ET21 - Barad, Harari, Rasch

1 / 26

Slide 1: Tekstslide

FilosofieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

In deze les zitten 26 slides, met tekstslides en 1 video.

Lesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

ET21 - Barad, Harari, Rasch

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kwestie 4 Grensvervagingen

mens, dier, plant

fysiek en niet-fysiek

levend en niet-levend

Haraway tegen dualisme

evolutietheorie, dieren met 'menselijke' eigenschappen

mens is cyborg, van nature kunstmatig

machines bestaan uit materiële en niet-materiële dingen met handelingsvermogen

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kwestie 4 Grensvervagingen

mens, dier, plant

fysiek en niet-fysiek

levend en niet-levend

Haraway tegen dualisme

machines bestaan uit materiële en niet-materiële dingen met handelingsvermogen

evolutietheorie, dieren met 'menselijke' eigenschappen

mens is cyborg, van nature kunstmatig

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kwestie 4 Grensvervagingen

fysiek en niet-fysiek

Haraway tegen dualisme

machines bestaan uit materiële en niet-materiële dingen met handelingsvermogen

Algoritmes sturen, beïnvloeden, beslissen

Waaruit bestaat het handelingsvermogen van algoritmes? Geef een paar voorbeelden.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kwestie 4 Grensvervagingen

mens, dier, plant

fysiek en niet-fysiek

levend en niet-levend

Haraway (ET19) Grensvervagingen tussen:

Morton en Despret (ET 19)

Latour en Hayles (ET 20)

Barad, Harari, Rasch (ET 21)

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De mens wordt data

Kwestie 4 Grensvervagingen

De grens tussen fysiek en niet-fysiek vervaagt

Wij zijn een verstrengeling van materiaal en betekenis

Barad

Harari

Het dataïsme reduceert mensen tot karikaturale profielen

Rasch

Kanttekening

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

ET21

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Barad, Harari en Rasch de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd.

Daarbij kan ik betrekken:

de begrippen intra-actie, algoritme, techno-humanisme, dataïsme en het else
een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen fysiek en niet-fysiek
een uitleg van Barads argument dat de mens een verstrengeling van materiaal en betekenis is/wordt
een uitleg van Harari’s argument dat de mens data wordt
een uitleg met tekstfragment 16 van Rasch’ kanttekening dat het dataïsme mensen reduceert tot karikaturale profielen

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

ET21

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Barad, Harari en Rasch de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd.

Daarbij kan ik betrekken:

de begrippen intra-actie, algoritme, techno-humanisme, dataïsme en het else
een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen fysiek en niet-fysiek
een uitleg van Barads argument dat de mens een verstrengeling van materiaal en betekenis is/wordt
een uitleg van Harari’s argument dat de mens data wordt
een uitleg met tekstfragment 16 van Rasch’ kanttekening dat het dataïsme mensen reduceert tot karikaturale profielen

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

ET21

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Barad, Harari en Rasch de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd.

Daarbij kan ik betrekken:

de begrippen intra-actie, algoritme, techno-humanisme, dataïsme en het else
een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen fysiek en niet-fysiek
een uitleg van Barads argument dat de mens een verstrengeling van materiaal en betekenis is/wordt
een uitleg van Harari’s argument dat de mens data wordt
een uitleg met tekstfragment 16 van Rasch’ kanttekening dat het dataïsme mensen reduceert tot karikaturale profielen

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 10 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Barad en intra-actie

Conclusies uit kwantumtheorie

waarnemer en waargenomene zijn afhankelijk van elkaar
er is onbepaaldheid in de wereld

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Barad en intra-actie

Conclusies buiten de kwantumtheorie:

Tegen klassieke subject-object-onderscheid
objecten zijn veranderlijk: afhankelijk van de waarneming en onderlinge verbondenheid
Wat iets is wordt gevormd door de samenhang met andere dingen: intra-actie

Karen Barad (1956)

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Barad en intra-actie

Interactie

Elementen

bestaan onafhankelijk

van elkaar voor ze samenkomen

Intra-actie

Elementen

ontstaan pas tijdens

de intra-actie

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Barad en intra-actie

Intra-actie

Elementen ontstaan pas tijdens de intra-actie
grens tussen verschijnselen, onderzoekers, concepten, ontstaat pas als ze met elkaar intra-acteren: elementen voeren elkaars grenzen uit

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Barad en intra-actie

Intra-actie

Elementen ontstaan pas tijdens de intra-actie
grens tussen verschijnselen, onderzoekers, concepten, ontstaat pas als ze met elkaar intra-acteren: elementen voeren elkaars grenzen uit
daarom is onderzoek niet een kwestie van informatie vergaren, het brengt iets tot stand
We zijn geen mens, we worden mens in intra-actie met de omgeving
de betekenis van menszijn ontstaat in intra-actie met de omgeving

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Lees inleiding + 13.1
leg met het begrip intra-actie uit dat hersenonderzoek de vraag naar de mens niet beantwoordt, maar dat dit onderzoek het antwoord vormgeeft
vergelijk intra-actie met intentionaliteit: wat is het verschil?

