§6.1 Bevolkingsgroei in Duitsland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Binnen is beginnen!

Binnen is beginnen!

• Ga op je plek zitten,
• Pak je ipad voor,
• Ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
• Beantwoord de 5 geografische vragen van de openingsfoto met je buur aan je tafel
• Wanneer de timer afloopt, is het stil!

Beschrijving van de openingsfoto

Reichstag in Berlijn, zetel van het Duitse parlement

Startopdracht

Wat?	Bekijk de paragraaf en de lessonup en schrijf op wat je al weet of kan
Hoe?	Zelfstandig in stilte
Hulp	Brein, Boek, Buur, Bureau
Tijd	Timer
Klaar?	Keuze 1: Ik begrijp het goed: ga zelfstandig aan het werk + verdieping Keuze 2: Ik begrijp het bijna: ga zelfstandig aan het werk + herhaling Keuze 3: Ik vind het nog lastig: doe mee met de instructie

Binnen is beginnen!

Binnen is beginnen!

• Ga op je plek zitten,
• Pak je laptop/iPad voor,
• Ga naar lessonup en accepteer de uitnodiging,
• Doe de startopdracht

Hoofdstuk 6: 

Bevolking en 

ruimte in Duitsland

§6.1 Bevolkingsgroei in Duitsland

Lesplanning 

Aanwezigheid en huiswerkcontrole 

Mededelingen:  

Uitleg §6.1 'Bevolkingsgroei in Duitsland'

Maak van §6.1 'Bevolkingsgroei in Duitsland' vraag 1 t/m 9

Lesafsluiter: examenvraag

Vooruitblik op de volgende les

Lesdoelen van deze les

1. Verklaar waardoor er tussen 2002 - 2011 de bevolking in Duitsland met 2 miljoen afnam.
2. Welke vier groepen immigranten zijn er naar Duitsland zijn gekomen?
3. Le het demografisch transitie model uit en beschrijf en verklaar in welke fase Duitsland zit.
4.  Beschrijf en verklaar wat er in de toekomst met de bevolkingsgroei van Duitsland gaat gebeuren.

Neem de vragen over en beantwoord ze tijdens de uitleg!

Examenvraag

Bron 34

Wat weet jij nog van de vorige keer?

Kennis maken met...

• Ligging: West-Europa
  
• Hoofdstad: Berlijn 
• Inwoners: ± 83 miljoen 
• Oppervlakte: 357 569 km²
• Staatsvorm: Federale republiek met deelstaten
• Leiders: President en Bondskanselier 
• Klimaat: gematigde zeeklimaat en landklimaat
• Religie: 40% niet gelovig, 51% christendom,       3,5% islam, 5.5% overige
• Grondstoffen: steenkool, bruinkool en zout
• Economie: 4e van de wereld - 1e van Europa
• Taal: Duits
  
• Buurlanden: Denemarken, Nederland België, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk, Tsjechie en Polen

Bevolkings-ontwikkeling

De bevolkingsontwikkeling in Duitsland

Bevolkingsgroei van 1950 - 2017:

• 1950: 69 miljoen inwoners
• 2017: 83 miljoen inwoners

Bevolkingsafname van 2002 - 2011:

• Aantal Duitsers daalde in deze periode met 2 miljoen door een sterfteoverschot ondanks het vestigingsoverschot.

Bevolkingsgroei van 2011 - 2017:

• Daarna is de bevolking weer licht gegroeid doordat er meer migranten naar Duitsland kwamen.

Leeftijdsopbouw

Vraag 1: Wat zie je op deze afbeelding?

Vraag 2: Hoe lees je deze diagram ook alweer af?

Vraag 3: Heeft Duitsland last van vergrijzing?

Vraag 4: Heeft Duitsland last van ontgroening?

Leeftijdsdiagram

• De verdeling van mannen en vrouwen
• De verdeling van jongeren en ouderen

Hoe lees je deze grafiek af?

1. links = mannen, rechts = vrouwen

2. midden = leeftijdsgroepen

3. onder = aantal mensen x 1000 of miljoen

Leeftijdsopbouw

Duitsland heeft een sterke vergrijzing + ontgroening.

Hoe komt dat?

1. Stijging levensverwachting: vrouw 83 jaar - 

man 79 jaar          werkt vergrijzing in de hand

2. De Duitse babyboom: begon pas na 1950 deze groep mensen gaan de komende jaren pas voor meer vergrijzing zorgen. 

(NL: babyboom vanaf 1945 - vergrijzing nu)

3. Laag geboortecijfer          ontgroening:

Door de pil, vrouwen langer wachten met kinderen, meer vrouwen kinderloos, studeren, maken carrière 

Demografisch Transitiemodel

Vraag 1: Wat geven lijnen aan?

Vraag 2: Waar staan de fasen voor?

Vraag 3: Verklaar waardoor lijnen in de grafiek stijgen of dalen

Vraag 4: Wat geeft de grafiek in totaal weer?

Werkvorm: DDU

In 5 minuten ga je:

• Denken: zelfstandig de vragen beantwoorden
• Delen: bespreken met je buren aan je tafel
• Uitwisselen: gezamelijk de antwoorden uitwisselen

Klik en vergroot!

Demografisch Transitiemodel(1)

Het is een model dat laat zien hoe een land van hoge geboorte- en hoge sterftecijfers in verschillende fasen overgaat naar lage geboorte- en sterftecijfers.

Dit model gaat dus alleen om de natuurlijke bevolkingsgroei!

