6.1 Na de Koude oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Einde van de Sovjet-Unie

25 december 1991

• Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen. 
  
• In 1991 houdt de Sovjet-Unie dan ook op te bestaan: grote delen van de Sovjet- Unie worden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië.
  
• Het deel dat nog overblijft gaat verder als Rusland o.l.v. Boris Jeltsin.
  

Nieuwe landen en grenzen

vanaf 1990

• Door de val van het communisme en de Sovjet-Unie veranderen de grenzen enorm. 
• Landen vallen uit elkaar (Tsjechoslowakije) of komen juist weer samen (Duitsland). Aan het eind van de 20e eeuw ziet de kaart van Europa er heel anders uit dan aan het begin.

Joegoslavische burgeroorlogen

1991-1999

• In Joegoslavië, dat na de Eerste Wereldoorlog was ontstaan, leven veel verschillende volken. 
• Na de val van de Sovjet-Unie willen zij (Slovenië, Kroatië en Bosnië-Herzegovina) onafhankelijk worden van Joegoslavië.
• De Servische minderheid wil dit niet: zij wil juist een Groot Servië.

• De Servische leider Milošević begint oorlogen in Slovenië en Kroatië, maar die verliezen de Serviërs al snel (1991). In Bosnië-Herzegovina duurt de oorlog echter drie jaar (1992-1995) 
• Pas als de NAVO ingrijpt, komt er een akkoord en wordt Bosnië-Herzegovina een onafhankelijk land.

1999: Oost-Europese landen bij de NAVO

• Na de val van het communisme wilden landen als Polen, Estland en Litouwen ook weer lid worden (uit angst dat Rusland weer gevaarlijk zou worden).

• Rusland werd inderdaad weer een bedreiging: In 2004 raakte Georgië gebied kwijt en in 2014 Oekraine (de Krim)
  

Rusland na '00

• Poetin heeft Rusland onder Jeltsin zien verzwakken -> wakkert nieuwe spanningen aan met het Westen (Oekraïne > Krim (2014), oorlog met Georgië) om van Rusland weer een wereldmacht maken. -> oude grenzen USSR.
  

Aanval op Amerika

11 september 2001

• Op 11 september 2001 wordt de grootste aanval op Amerika sinds Pearl Harbor (1941) gepleegd. 
• Na de aanval wordt snel duidelijk dat de Islamitische terreurbeweging Al Qaida achter de aanslag zit.

Op Ground Zero, de plek waar ooit de Twin Towers stonden, is nu het National September 11 Memorial & Museum.

Al Qaida

• Al Qaida is een beweging van islamisten in Afghanistan 

• Keuren democratie af en vinden dat een land bestuurd moet worden volgens regels uit de Koran

• Door middel van terrorisme proberen deze extremisten hun doel te bereiken door geweld te gebruiken tegen willekeurige mensen

• De leider van Al Qaida, Osama Bin Laden vindt dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hebben gekregen. 
• Hij is van mening dat de meeste inwoners van de Verenigde Staten niet leven volgens de regels van de Islam. 
• Ook vindt hij dat de Verenigde Staten teveel Israël steunt in hun strijd tegen de Islamitische Palestijnen.

War on Terror

2001 - heden

• De Amerikaanse president George W. Bush zweert wraak en begint de 'Oorlog tegen terrorisme'. 
• Hij doet ook een beroep op zijn bondgenoten van de NAVO.
• In Irak en Afghanistan worden moeizame oorlogen uitgevochten tegen (moslim-)terroristen...

• ...maar nu, ruim 15 jaar later, is er in die landen nog veel onrust en instabiliteit. 
• Dit veroorzaakt nieuw geweld en aanslagen...

De val van Ben Ali

De Arabische Lente

Veel landen in het Midden-Oosten worden al jarenlang bestuurd door een dictator of koning dat stabiliteit gaf in de regio.

Maar in 2010 gaat het mis.  Aanleiding is dat in 2010 in  Tunesië een fruitverkoper zichzelf in brand steekt, omdat al zijn spullen door de politie worden ingenomen wanneer hij (schijnbaar) geen vergunning kan tonen en geen geld wilt geven aan de politie (corruptie). In het land is censuur, maar via sociale media komt het volk hierachter en gaat massaal in protest. Een maand na de zelfverbranding vlucht de leider Ben Ali naar het buitenland. Hierna slaat de onrust ook over naar andere landen.  Oorzaken van protesten zijn onderdrukking, oneerlijk verlopen verkiezingen, corruptie, prijsstijgingen, gebrek aan politieke vrijheid en werkloosheid. Gevolg is dat na heftige protesten ook (als dominosteentjes) in Egypte dictator Mubarak aftreed en in Libië wordt Khadafi (met hulp van de NAVO) gedood.

De Westerse Wereld noemen de protestacties  dit de Arabische Lente in de hoop dat alle landen in het Midden-Oosten ook democratisch worden, maar alleen Tunesie wordt in 2014 een democratie (met grondwet -> gelijkheid man/vrouw en godsdienstvrijheid).

Volgende dia: Filmpje '
En in hoeverre is de Arabische Lente in Syrië met dictator Assad gelukt?' (kijken tot 3:13)

Maken deze les

Hoofdstuk 6.1 Na de Koude oorlog

Opdracht 1b t/m 7

Informatieboek blz. 68-69
Werkboek blz. 98-99