Aan de slag

Barad en intra-actie

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

ET21

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Barad, Harari en Rasch de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd.

Daarbij kan ik betrekken:

de begrippen intra-actie, algoritme, techno-humanisme, dataïsme en het else
een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen fysiek en niet-fysiek
een uitleg van Barads argument dat de mens een verstrengeling van materiaal en betekenis is/wordt
een uitleg van Harari’s argument dat de mens data wordt
een uitleg met tekstfragment 16 van Rasch’ kanttekening dat het dataïsme mensen reduceert tot karikaturale profielen

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Harari en dataïsme

We zijn gereduceerd tot en gevangen in data...

en algoritmes sturen ons dagelijks leven

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Harari en dataïsme

Yuval Noah Harari

(1976)

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Harari en dataïsme

Theïsme: geloof in een god

- God geeft betekenis aan de wereld

Humanisme: mens als autonoom, redelijk, zelfbewust en vrij wezen.

- De mens geeft betekenis aan de wereld.

Techno-humanisme: onze wil en verlangens veranderd en beheerst door techniek. Techniek bepaalt.

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Harari en dataïsme

Techno-humanisme: veranderen en beheersen van onze wil en verlangens met techniek.

Dataïsme:

alles is informatie
de mens is te vatten in data en te begrijpen als algoritme: een reeks instructies om stapsgewijs een bepaald doel te bereiken
er is geen intrinsieke waarde
geen zelfreflectie, computer weet beter en bepaalt

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Lees 13.2
Geef een voorbeeld van een manier waarop data jouw gedrag bepaalt
Vind je Harari's mensbeeld realistisch? Waarom? En vind je zijn mensbeeld positief of negatief?
Verzamel:
- 5 advertenties die op jouw zijn gericht (mail, insta, tiktok, youtube)
- 3 aangeraden artiesten in Spotify
- 3 aangeraden films/series in een streamingdienst

Aan de slag

Harari en dataïsme

Slide 22 - Tekstslide

Vraag:

- welk beeld geven deze data van jou?

- zit er een advertentie bij die niet klopt met je voorkeuren?

- zet je gepersonaliseerde cookies aan of uit? waarom?

Aan de slag

Rasch en het 'else'

Miriam Rasch (1982)

'We zijn meer dan onze data-selfies'

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Rasch en het 'else'

Rasch: het dataïsme reduceert mensen tot karikaturale profielen

niet alles van de mens is zichtbaar en meetbaar (wat daarbuiten valt is het else)
dit moeten we ook niet willen
Het else is geen gebrek maar een opgave "De ontmoeting met je datakarikatuur kan [...] een productieve en creatieve kracht oproepen die fungeert als een hefboom voor reflectie"

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

ET21

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Barad, Harari en Rasch de grens tussen fysiek en niet-fysiek is vervaagd.

Daarbij kan ik betrekken:

de begrippen intra-actie, algoritme, techno-humanisme, dataïsme en het else
een uitleg van Haraways opvatting over de grensvervaging tussen fysiek en niet-fysiek
een uitleg van Barads argument dat de mens een verstrengeling van materiaal en betekenis is/wordt
een uitleg van Harari’s argument dat de mens data wordt
een uitleg met tekstfragment 16 van Rasch’ kanttekening dat het dataïsme mensen reduceert tot karikaturale profielen

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag

Lees PT 15 Rasch, Frictie in tijden van dataïsme

Leg uit wat de 'kritische potentie' (p.262) van het else is
Leg uit waarom we volgens Rasch in plaats van 'afbeelding' net zo goed kunnen spreken over 'verbeelding' in het geval van hersenscans (p.263)
Is er iets dat volgens Rasch typisch menselijk is?
Ben je het met Rasch eens dat niet alles in data te vangen is? Onderbouw je antwoord.

Aan de slag

Rasch en het 'else'