Demografisch Transitiemodel(2)

Fase 1

Fase 1: 

• Hoge geboortecijfers.
• Hoge sterftecijfers.
• Gevolg: stabiel of langzame toename.

Fase 2

Fase 2: 

• Hoge geboortecijfers
• Snel dalende sterftecijfers.
• Gevolg: hele snelle bevolkingstoename

Fase 3

Fase 3: 

• Geboortecijfer daalt
• Sterftecijfer daalt langzaam
• Gevolg: bevolking groeit minder snel.

Fase 4

Fase 4: 

• Lage geboortecijfers.
• Lage sterftecijfers.
• Gevolg: weinig of geen bevolkingsgroei

Fase 5

Fase 5: 

• Dalende geboortecijfers.
• Stijgende sterftecijfers.
• Gevolg: afname bevolking door sterfteoverschot

lesmateriaal.geobronnen.com

Migratie(1)

Duitsland is een echt immigratieland. Bijna 25% van de bevolking heeft een migratieachtergrond.

5 groepen immigranten:

1. Volksduitsers:

Mensen uit Oost - Europa. Landen die vroeger bij Duitsland hoorden.

2. Gastarbeiders: 

Ze kwamen na 1960. Grootste groep zijn de Turken. Zij werkten vooral in de mijnbouw en industriegebieden.

Migratie(2)

 3. Arbeidsmigranten:

Door open grenzen, veel uit andere EU lidstaten. Vooral uit Polen: 2 miljoen.

4. Vluchtelingen:

bijvoorbeeld uit Oekraïne, Afghanistan en 

Syrië: 700.000

5. Gezinshereniging

De recente lichte bevolkingstoename komt door Gezinshereniging =  wie een verblijfsvergunning heeft mag gezinsleden overlaten komen.

13,3 van de 19,3 miljoen mensen met een migratieachtergrond wonen in Duitsland vanwege gezinshereniging.

Toekomst

De recente groei van de bevolking zal niet doorzetten. 

Verwachting:

 Het sterfteoverschot zal binnen enkele jaren weer groter zijn dan het vestigingsoverschot.

Tot 2060 neemt de bevolking af:
Van 83 naar 73 miljoen mensen: dat zijn 10 miljoen mensen minder dan nu!

Conclusie:

tot 2060 bevolkingskrimp in Duitsland

Duitsland zit in fase 5 van het demografisch transitie model.

Werkvorm: Placemat

Benoem 3 feiten van de les

Stel 3 vragen aan je buurman/ vrouw over de stof

Benoem 3 begrippen van de les

Benoem 3 dingen die je nog niet wist 

Benoem 3 dingen van de vorige les 

Aantekeningen niet toegestaan!

Aan het werk 

Wat?	§6.1 'Bevolkingsgroei in Duitsland' vraag 1 t/m 9
Hoe?	Zelfstandig in stilte
Hulp	Brein, Boek, Buur, Bureau
Tijd	Timer Daarna sluiten we af met de lesdoelcheck
Klaar?	Maak de herhaling en of Anders actief: Bronnen: Duitsland en Nederland

Aan het werk 

Ik begrijp het wel	Ik begrijp het bijna	Ik vind het nog lastig
Zelfstandig werken: §6.1 'Bevolkingsgroei in Duitsland' vraag 1 t/m 9 Klaar? Anders actief: Bronnen: Duitsland en Nederland	Maak de opdrachten en de herhaling Klaar? Examentrainer extra	Extra uitleg en maak daarna de opdrachten Klaar? Herhaling

Lesdoelcheck

1. Verklaar waardoor er tussen 2002 - 2011 de bevolking in Duitsland met 2 miljoen afnam.
2. Welke vier groepen immigranten zijn er naar Duitsland zijn gekomen?
3. Le het demografisch transitie model uit en beschrijf en verklaar in welke fase Duitsland zit.
4.  Beschrijf en verklaar wat er in de toekomst met de bevolkingsgroei van Duitsland gaat gebeuren.

Check-in-duo's

check-in-duo’s.

1. Vergelijkt de antwoorden met je buur
2. Verschillen? Overlegd wat het juiste antwoord dan is
3. Check-in-de-klas
4. Tijd: timer

Wat is de naam van de grafiek hiernaast?

1. democratisch transitiemodel
2. demografisch transitiemodel
3. centrum-periferie model
4. ruraal urbaan model

Wat is de naam van de grafiek hiernaast?

1. democratisch transitiemodel
2. demografisch transitiemodel
3. centrum-periferie model
4. ruraal urbaan model

Waarom daalt in fase 3 het geboortecijfer?

Ondanks het lage geboortecijfer bleef de bevolking tot 2002 toch groeien.
Wat was de reden?

Net als in NL is er in Duitsland sprake van vergrijzing en ongroening

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn de 2 oorzaken voor de vergrijzing in Duitsland?

Geef 2 oorzaken voor de ontgroening in Duitsland

Na 1950 kwamen er vier groepen immigranten richting Duitsland.
Welke onderstaande groep klopt niet?

1. Volksduitsers uit Oost-Europa
2. Veel gastarbeiders uit landen rond Mid.Zee
3. Landen uit voormalige koloniën zoals Suriname
4. Vluchtelingen uit Syrië, Afghanistan etc.

Hoeveel mensen zullen er in 2060 in Duitsland wonen?

1. 65 miljoen
2. 83 miljoen
3. 73 miljoen
4. 85 miljoen