3.3 De massamoord op de Joden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

3.3 De massamoord op de Joden

Waarom en hoe probeerden de nazi's de joden uit te roeien?

leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en  beschrijven hoe dit zich in Europa heeft ontwikkeld.
• Je kunt beschrijven hoe de nationaalsocialisten Joden uitsloten en vervolgden.

Waar kwam de haat naar Joden vandaan?

Al vanaf de Middeleeuwen waren de Joden in het christelijke Europa een minderheidsgroep. Ze moesten vaak in aparte stadswijken wonen, getto's. De joden werden als zonderbok gebruikt. Regelmatig werden ze slachtoffer van een pogrom, een georganiseerde en gewelddadige aanval.

Waar kwam de haat naar Joden vandaan?

19e eeuw verdwenen meeste getto's. Maar door de opkomst van het Nationalisme ontstonden er nieuwe vormen van antisemitisme. De Joden werden niet vertrouwd omdat ze tot een ander volk zouden horen. Vooral in Duitsland werd na WOI de haat naar Joden steeds erger.

Fase 1

Vernedering

Neurenberger Rassenwetten

1935

Deze wetten moesten ervoor zorgen dat de Joden minder rechten hadden.

uiteindelijk was het de bedoeling dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.

Ook zijn deze wetten bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'

Pesten en vernedering

vanaf 1935

Joden worden vanaf het moment dat Hitler de Neurenberger Rassenwetten heeft afgekondigd in het openbaar vernederd en gepest. 

Joodse winkels geterroriseerd

vanaf 1935

De nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten van het openbare leven in Duitsland. Spullen kopen in Joodse winkels? Dat doet een échte Duitser niet!

Rijkskristallnacht 

9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

In de dagen erna vonden de eerste razzia's plaats. Nazi's gingen van deur tot deur om Joden te vinden. 30.000 werden opgepakt en afgevoerd naar concentratiekampen. Hier zaten ook politieke tegenstanders, Roma en Sinti en homoseksuelen opgesloten.

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Fase 2

Uitsluiting

Overplaatsing naar getto's
vanaf 1939

In de getto's was het leven zwaar: er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven. Dit gebeurde vooral buiten Duitsland.
Het getto van Warschau was de grootste (450.000 à 560.000 mensen)

Ariërverklaring

vanaf mei 1940

Sommige beroepen (bijvoorbeeld: leraren, agenten) moeten een Ariërverklaring tekenen. Hierin verklaar je dat: jij, je ouders en grootouders, niet Joods te zijn.

Eind november 1940 waren er al 2200 mensen hierdoor ontslagen...

Registratie joden

vanaf januari 1941

Vanaf januari 1941 moesten joden zich registreren.
Ze kregen dan een "J" in hun paspoort.

Verbod openbare plaatsen

vanaf november 1941

Vanaf november 1941 verschijnen de bordjes "Voor Joden verboden" 

in de Nederlandse steden.

Davidster dragen

vanaf mei 1942

Vanaf mei 1942 moesten joden een gele ster op hun kleding dragen.

Aan de slag!

Maak opdracht 1 en 2 blz. 124/125 en 3 t/m 5 blz. 128.

Online staan de opdrachten bij 3.3

Let op! Volgende week donderdag (2 februari) heb je toets van hoofdstuk 3 (paragraaf 1 t/m 3)

leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de massamoord op de Joden was georganiseerd.

Fase 3

Uitroeiing & Ëndlosung

6.000.000...

6 jaar oorlog

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het systematisch uitroeien begon pas in 1942

De Holocaust 

Shoah (ramp)

Genocide