

Artiesten:

o.a. Charlie Parker.

Bepop

Bebop

Na WOII in VS: veel improvisatie in jazz, muzikanten gaan elkaar veel uitdagen > nieuwe stijl bebop

Gevolg: jazz muziek wordt gezien als kunstmuziek.

Vrijere jazz vormen

- cool jazz > Miles Davis = rustiger en eenvoudiger

- free jazz > Ornette Coleman = bewust afwijken van de 'regels' binnen de jazzmuziek, zoals vaste akkoordopvolgingen of tonale harmonie

Miles David, cool jazz

Ornette Coleman, free jazz

Maken

opdrachten 7,8,9, & 15, 16, 17, 18 van §9.1

Jackson Pollock

Jackson Pollock

Jackson Pollock

Jackson Pollock

• Overall compositie
  
• Drippings
  
• Luisterend naar jazz onder invloed van drugs en alcohol
•  > valt onder 'action painting' 
• Stroming: abstract expressionisme

Mark Rothko

• valt onder 'colorfield painting'
  
• emotioneel & spiritueel
  
• Stroming: abstract expressionisme
  

Mark Rothko

Pop Art

Pop Art

• Afzetten tegen abstract expressionisme
  
• Love massacultuur > the global village
  
• Halen het verschil tussen 'lage' cultuur en 'hoge' cultuur weg
  
• Lijkt toegankelijk, is intellectueel 
  

Pop Art

Felle kleuren en plaatjes

Pop Art

• Felle kleuren en plaatjes
  
• Onpersoonlijk
  
• "On-artistiek", want 

industriële technieken 

(zeefdruk, printen)

Pop Art

§9.2

Vandaag een stukje uitleg

Volgende week een stukje uitleg

§9.2

Artistieke & individuele vrijheid wordt HEEL belangrijk

> kritiek op gezag

> avant-garde 

> experiment > conceptuele kunst & complexere muziek & films

?

Na WOII: existentialisme

Theater

Na WOII (+- 1950): existentialisme = zinloosheid en je bent een individu

zorgt voor > absurdistisch theater = niet klassiek, maar .... 

later in 1959: sober theater = alles schrappen wat niet belangrijk is > alleen acteurs over. Acteurs moeten blokkades opheffen en zuiver acteren

Actie Tomaat

1969: na Shakespeare in Ams acteurs bekogeld.

NL'se acteurs boos: geen ruimte voor eigen inbreng. Theater is ouderwets en niet maatschappelijk > Aktie Tomaat

Zij willen o.a. spelen op vlakke vloertheater

Actie Notenkraker

1969 actie Notenkraker:

Componisten bestormen Concertgebouw

Eisen: hedendaagse muziek

Doei expressionisme

Jaren 60: verzet tegen expressionisme, hallo conceptuele kunst

> idee belangrijker dan het eindresultaat

Doei expressionisme

Robert Rauschenberg:

een uitgegumde tekeningen van 

kunstenaar Willem de Kooning

= conceptuele kunst

Dans

Jaren 60: New York = centrum van avant-gardedans 

Geïnspireerd door Cunningham zijn 'pure' dans, geen klassiek geschoolde ballet oefeningen, maar alledaagse bewegingen

Performance

= theatrale acties (vaak zonder verhaallijn) en het draait vaak om interactie met publiek

Voorbeelden grote performance kunstenaars: Maria Abramovich, Ulay & Yoko Ono

Performance

= theatrale acties (vaak zonder verhaallijn) en het draait vaak om interactie met publiek

Voorbeelden grote performance kunstenaars: Maria Abramovich, Ulay & Yoko Ono

Performance

Performance

Deze video is niet meer beschikbaar

explain

Minimal art

ieder thema of verhaal wordt weggelaten uit de kunst, wat overblijft is de pure vorm

Minimal art

Vaak: 

- primaire kleuren

- basisvormen (bol, kegel, cilinder, kubus)

- vaak een industriële uitstraling: hard, glad en besmetteloos

Minimal art

                                                Donald Judd (1928 - 1994)

Minimal music

• Muziek komt op waarin het ritme het belangrijkste is.
  
• Ritmes worden verhaald of verschuiven een beetje, maar simpel.
  
• Inspiratie uit: Afrikaanse en Indiase percussiemuziek (instrumenten waar je op moet slaan)
  

Huiswerk

Kies volgens jou het beste- en het slechtste werk uit §9.2 en vertel de volgende les waarom

Vervolg §9.2

Wat gebeurt er in de wereld?

