Bijeenkomst 2

• Natuur
• HBO
• Studiejaar 2

Onderzoekend en ontwerpend leren

Bijeenkomst 2

Marloes Nijman

[e-mail]

Op naar de maan...

Teacher-in-role

Helpen met een raket bouwen

Beoordelingsformulier

Bedoelingen

Introductie

Activeren onderzoek en spel

Toepassen van OOL

Impulsen

Aankleding

Differentiatie

Lesdoelen

• Aan het einde van de les heb je kennisgemaakt met de cyclus van onderzoekend leren en ontwerpend leren.
• Je hebt nagedacht over een motiverende opening, bedoelingen en impulsen die je kan geven bij jouw gekozen thema.
• Aan het einde van de les weet je hoe je spelactiviteiten moet begeleiden.
• Aan het einde van de les heb je kennis opgedaan over differentiëren en stimulerende vragen stellen.

Maak aantekeningen

Onderzoekend leren = onderzoeken

Ontmoeten 

Ontdekken

Onderzoeken 

Ontwerpen

Confronteren:
waarnemen, vergelijken, (her)kennen

Verkennen:

aanrommelen, gegevens verzamelen

vragen stellen, ideeën opperen

Vragen bij een onderzoekende activiteit

• Welke vraag hebben we?

• Wat gaan we onderzoeken?

• Hoe komen we dit te weten?

Hoe kunnen we dit onderzoeken?

• Wat hebben we daarvoor nodig?

• Hoe kunnen we dit meten?

• Hoe kunnen we dit goed onthouden?

Onderzoeksvragen

Verkennend onderzoek​​ = Waarnemen, vergelijken, meten​

Wat is het verschil tussen een boon en erwt? ​ 

Welke onderdelen hebben verschillende zaden?

Gevolgenonderzoek​ = Wat gebeurt er als..? ​

 … ik bonen in cola leg?​

… zout bij een kiemend boontje?​

… een boon laten ontkiemen in gekleurd water?

Oorzakenonderzoek​ = Hoe kun je…​

...het beste bonen laten kiemen?​

… zo veel mogelijk bonen op een zo klein mogelijk oppervlak kweken?

Onderzoeksvragen

Relatiebeschrijvend onderzoek​

Wat is het verband tussen temperatuur en kieming van bonen?

Consumentenonderzoek ​

Wat is de lekkerste boon? bruine, kidney

Ontwerpend leren = oplossen

Vanuit een behoefte of een probleem

1. Confronteren
   
2. Verkennen
3. Ontwerp schetsen
4. Ontwerp realiseren
5. Testen en bijstellen
6. Presenteren
7. Verdiepen en verbreden 

Vragen bij een ontwerpende activiteit

• Wat gaan we maken?

• Hoe kunnen we dit aanpakken?

• Welke spullen hebben we nodig?

Bouw een burcht voor de bever!

Constructies

Stevigheid

Verschillende materialen

Thema 'Op zee'

• Probleem

Kapitein in de klas met een probleem

Schip op zee stuk geslagen op een rots.

"Nu heb ik geen schip meer!"

• Hoe kunnen wij dit oplossen...?

Kinderen als experts!
Nieuw schip ontwerpen? Onderzoek kopen van boten?

• Oplossingen bedenken
• Verwerken in de hoek - Schip? Boten winkel? Ontwerpstudio? 

Kapitein komt terug in de klas = afsluiting

Stimuleren van ideeën

• Denk alle kanten op
• Luister naar inbreng/observeer
• Leef je in
• Breng tot leven (verhalen/afbeeldingen/teacher-in-role)

• Kleuters moeten input krijgen 

Welk element van Natuur en/of Techniek zit in jouw les?

    Pauze!

Motiverend openen

In de beleveniswereld 

en

uitlokken tot spel

Wat zou passen bij jouw thema?

Teacher-in-role/uitje/brief/verhaal/...

