Basiskennis recht OP1 - les 10

• Inleiding recht
• MBO
• Studiejaar 1

Basiskennis recht

Les 10

Rechtsbronnen

Wat heb je onthouden van de vorige lessen?

Rechtsbronnen

Rechtsbronnen zijn de vindplaatsen van het recht:

1. De wet; 
2. Jurisprudentie; 
3. Internationale verdragen; 
4. Europese wetgeving; 
5. Gewoonterecht.

Rechtsbronnen; de wet

Belangrijkste bron van het recht in Nederland;

Te vinden in wettenbundels en wetten.overheid.nl; 

De overheidsorganen in Nederland maken deze wetten (regering en de Staten-Generaal, de gemeenteraad, de Provinciale Staten en ministers).

Laat wetten.overheid.nl zien aan de studenten. Neem ze mee in hoe je wetten op moet zoeken (in plaats van aanleren dat dit ook via Google kan). 

Laat de studenten het tabelletje overnemen of 'markeren' in hun boek (sticker of markeerstift), blz. 73. 

Rechtsbronnen; de wet

Onderdeel van het geschreven recht; de wetten zijn ergens opgeschreven.

Opdracht 4.4 (boek)
Welke wet hoort bij het Staatsrecht?

1. Kieswet
2. Burgerlijk wetboek
3. Algemene wet bestuursrecht
4. Wetboek van Strafrecht

Rechtsbronnen; jurisprudentie

Wat nou als de geschreven wet niet duidelijk is? Wat nou als personen het niet eens zijn over hoe de wet moet worden uitgelegd? 

                                                    De rechter kan dit oplossen!

Rechtsbronnen; jurisprudentie

• Jurisprudentie is de uitleg van de rechterlijke uitspraken in Nederland; 
• Ongeschreven recht; niet terug te vinden in de wet;
• Door een beslissing te nemen over de uitleg van een wet, voegt de rechter iets toe;
• Na de uitspraak van de rechter is duidelijk wat er wordt bedoeld. Andere rechters gebruiken deze uitspraak ook;
• Vindplaats: www.rechtspraak.nl
  
  
  Bijvoorbeeld: het elektriciteitsarrest (elektriciteit is een goed en kan dus gestolen worden)

Neem de studenten mee naar rechtspraak.nl en leg uit hoe je een uitspraak kunt vinden.

Opdracht 4.6 (boek)
Wat is jurisprudentie?

1. Een rechtsgebied
2. Een vindplaats van het recht
3. Regels in de wettenbundel
4. De belangrijkste rechtsbron

De wet is een voorbeeld van...

1. Geschreven recht
2. Ongeschreven recht

Jurisprudentie is een voorbeeld van...

1. Geschreven recht
2. Ongeschreven recht

Als we het hebben over 'de wet', dan is deze gemaakt door...

1. Staten-Generaal
2. De regering
3. De ministers
4. Staten-Generaal en regering samen

Voorbeeld examenvraag:
Als een rechter zijn uitspraak baseert op een bestaande uitspraak, met welke rechtsbron hebben we dan te maken?

1. Jurisprudentie
2. De wet
3. Europese wetgeving
4. Gewoonterecht

Rechtsbronnen; internationale verdragen

• Internationale verdragen zijn afspraken tussen twee of meer landen;
• Artikel 93 Grondwet (Gw).

Bijvoorbeeld: handelsafspraken tussen landen of waar de grenzen van een land lopen, rechten van de mens (EVRM & UVRM). 

Zoek art. 93 Gw met de studenten op; leg uit dat door dit artikel burgers, bedrijven en overheden zich moeten houden aan regels uit internationale verdragen. Hierdoor maken internationale verdragen deel uit van het geschreven recht. 

Rechtsbronnen; Europese wetgeving

• Nederland is lid van de Europese Unie (EU) en die is gebaseerd op het EU-verdrag;
• De instellingen van de EU kunnen verordeningen (werkt direct in alle lidstaten) en richtlijnen (moet opgenomen worden in landelijke regelgeving) maken.
  

Rechtsbronnen; gewoonterecht

Een gewoonte of een gebruik dat recht is geworden op basis van de volgende voorwaarden:

1. Onafgebroken en sinds lange tijd als regel gebruikt;
2. Vaak is herhaald;
3. In het algemeen door de samenleving als regel wordt geaccepteerd.

Bijvoorbeeld: vertrouwensbeginsel in het staatsrecht of handjeklap op de veemarkt.

Wat weet je nu over rechtsbronnen?

Wat is geen rechtsbron?

1. De wet
2. Jurisprudentie
3. Gewoonterecht
4. Juridische databank

Welke vijf rechtsbronnen zijn er?

Geschreven recht

Ongeschreven recht

De wet

Jurisprudentie

Internationale verdragen

Europese Wetgeving

Gewoonterecht

Opdrachten + huiswerk

Maak de volgende opdrachten van hoofdstuk 4:

5, 7, 8, 10 en 12

Niet af? Huiswerk voor volgende week!