NM Bevolking en ruimte in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Bevolking en Ruimte

Leerdoelen

H1 Nederland vergrijst. Hoe kan je dat merken?

H2 De bevolking in Duitsland neemt af. Loopt Duitsland leeg?

H3 China's economie groeit snel. Hoe ziet het nieuwe China eruit?

C In China liggen megasteden. Welke grootstedelijke problemen zijn er?

Opbouw lessen

H1 Bevolking en Ruimte in Nederland
H2 Bevolking en Ruimte in Duitsland
H3  Bevolking en ruimte in China

Casus Megasteden in China  in het Dalton uur

Tentamen  week 3   (14 jan t/m 18 jan)

Waardoor verandert het bevolkingsaantal in Nederland

1.1 Bevolkingsgroei in Nederland

• Natuurlijke en sociale bevolkingsgroei
• 3 oorzaken vergrijzing
• Van emigratie land naar immigratieland
• 4 groepen migranten die naar Nederland kwamen

0

Natuurlijke bevolkingsgroei

Sociale bevolkingsgroei

Geboorte - sterfte 

• Geboorteoverschot
• Sterfteoverschot

Immigratie - emigratie

• Vestigingsoverschot
• Vertrekoverschot

0

3 oorzaken vergrijzing:

• Geboortegolf na WOII (babyboom)
• Dalend geboortecijfer door voorbehoedsmiddelen
• Gestegen levensverwachting

Voor 1965:

Vertrekoverschot

Na 1965:

Vestigingsoverschot

0

Gastarbeiders

Inwoners Nederlandse koloniën:

• Na WOII Indonesië onafhankelijk
• 1975 Suriname onafhankelijk

Inwoners EU o.a. seizoensarbeiders

Vluchtelingen

Eens kijken of jullie het hebben begrepen......

Wat geeft het geboortecijfer aan?

1. Aantal geboortes
2. Levensverwachting bij geboorte
3. Levensverwachting
4. Bevolkingsgroei

Nederland: Geboortecijfer = 10
Sterftecijfer = 2

1. natuurlijke bevolkingsgroei = 4
2. natuurlijke bevolkingsgroei = 2
3. Natuurlijke bevolkingskrimp = 4
4. Natuurlijke bevolkingskrimp = 2

De bevolking groeit snel door?

1. Laag sterftecijfer, laag geboortecijfer
2. Laag sterftecijfer, hoog geboortecijfer
3. Hoog sterftecijfer, laag geboortecijfer
4. Hoog sterftecijfer, hoog geboortecijfer

Deze kaart gaat over:

1. Bevolkingsdichtheid
2. Bevolkingsspreiding
3. nationale schaal
4. alle drie zijn correct

In de stad is de bevolkingsdichtheid hoger dan op het platteland

1. goed
2. fout

‘In 1975 werd Suriname onafhankelijk. Daarvoor hoorde het bij Nederland. Mijn ouders gingen toen meteen naar Nederland. Ze verwachtten hier een betere toekomst. Later werden mijn broertje en ik geboren.’
Tot welke groep immigranten behoren de ouders van deze persoon?

1. arbeidsmigranten
2. vluchtelingen
3. inwoners voormalige koloniën
4. asielzoekers

Aantal geboorten: 120.000
Aantal sterfgevallen: 100.000
Immigratie: 75.000
Emigratie: 80.000
Wat is de natuurlijke bevolkingsgroei van dit land?

Waarom was het geboortecijfer vroeger hoger dan nu?

1. De meeste vrouwen trouwden op late leeftijd.
2. De woonomstandigheden waren slecht.
3. Er waren vroeger meer mensen zonder partner.
4. Vrouwen werden jonger moeder.

Als er meer mensen emigreren dan immigreren, dan is er een

1. vestigingsoverschot 
2. bevolkingsgroei
3. vertrekoverschot
4. bevolkingsafname

Welke uitspraak over arbeidsmigranten is waar?

1. De eerste arbeidsmigranten kwamen allemaal uit Marokko
2. Veel arbeidsmigranten kwamen uit voormalige koloniën.
3. In de jaren ’60 en ’70 kwamen veel arbeidsmigranten
4. Turkse arbeiders gingen na enkele jaren terug naar hun familie.

Iemand die aan de overheid van een land vraagt om in dat land te mogen wonen omdat hij gevaar loopt in zijn eigen land, noem je een

1. allochtoon
2. westerse allochtoon
3. niet-westerse allochtoon
4. asielzoeker

Krimp 

Leefbaarheid wordt slechter

Vergrijzing

Hoge geboortecijfers niet-westerse allochtonen

Bevolkingscijfers

• Geboortecijfer

       Def: Aantal geboorten in een    
                gebied per 1000 inwoners in 
                een jaar

• Sterftecijfer

      Def: Aantal overleden in een
               gebied per 1000 inwoners in
               een jaar

Natuurlijk bevolkingsgroei (of afname)

• Geboorteoverschot

       Def: Het verschil tussen het aantal mensen dat geboren wordt en dat
                 sterft.     
       Gevolg --> groei bevolking (bv ontwikkelingslanden)

• Sterfteoverschot
  

      Def: Het aantal sterftegevallen dat groter is dan het aantal geboorten in
                een jaar in een gebied
      Gevolg --> ontgroening en vergrijzing (bv Duitsland en Italie)

Bevolkingsdichtheid

Def: Het gemiddelde aantal inwoners per vierkante kilometer

Bevolkingsspreiding

Def: De manier waarop een bevolking over een bepaald gebied is verdeeld.

1.3 De verstedelijking van Nederland

• Urbanisatie
• Suburbanisatie
• Re-urbanisatie
• Ruimtegebruik landelijk gebied

Urbanisatie (= verstedelijking)

• Na 1870 fabrieken bij steden
• Arbeiders verhuizen van platteland naar de stad

Suburbanisatie:       verhuizen van stad           naar omliggende platteland

Welvaart: lonen stijgen, duurder huis kopen of huren

Mobiliteit: geld om auto te kopen, afstand woonplaats-werkplaats kan groter zijn.

Kleine woningen, nauwelijks groen, nauwe straten

Na 1960

Huis met tuin in dorpen, kinderen veilig buiten spelen.

Gevolg

Steden en dorpen groeien aaneen tot agglomeraties en stedelijke gebieden.

Re-urbanisatie: na 1980

0

Ruimtegebruik landelijk gebied:

• Suburbanisatie zorgt voor verstedelijking platteland.
• Minder boeren maar grotere bedrijven.
• Meer ruimte voor natuur en recreatie

Stedelijk gebied
Def: Groot gebied van steden met omliggende
         dorpen

• Hoog voorzieningenniveau
• Hoge bebouwingsdichtheid
• Veel werkgelegenheid

Landelijk gebied
Def: Gebied met een lage
         bebouwingsdichtheid en veel open ruimte

• Laag voorzieningenniveau
• Lage bebouwinsdichtheid
• Weinig werkgelegenheid
  

Noem een voorziening die je wel in een stad hebt, maar meestal niet in een dorp!

Waar werken jullie ouders?

1. In de stad
2. In het dorp

Waar willen jullie straks gaan wonen?

1. In de stad
2. Op het platteland

Noem 2 dingen die je nog lastig vindt van deze les