- in VS strijd tegen discriminatie & ongelijkheid

- Vietnamoorlog > anti-oorlogbeweging > hippies > verlangen naar vrede (peace)

Protest

1963 > "I have a dream" - Martin Luther King

Protest

1963 > "I have a dream" - Martin Luther King

Popmuziek komt op

Beatmuziek ontstaat = Britse rock-’n-roll-variant die ontstaat rond 1963. Mix van rock-’n-roll, rhythm-and-blues en soul. Artiesten: o.a. The Beatles & The Rolling Stones

The Stones > rauwe muziek > vechtpartijtjes & rebels

Jimi Hendrix

Festivals

Woodstock in VS

- Eerste popfestival in 

   de geschiedenis

- 400.000 mensen

- Hippie festival

- Muziek met met politieke

   boodschap

- Jimi Hendrix treed op > 'vals' Amerikaans volkslied

Popmuziek komt op

Muziek

Muziek bereidt zich verder uit:

Dansmuziek > funk & soul

Popmuziek > tegenhanger rock & roll = back

Muziek

Muziek bereidt zich verder uit:

• Dansmuziek > funk & soul > funk vormt later de basis voor disco, hiphop & house
  
• Popmuziek > tegenhanger rock & roll = back
  

Variaties op muziek

Muziekmarkt mondialiseert:

• Lokale varianten van soul & funk
• Afrobeat ontstaat in Ghana & Nigeria = mix van jazz, funk en West-Afrikaanse muziek
• Afrobeat = lange grooves, complex ritme, wisselende vocalen, koortjes & blazers

Afrobeat

Fela Kuti (1938 - 1997)

Punk

• Van underground muziek tot invloedrijke subcultuur
  
• Punkers geloven niet in de idealen van de hippies
  
• Punk = uitlaatklep voor frustraties (over de toekomst)
  
• 'Do it yourself' = motto
  
• Muziek is simpel & rauw
  
• Punk wordt razendsnel populair door band 'Sex Pistols' > choqueren, choqueren & choqueren
  

SEX PISTOLS

Punk

Vivienne Westwood 1941 - 2022

Postmodernisme in beeldende kunst & architectuur

Postmodernisme 

• Letterlijk 'na het moderne' = mengelmoes van stijlen mengen, namaken,  ironie & recycling
  
• Hoge en lage kunst gaan mengen
  
• Spelen met stijlcitaten uit het verleden of andere culturen
  
• Fragmentatie = kenmerk (het opdelen van fragmenten)

Postmodernisme in architectuur

• Verzet zich tegen strakke blokkendozen en 'form follows function'
  
• Juist gebruik van kleur, vrije vormen en speelsheid & details uit architectuur van het verleden
  
• 'Less is a bore' 
  

Groninger Museum

Groninger Museum (1994)

• Bekendste voorbeeld in ons land
  
• Architect Alessandro Mendini (1931)
  
• Drie eilanden, ieder eiland een eigen 'paviljoen' met verschillende functie, vorm & bouwstijl
  
• Werkt samen met verschillende kunstenaars met ieder een eigen stijl
  

Zaandam centrum (vanaf 2003)

• Architect Sjoerd Soeters (1947)
  
• Herinrichting Zaandam centrum
  
• Verwijst naar typische lokale architectuur
  

Architectuur postmodernisme

• Fragmentatie: alsof het uit fragmenten bestaat, losse onderdelen > uit elkaar halen en weer opbouwen > deconstructivisme > Zaha Hadid

Zaha Hadid

Eerste werken: grillig, hoekig & geometrisch

Latere werken: organisch, gladde vormen,  ronde welving, 

vloeiende lijnen.

Dankzij computertechnieken ontworpen: Blob-architectuur

Forum Groningen

Hiphop - algemene feitjes

• Van 1986 tot 1997 = 'golden age' van hiphop
  
• Ontstaat op straat; breakdancen, 

        graffiti en rappen op straat

• Jongerencultuur 
  
• Herkenbare stijl in muziek, 

       dans en beeldtaal

• Inmiddels wereldwijde beweging
  

begin van hiphop

• Ontstaat in NYC: 'blockparties' worden op straat georganiseerd door jongeren > bron van creativiteit
  
• DJ draait en mixt > scratchen 
  
• MC hitst het publiek op > evolueert 

       uiteindelijk in rapper

• Breakdance komt op

Hiphop famous

• Rond 1990 wordt hiphop mainstream
  
• Steeds meer vrouwelijke artiesten 

        in de jaren '90

• MTV komt op > mondiaal publiek
  

Opdracht

Drillster op 30%!

Opdracht

Drillster op 30%!

§9.3

1998 - 2008

Communistisch oostblok stort in

Koude oorlog voorbij

Mensen geloven minder in politieke en religieuze idealen

Individuele vrijheid is het nieuwe ideaal

Globalisering en vernieuwing over de hele wereld

Kunst & kapitalisme

Kunst wordt kapitalistischer > net als samenleving

Bijv: Takashi Murakami > kunst op mokken, t-shirts, 

speelgoed, sieraden, videoclips, kleding maar 

ook in musea!

Kapitalisme

Door kapitalisme wordt sociale ongelijkheid groot. Door globalisering wordt kunst onder de loep genomen: invloed van VS en EU wordt minder, niet-westerse contexten worden belangrijker

Kapitalisme

Door kapitalisme wordt sociale ongelijkheid groot. Door globalisering wordt kunst onder de loep genomen: invloed van VS en EU wordt minder, niet-westerse contexten worden belangrijker