Bedoelingen

• Wat wil je aanreiken aan de kinderen? Wat is je bedoeling dat de kinderen daarmee ontwikkelen, meemaken of bereiken? ​
  
• Je beschrijft de lerende waarde (t.a.v. leerlijnen bijvoorbeeld) en de vormende waarde. ​
  
• Je hebt bedoelingen met je activiteit en kinderen gaan hier zelf vorm aan geven in hun spel, hun onderzoeksactiviteiten en hun eigen initiatieven. Achteraf kun je concreet aangeven welke doelen er zijn bereikt.​
  

​

Bedoelingen en impulsen

Bouwen van een boerderij - rekenen en wiskunde

Kerndoel 23 De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken:

• Leerlingen gebruiken begrippen als hoger, lager, achter etc.
• Leerlingen gebruiken deze begrippen bij het samen bouwen van een boerderij/schuur

Mogelijke impulsen:

• Leerkracht stimuleert het gebruik van soortgelijke begrippen door vragen te stelen over de constructie en stimuleert leerlingen deze woorden ook te gebruiken

Kerndoel 32 De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen

• Leerlingen doorzien de verschillende aanzichten van hun bouwsels.
• Leerlingen kunnen een plattegrond maken van hun bouwsel.
• Leerlingen kunnen de proporties van de verschillende bouwsels relatief goed doorzien

Mogelijke impulsen:

• Leerkracht stimuleert de leerlingen de bouwsels van verschillende kanten te bezien en te verklaren
• Leerkracht stimuleert de leerlingen tot het maken van een bouwtekening van de bouwsels
• Leerkracht stimuleert het denken van de leerlingen over hoe hun idee bewaard kan blijven (foto, plattegrond etc.) 

Inhoudslijnen

https://www.slo.nl/sectoren/po/inhoudslijnen-po/inhoudslijnen-orientatie-jezelf-wereld/

Welke bedoelingen en impulsen passen bij jouw thema?

Houd de kerndoelen erbij!

Aan de slag!

Met je onderzoekende/ontwerpende hoek

Ontwikkelen van spel in de hoek

Wat is belangrijk in
een hoek?

Spel komt op een hoger niveau door...

• Kinderen zich goed kunnen inleven in rol en spelsituatie
• Kinderen voldoende informatie hebben over de situatie waarover ze spelen
• Kinderen beschikken over de taal die erbij hoort
• Het spel tussen kinderen onderling afgestemd is 

Voorwaarden voor ontwikkeling van het spel

• Voldoende tijd gepland
• Voldoende ruimte, afgebakend
• Ruimte voor zelfgekozen activiteiten
• Materialen die inspireren (verkleedkleren) en open materialen waar eigen betekenis aan verleend kan worden (touw)
• Sociaal-culturele materialen
• Kinderen helpen zich in te leven in hun rol
• Nieuwe impulsen geven als spel dreigt vast te lopen
• Vooruitblikken en terugblikken 

Differentiëren

Differentiëren in...

• Materialen
• Opdracht eisen
• Vragen stellen 
• ...

Groep 1

Waarnemingsvragen (zintuigen)

• Welke kleur heeft het? Hoe voelt het?
  

Vergelijkingsvragen

• Wat is het verschil tussen...? Welke is groter? Zwaarder?

Groep 2

Doorvragen: denk- en redeneervragen

• Vertel eens, wat gebeurde er?

• Heb je het wel eens gezien?

• Wat gebeurde er eerst?

• Hoe maak je … ?, Hoe begin je …?

• Waardoor gebeurt … , denk je? , Hoe komt het dat …, denk je?

• Leg eens uit hoe …

• Hoe zou je … kunnen oplossen?

• Wat zal er gebeuren als …?

• Als … wat dan…?

• Wat zou je kunnen doen als …?

• Wat zijn de voordelen/nadelen van…?

• Wat kun je allemaal bedenken om …?

Rol van de leerkracht

Open laten, ruimte geven en vertrouwen

Oog voor wat er gebeurt: inspelen op leerlingen - verrijken

INSPIREREN!

Rijke omgeving

• Realistisch speelgoed en echte materialen
• Variatie, keuze
• Open materialen (takken/wc-rollen)

Begeleiden van spelactiviteiten

• Niet onderbreken: "Wat zijn jullie aan het doen?"
• Spelbegeleiding: meespelen en meedenken
• Spel is een serieuze aangelegenheid

Wat zou je uit deze les morgen willen inzetten?