Weer en klimaat in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

 Weer en klimaat

H1 Weer en klimaat in Nederland

Wat moet je kennen?

✅ Uit welke elementen bestaat           het weer?

✅ Wat is het verschil tussen weer       en klimaat?

✅ Welke factoren bepalen de             temperatuur?

✅ Kenmerken klimaat Nederland

0

weer = toestand van de dampkring

- op een bepaald moment,

- op een bepaalde plaats

klimaat = gemiddelde weer berekend over een langere periode van 30 jaar.

Weerselementen

het weer bestaat uit de volgende weerselementen:

 

• temperatuur
  
• neerslag
• wind
• bewolkingsgraad

temperatuur: de warmte of kou op een bepaald moment

neerslag: water dat in vaste of vloeibare vorm op de aarde neerslaat

vaste vorm: hagel of sneeuw

vloeibare vorm: regen

wind: verplaatsing van lucht (langs het aardoppervlak) in de dampkring

lucht verplaatst zich van gebieden met een hoge luchtdruk (= maximum) naar gebieden met een lage luchtdruk (= minimum)

bewolkingsgraad: percentage van de hemel dat met wolken is bedekt

klimaat Nederland

Gematigd zeeklimaat
- koele zomers

- zachte winters

- hele jaar neerslag

- (zuid)westenwind    

   overheerst

0

1. Breedteligging op aarde

• breedteligging = afstand tot de evenaar 
• hoge breedte = ver van de evenaar           -> koud(er)
• lage breedte = dichtbij de evenaar         -> warm(er)
• zoninvalshoek is belangrijk                       -> schuine invalshoek of loodrecht
• afstand zon -> aarde
• stand van de aarde bepaalt de   seizoenen die we hebben!

Welke 5 factoren zijn van invloed op de temperatuur?

0

 De 4 seizoenen zijn afhankelijk van de stand van de aarde ten   opzichte van de zon:

 -> zon schijnt vooral op noordelijk halfrond: lente of zomer in NL 

 -> zon schijnt vooral op zuidelijk halfrond: herfst of winter in NL

2. Hoogteligging

• hoe hoger hoe kouder
• per 1000m stijging, wordt   temperatuur 6°C kouder
• de hoogteligging bepaalt de   plantengroei in de bergen: 

     zie 

Hoe hoger op een berg, hoe kouder en dus hoe minder begroeiing.

De boomgrens (: punt waarop het te koud wordt voor bomen) ligt in de Alpen ongeveer op 1800 meter.

3. Wind

• wind = verplaatsing van lucht langs het   aardoppervlak
• stroomt van hoge naar lage luchtdruk
• Schaal van Beaufort: 1 t/m 12
• snelheid gemeten in m/sec
• wind vervoert wame lucht van de   evenaar naar de polen
• gebergte werkt als klimaatscheiding

0

4. Water of land

• land warmt snel op en koelt snel af
• water doet hier langer over
• aanlandige wind = zeewind -> brengt   koele lucht aan land in zomer, warmere   lucht in winter
• aflandige wind = landwind -> brengt   koude lucht uit oost- en noordeuropa   mee in winter, warme lucht in zomer.

5. Verdeling zonne-energie

• tropen krijgen veel warmte 
• polen ontvangen weinig warmte
• warmte wordt door wind en   water (zeestromen; zie ook   filmpje hierna) getransporteerd

    vanaf de evenaar naar de polen.

0

Meet luchtdruk 

en daarmee ook het weer!

1.3 De invloed van luchtdruk op                           het weer

Wat moet je kennen?

✅ Wat is luchtdruk

✅ Hoe meet je de luchtdruk

✅ Kenmerken van het weer bij          hoge en lage luchtdruk

✅ Wat gebeurt er als de luchtdruk      verandert?

✅ Windrichtingen op aarde

Wat is luchtdruk?

• luchtdruk = het gewicht van de lucht dat op de aarde                          drukt
  
• luchtdruk meet je met een barometer
• eenheid voor luchtdruk: hectopascal (hPa), millibar (Mb)
• Op de weerkaart te zien => isobaren = alle punten met dezelfde luchtdruk verbonden door een lijn.
  
• Je hebt hoge drukgebieden en lage drukgbieden

Weerkaart met isobaren: Hoe dichter de isobaren bij elkaar liggen, hoe harder het waait.

Luchtdruk

Eigenlijk is luchtdruk niets anders dan het gewicht van lucht (en dit zijn allemaal gasdeeltjes). Door de zwaartekracht worden alle gasdeeltjes, zoals zuurstof, koolstofdioxide en waterdamp, naar de aarde getrokken. De lucht heeft daardoor een bepaald gewicht!

Let op: Hoe hoger je komt in de

atmosfeer, hoe minder gasdeeltjes

je nog boven je hebt, dus hoe 

lager de druk van de lucht!

Vlak boven het aardoppervlak bevinden zich de meeste gasdeeltjes. Hoe hoger je komt in de atmosfeer, hoe minder gasdeeltjes.

Hoger in de atmosfeer zijn minder gasdeeltjes. Er is dus ook minder zuurstof. Daarom raak je sneller "buiten adem" wanneer je in de bergen loopt: je krijgt namelijk minder zuurstof binnen!

0

Zijaanzicht luchtdruk 

Hoge druk 

Hoge druk = dalende lucht

• Symbool op de kaart = H
  
• Getal > 1000 is H
  

Welk weertype hoort bij H?

- geen bewolking

- warm in de zomer

- koud in de winter

Lage druk

Lage druk = stijgende lucht

• Symbool op de kaart = L
  
• Getal < 1000 = L
  

Welk weertype hoort bij L?

- wolken

- neerslag

- koel in de zomer

- zacht in de winter

0

Het weer als de luchtdruk verandert...

• Lucht stroomt ALTIJD van H naar L
  

     => wind

• Hoe groter het verschil in luchtdruk, 

     hoe harder het waait.

Hoe zie je dat op een weerkaart? => isobaren

Op deze kaart zie je isobaren, kun jij aangeven waar een hoge- en waar aan lagedrukgebied ligt in Europa?

Windrichting: 

Bij L -> wind stroomt er naartoe

Bij H -> wind stroomt er vanaf

Windrichtingen op aarde

Wind stroomt van H -> L

Let op: de aarde draait om zijn eigen as

Gevolg: wind heeft een afwijking!

Wet van Buys Ballot:

Noordelijk Halfrond: wind draait naar rechts

Zuidelijk Halfrond: wind draait naar links

Op de kaart zie je de grote windsystemen op aarde. Door de Wet van Buys Ballot krijgt wind een afwijking. 

NH: afwijking naar rechts

ZH: afwijking naar links

Let op: ALTIJD KIJKEN MET DE WIND IN JE RUG!

0

0

0