Pleonasme/tautologie

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Pleonasme & tautologie 

Samentrekking: Je laat woorden en zinsdelen weg om onnodige herhalingen te voorkomen.

Maar alleen als het weggelaten woord in beide zinnen:

• hetzelfde getal is (enkelvoud/meervoud)
• dezelfde functie heeft (ow, pv of lv)
• dezelfde betekenis heeft

Lesdoel

• Je weet wat een pleonasme en wat een tautologie is.
• Je kunt een pleonasme en een tautologie herkennen in een zin.
• Je begrijpt in welke gevallen het gebruik van pleonasme en tautologie juist is en in welk geval niet.

Pleonasme / tautologie

Contaminatie

Stijlfiguren

Stijlfiguren gebruik je om indruk te maken op een luisteraar of lezer. Met het gebruik van stijlfiguren kun je dingen net iets treffender zeggen

Pleonasme en tautologie

• Pleonasme 
  

1. twee keer hetzelfde zeggen met verschillende woordsoorten
2. bv: witte sneeuw / houten boomstam

• Tautologie
  

1. twee keer hetzelfde zeggen met dezelfde woordsoorten
2. voorbeeld: "De tafel is vuil en smerig" / "Maar ik heb de trein echter niet gehaald"

Pleonasme als stijlfout

Pleonasme is een stijlfout als het geen duidelijk doel heeft. Vaak is het dan zonder nadenken gebruikt.

Bijv.: Na de onderbreking hervatten we de les weer.

Jeroen reageerde verheugd en blij op het goede nieuws

1. tautologie
2. pleonasme

Ik fietste hard naar huis door de natte regen.

1. tautologie
2. pleonasme

De automobilist verongelukte dodelijk op de A12

1. pleonasme
2. tautologie

De kans bestaat dat de wedstrijd misschien wordt afgelast vanwege het weer.

1. pleonasme
2. tautologie

Ik kreeg een gratis cadeautje bij de Hema!

1. tautologie
2. pleonasme