Les 15. Dadaïsme en Surrealisme

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

DADA

&

Surrelisme

DADAÏSME

• Begonnen als een protestbeweging tegen de     burgerlijke cultuur met haar traditionele opvattingen. 
  
• Reactie op verschrikkingen WO1. 

• Staat voor afschaffing van logica, goede manieren,   herinneringen. 
  
• De kunstenaars van dada hielden zich bezig met mengvormen van beeldende kunst, poëzie, theater
  en grafisch ontwerp.

ALGEMEEN

DADAÏSME

• De kunstenaars zien Dada als levenshouding niet als   kunststijl.
  
• 
  Elke vorm van schoonheid wordt opzettelijk   verworpen.  
• Maken gebruik van toeval bij het maken van hun   composities
  
• 
  
  

ALGEMEEN

DADAÏSME

• Niet realistisch kleurgebruik
  
• Compositie druk en chaotisch
  
• Weinig vormeenheid
  
• Readymade (objets trouvé)
  
• Bedoeld als antikunst
  
• Onconventionele technieken
  
• Toeval, spot, absurditeit en kritiek
  

KENMERKEN

COLLAGE

Kurt Schwitters 

the docter

1919

DADAÏSME

COLLAGE

Kurt Schwitters

DADAÏSME

BEELDHOUWKUNST

Marcel Duchamp

Fountain 

1917

Ontstaan van Ready Mades

• Kant en klare kunst 
  
• Marcel Duchamp is de eerste die     met ready mades werkt. 

DADAÏSME

SCHILDERKUNST

Marcel Duchamp

Mona Lisa met snor

DADAÏSME

Dadaïsme (schilderkunst)

Dadaïsme (beeldhouwkunst)

SUR

REALISME

             Surrealisme

De belangrijkste vernieuwende stroming na 1925.

Surrealisme

• Fantasie, droom, bovennatuurlijk, verbeelding
  
• Vreemde objecten, vormen en patronen
  
• Vervreemde onechte sfeer (zwaarmoedig, ontstemmend, leeg, bovennatuurlijk, dromerig, onwerkelijk, fantastisch)
• Alledaagse en niet-alledaagse voorwerpen worden verbonden/gecombineerd
  

Surrealistisch

manifest

André Breton inspiratie: Freud!

De wetten van de logica en het gezond verstand gelden niet in dromen = de 'surrealiteit'.

Oproep: niet laten beperken door wat zichtbaar is, maar op zoek gaan naar het onbewuste. 

Onze werkelijke drijfveren. 

Wat is Surrealisme?

Surrealiteit boven realiteit!

onverwacht

verrassend

schokkend

Herkenbaar, maar niet realistisch!

Belangrijke kunstenaars:

Marcel Duchamp

René Magritte

Salvador Dali

Surrealisme

René Magritte

associaties

Loslaten van de logica:

In dromen kan veel meer.

"Dit is geen pijp"

Paul Fuentes, Contemporary Surrealist Art

Jullie kennen allemaal een Dali: 

in 1969 ontwierp hij het logo op de verpakking van Chupa Chups lollies :-)

Welke kenmerken horen bij dadaïsme? Meerdere antwoorden zijn goed.

1. anti-kunst, anti-burgerlijk
2. vervormingen van de werkelijkheid
3. readymades
4. collagetechniek

Op de afbeelding zie je een collage uit 1923 van de Duitse kunstenaar Kurt Schwitters. 

Hij noemde zijn kunst Merz , een woord dat ontstond toen 

hij voor een collage het woord 'Kommerzbank ' verknipte.

Schwitters "Merz-kunst" is te rangschikken onder Dada kunst.
Noem 3 dadaïstische kenmerken

Schwitters kwam regelmatig in Nederland, waar hij contact had met kunstenaars van de Stijl.
Hij voelde verwantschap met de uitgangspunten van deze beweging.
Noem twee aspecten van de collage waaruit de verwantschap met De Stijl blijkt.

Vraag 3

Schwitters verzamelde overal materiaal voor zijn collages, zoals kaartjes, folders en verpakkingen, meestal met teksten erop. Ook op het schilderij van Wallerant Vaillant, 1658 (zie hiernaast) zijn teksten te zien, welke deel uitmaken van de voorstelling, terwijl de teksten bij Schwitters eerder een beeldende functie hebben.

Noem twee aspecten waaraan je kunt zien dat de teksten bij Schwitters vooral een beeldende (vormgeving) functie hebben. Leg ook uit welke beeldende functie zij hebben.

SURREALISME

Surrealisme betekent letterlijk

1. zeer onbewust
2. boven de werkelijkheid
3. boven de fantasie
4. zeer realistisch

Op de afbeelding zie je een werk uit 2011 van de Tsjechische kunstenaar

Kristof Kintera. 

Op een bestaande kantoorstoel goot hij roze kunsthars.

De stoel doet nu denken aan een kunstobject van de surrealisten.
Bespreek twee kenmerken van het object op de afbeelding die typerend
zijn voor kunst van het surrealisme.

Vraag 2

Op de vorige slide staat de stoel van Kintera in een kantooromgeving. De stoel heeft als titel Lida, de naam van een vrouw. Dat beïnvloedt de interpretatie van de installatie op de afbeelding.

Leg uit welke inhoud wordt gesuggereerd met deze installatie.