Les 5: Natuurrampen in Japan (H7.4) - 1Hh & 1hvf

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Na 3 minuten...

• Telefoon in de telefoontas;
• Chromebook dicht;

• Huiswerk staat in de agenda:

• Maandag 6/05 = huiswerkvrij
• Maandag 13/05 = Leren H7. Par 1 t/m 4 + Basisboeknummers (oefentoets in deze les)
• Maandag 27/05 = inleveren eindversie portfolio via Google Classroom. Aangeven met kleuren wat je met feedback hebt gedaan. 

Chromebook dicht

Planning

Toetsweek = leerstof: H7 Par 1 t/m 4 + Basisboeknummers. Eigen atlas mee naar de toets.

Maandag 6 mei: huiswerkvrij (herhalingsles H7)

Maandag 13 mei: leren H7 par 1 t/m 4. (Maken oefentoets in de les)

Maandag 27 mei: inleveren eindversie portfolio. Met kleuren aangeven wat je met feedback hebt gedaan. 

Programma:

1. Aardbevingen & vulkanisme

2. Tsunami

3. Orkanen

4. Omgaan met rampen

Hoofdstuk 7

Even opfrissen

Oorzaak? Gevolg?

Om aardbevingen en vulkanisme te verklaren moeten we iets weten over...

Opbouw van de aarde

Uit welke drie onderdelen bestaat de aarde?

Wat is dit?

Aardkorst=Dunne laag gesteente om de aarde, met een dikte van 1 tot 7 km onder oceanen en 20 tot 70 km onder continenten.

Wat is dit?

Convectiestroom= Stroming van het gesmolten gesteente onder de aardkorst binnen in de aarde.

Aardkern

Het binnenste, zeer hete deel van de aarde tussen 2900 km en 6370 km diepte. De aardkern bestaat uit ijzer en nikkel. De aardkern is onder te verdelen in een vaste binnenkern en een stroperige buitenkern.

Aardmantel

Het gedeelte tussen de aardkorst en de aardkern. Het buitenste deel van de mantel is stroperig. Er vinden convectiestromen plaats die zorgen dat de aardplaten bewegen.

Exogene kracht

Kracht die van buitenaf de aardkorst verandert.

Voorbeelden: plantengroei zofrgt er voor dat een steen uit elkaar valt of het afslijpen van gebergten door wind gevuld met bijv. steentjes en zand. 

Endogene kracht

Kracht die van binnenuit de aardkorst verandert.

Voorbeelden: vulkanen, aardbevingen

Waarom moeten we iets weten over de opbouw van de aarde om natuurrampen, zoals vulkaanuitbarstingen en tsunami's, in Japan te verklaren?

Bekijk de kaart. Leg in je eigen woorden uit wat we bedoelen met de 'Ring van Vuur'.

Eerst even opfrissen..

Wat heb je geleerd de vorige lessen?

Denk aan: hoe bewegen platen ten opzichte van elkaar?

Wat gebeurt er als platen met elkaar botsen?

Hoe ontstaan aardbevingen?

Hieronder zie je een afbeelding van divergerende platen.

Wie kan uitleggen wat er gebeurt als twee platen uit elkaar schuiven?

7.2: De Oost-Japanse ramp

Pak je chromebook en doe mee met LessonUp

Bij welke beweging ontstaan de aardbevingen bij Japan?

1. Langs elkaar
2. Van elkaar af
3. Tegen elkaar aan

Waardoor kunnen de aardplaten bewegen?

1. Ze drijven op de buitenkern
2. Door de interne magmastromen
3. Door de botsende platen en diens gevolgen
4. Door subductie

Welke twee soorten platen botsen er in Japan?

1. Aardplaten
2. Aardplaat en een continentale plaat
3. Twee continentale platen
4. Een continentale tegen een oceanische plaat

Hoe ontstaat een tsunami?

• Door een zeebeving met minimaal 7 op de Schaal van Richter
  

Het hypocentrum van de beving moet niet te diep in de aarde liggen 

De zeebodem wordt een stukje opgetild (het water dus ook!)

Wat gebeurde er tijdens de 30 seconden in dit filmpje?
Hoe kun je dat verklaren?

Schaal van Richter

Elk hoger nummer op de schaal

betekent 10 x zwaarder dan het 

vorige nummer

Voorbeeld: 

Kracht 2 is 10x zwaarder dan kracht

1, maar kracht 3 is 100x zwaarder

dan kracht 1

Hypocentrum & epicentrum

Hypocentrum: oorsprong beving binnenin de aarde

Epicentrum: punt recht 

boven de oorsprong van 

de beving op het 

aardoppervlak

Waarom wordt een tsunami zo hoog?

De hoogte van een tsunami

De golf beweegt met 800 km/u over de zee.

Dichtbij de kust botst de golf

tegen de ondiepere zeebodem aan

De golf kan zijn energie niet meer

kwijt naar voren en moet dus omhoog

Verwerkingsopdracht tsunami

In 2004 was er een andere grote tsunami in Indonesië

Bekijk het filmpje en beantwoord de volgende vragen (in Google Docs):

1. Welke platen zijn tegen elkaar aangebotst die dag?

2. Waarom vielen er zelfs in Oost-Afrika nog slachtoffers?

3. Waarom kwam de tsunami voor veel mensen onverwacht?

4. Je kunt een volgende tsunami niet voorkomen, maar wat kun je doen om te zorgen dat er in de toekomst minder slachtoffers vallen?

https://www.youtube.com/watch?v=RDOuwMj7Xzo

§ 3: Talas raast over Japan

Wat is een orkaan?

Orkaan (of tyfoon): zware storm die ontstaat boven zeewater dat minimaal 26 graden warm is

Hoe ontstaat een orkaan?

Warm zeewater verdampt en stijgt op

Opstijgende lucht koelt af en vormt wolken 

(condenseert)

Door de draaiing van de aarde gaan 

de wolken om een vast middelpunt 

draaien: het oog

Hier is het windstil 

Uiteindelijk komt een orkaan aan op het land. Wat gebeurt er dan met de orkaan?

Gevolgen van de orkaan

- Harde wind

- Veel regen

Als er veel regen valt in een heuvelachtig gebied is er kans op aardverschuivingen 

Hoe meet je windsterkte

Normale windkracht --> Schaal van Beaufort 

Orkaankracht --> Saffir-Simpson schaal

omgaan met rampen

waarschuwingssystemen

- luchtalarm

- infoborden wat te toen bij ...

rampenplan

- rijke landen investeren in een goede evacuatie

rampen voorspellen

gebouwen en huizen bouw

Huiswerk bespreken

Vandaag

• Herhalen 7.1 t/m 7.4
• Kanto aardbevingsopdracht

Wat is het doel van deze les?

Aan de slag: 

1. Maken in drietallen groepsopdracht 4.6 'Opdrachten' in Learnbeat

Klaar? Dan maken zelftoets 4.6 in LearnBeat

Hoelang: 20 min

Benoem drie dingen die je vandaag hebt geleerd

Ik wil graag extra uitleg over....