Genen en allelen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Vandaag:

Herhaling paragraaf 5.2

Uitleg chromosomen en allelen (5.3, bladzijde 116)

Oefenopdrachten

De chromosomen van hetzelfde paar hebben wel dezelfde genen, maar andere varianten.

1. Juist
2. Onjuist

Waardoor word het geslacht van een kind bepaald?

1. Zaadcel
2. Eicel
3. Zaadcel & eicel
4. Geen van beide

Een menselijke cel heeft 23 chromosomen, dit is een...

1. Lichaamscel
2. Geslachtscel

Van groot naar klein

Wat gaan we vandaag leren?

We gaan leren:

Wat genen en allelen zijn.

Op wat voor manieren je DNA kan veranderen (muteren).

Hoe kanker veroorzaakt word. 

DNA

De chromosomen bestaan uit DNA.

Deze bepalen uiteindelijk alle erfelijke eigenschappen van je lichaam, doordat ze verschillende eiwitten maken.  

Een bepaald stukje van je DNA, dat iets zegt over 1 eigenschap, noem je een gen. Je DNA bestaat uit basen, dit zijn de letters die iets over je zeggen (A-T-C-G). 

DNA uitgerold/versimpelt 

Genen en allelen 

Een stuk DNA dat iets zegt over één eigenschap noem je een gen, zoals een gen voor haarkleur, oogkleur, lengte en de aanleg voor alzheimer. 

Een gen kan allemaal verschillende ''smaakjes'' (varianten) hebben. Dit noem je allelen. Je krijgt er altijd twee: een van je moeder, en een van je vader.

Varianten van genen, allelen

Varianten van genen, allelen

Aan de slag!

Ga aan de slag met de volgende opdrachten: 1, 5 en 6. Daarna mag je iets voor jezelf doen. 

Welkom!

Vandaag:

Herhalen DNA

Uitleg mutaties (5.3, bladzijde 114)

Filmpje

Wat gaan we vandaag leren?

We gaan leren:

Wat genen en allelen zijn.

Op wat voor manieren je DNA kan veranderen (muteren).

Hoe kanker veroorzaakt word. 

Mutaties

Het DNA kan om verschillende redenen wel eens veranderen. De volgen hiervan kunnen er niet, tot heel groot zijn. Een mutatie in een lichaamscel is vaak minder erg dan in een geslachtscel, omdat het kind ontstaan uit twee geslachtscellen. 

Mutaties 

Voorbeeld 1: albinisme 

Voorbeeld 2: kanker

Soms kan een mutatie ervoor zorgen dat één cel heel vaak gaat delen; op dat moment ontstaat er een tumor. Deze kunnen kwaadaardig zijn, omdat ze heel snel groeien en veel energie van andere cellen weghalen. Dit heet kanker. Als het zich verspreid door het lymfe/bloedvatenstelsel, kan het zich uitzaaien. 

Kanker

Oorzaken mutaties (mutagene invloeden)

Aan de slag!

Ga aan de slag met de opdrachten van paragraaf 5.3, dit is huiswerk voor de volgende les. 

Klaar? Paragraaf 5.1 t/m 5.3 nakijken (antwoorden staan op teams)