1.1 Planeet aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.1 Planeet aarde

H1 Ons eiland in de ruimte

Systeem aarde

1.1 Planeet aarde

Lesdoel

• Hoe wordt de ouderdom van de aarde gemeten?
  
• Hoe is de aardbol opgebouwd?

Terugblik vorige les 

Programma

<- Vorige les

- Lesbrief 'ruimteschip aarde'

- 1.1 planeet aarde

- Geologische tijdstabel afmaken

Derde planeet vanaf de zon 

Zo luidt het ezelsbruggetje: Maak Van Acht Meter Japanse Stof Uw Nieuwe (Pyjama)

Planeet aarde

1. Derde planeet in het zonnestelsel
2. Zon verzorgt de warmte op aarde
3. 4,6 miljard jaar oud
   
4. Ontstaan door oerknal
   
5. Bestaat uit steen
   
6. Opgebouwd uit kern, mantel en korst
   

Geologische tijdschaal

onderscheid op basis van

kenmerkend planten- en dierenleven of gesteente

Evolutie van de aarde 

Van vuurbal 

Naar woestijnaarde

Naar broeikasaarde

Naar IJsplaneet 

Laar leefbaar 

Naar.......? 

Geologische tijdschaal 

Start 4600 miljoen jaar 

Oudste gesteente 4 miljard jaar oud

Dinosauriërs 65 miljoen jaar 

Moderne mens: 100.000 jaar

Meteoriet inslag

Ouderdom aarde

Relatieve tijdschaal                              VS                                     absolute tijdschaal

• Bekijken lagen in de bodem, ijs/grondboringen; 
• Hoe dieper, hoe ouder (relatief);
• Per laag zijn fossielen en gesteentes terug te vinden;
• Aan de hand van die fossielen en gesteentes kan men zien hoe het klimaat in die periode was;
• Aan de hand van de radioactieve straling die nog aanwezig is, kan men berekenen hoe oud de laag is (absoluut). 

Geologische tijdschaal

Hoe meten ze het hoe oud iets is? Hoe weten ze dat dinosaurussen 65 miljoen jaar geleden zijn uitgestorven?

Opbouw aarde

• kern; vaste binnenkern, vloeibare buitenkern, radioactief
• mantel; traag stromend vast gesteente (convectiestromen)
• aardkorst; vast

--> temperatuur neemt toe

--> druk neemt toe

Wat zit hieronder?

Sferen

Lithosfeer: gesteentelaag, aardkorst + bovenste vaste gedeelte van de mantel

Asthenosfeer: plastisch/taai-vloeibaar

De aardkorst "drijft" op de mantel

Opdracht

1. Maak in je schrift een tabel met twee kolommen.
   
2. Schrijf boven die kolommen Oceanische plaat en Continentale plaat 
   
3. Noteer per plaat minstens drie kenmerken
   

Graniet                 Basalt

Aardkorst

Oceanisch: 

• basalt
  
• zwaar gesteente
  
• 8 km dik
  
• s.g. 3,0

Continentaal: 

• graniet
  
• licht gesteente
  
• 40 tot 80 km dik
  
• s.g. 2,7

Conclusie

• Hoe wordt de ouderdom van de aarde gemeten? 
  
• Hoe is de aardbol opgebouwd?
  

Opbouw van de aarde

Onderbouw: 

Wij gaan letterlijk 

de diepte in 

Asthenosfeer

AANTEKENING LITHOSfeer

Astenosfeer

npo.nl

Opdrachten

Maak Systeem Aarde

Hoofdstuk 1

§ 1

Opdr. 3+4+7