Gezondheid

• Wero
• Lager onderwijs

Ons lichaam

Ken jij de delen van ons lichaam nog?

onderarm

knie

nek

buik

voet

heup

bovenarm

borstkas

schouder

enkel

bovenbeen

hals

elleboog

hand

wreef

onderbeen

hoofd

rug

pols

Functies

• stevigheid
• bescherming
• beweging
• vorm 

schedel

kaken

schouderblad

borstbeen

ribben

wervelkolom

beenderen van de hand

knieschijf

kuitbeen

scheenbeen

oogkassen

beenderen van de voet

beenderen van de tenen

beenderen van de wreef en de hiel

dijbeen

heupbeen

neusbeen

ellepijp

spaakbeen

beenderen van de pols

beenderen van de vingers

sleutelbeen

opperarmbeen

Botten

Botten zijn gemaakt van kalk en lijm.

Kalk zorgt voor stevigheid.

Lijm zorgt voor buigzaamheid.

Platte beenderen

Ronde beenderen

schedel

• 22 botten
• bescherming van hersenen
• wervelkolom 

de wervelkolom

• soepel en buigzaam
• schedel, bekken en ribben
• 33 wervels
• zenuwen

borstkas

• 12 ribben
• ribbenkast
• borstbeen 
• bescherming hart en longen
• ademhaling 

X-stralen

Klik hier om een oefening te maken.  

X-stralen

Dat zijn elektromagnetische stralen die het mogelijk maken om een foto van de binnenkant van je lichaam te maken.

Lekker gespierd

Je hebt niet alleen gewrichten nodig om je botten te laten bewegen.

Spieren moet je ook hebben. 

Om te kunnen fietsen, lopen en adem te halen heb je spieren nodig.

Spieren zijn de motoren van je lichaam. 

Zij zetten alles in beweging.

Je spieren zitten vast aan je botten met pezen.

Een pees is een soort stevig touwtje. 

Filmpje

https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-spieren/#q=spieren

scharniergewricht 

kogelgewricht 

rolgewricht 

Hier zie je de binnenkamt van een gebogen been. Wat is wat? 

A

B

C

D

gewricht

bot

spier

pees

Sleep de de vakjes links naar de juiste plek

kort en dik

lang en dun

Een spier die samentrekt

Een spier die ontspannen is

bot

pees

spier

Als een spier samentrekt:

hoe lang kun jij dit?

De plank is een statische oefening, dat wil zeggen dat je je lichaam een tijdje in een bepaalde houding moet houden zonder te bewegen.

1. wordt de spier korter en dunner
2. wordt de spier langer en dikker
3. wordt de spier korter en dikker
4. wordt de spier langer en dunner

Een pees is ...

1. een deel van een spier waarmee de spier aan het bot vastzit
2. een onderdeel van een spiervezel
3. een onderdeel van een spierbundel
4. een onderdeel van het bottenstelsel

Is een long een spier?

1. Ja
2. nee

Is het hart een spier?

1. ja
2. nee

Geef van de volgende spieren aan of je ze bewust of onbewust gebruikt.

1.  Spieren waarmee je je arm buigt

2. Spieren in je maag

3. Hartspier

4. Spieren waarmee je je vingers buigt

5. Spieren in de huid

6. Spieren waarmee je een bal wegschopt

Bewust

onbewust

onbewust

onbewust

Bewust

bewust

Waarvoor staat EHBO?

1. eerste hulp bij oren
2. eerste hulp bij ongevallen
3. ik weet het niet
4. de brandweer

Welk nummer bel je voor hulp?

1. 1111
2. 99
3. 112
4. 102

Een ongeval! Wat moet je doen?

Ik vertel mijn naam, de plaats waar ik ben en wat er is gebeurd.

Ik wacht op een veilige plaats tot er hulp is of tot de hulpdiensten aanwezig zijn.

Ik kijk of er een volwasse ind e buurt is.  Ik roep hulp.

Ik verwittig de hulpdiensten.

Ik bel het nummer 112.

Onveilige situaties

De verbanddoos

stevig

handig

waterdicht

licht

herkenbaar

wondpleister

Een kleefband met een gaasdoekje.  Je kleeft dit op een kleine wonde.

pincet

Je gebruikt dit voorwerp bijvoorbeeld om een splinter uit je huid te halen.

driehoeksverband

Dit gebruik je om een draagdoek te maken, bijvoorbeeld voor je arm.

steriel gaasdoekje

Een stukje linnen dat volledig vrij is van bacteriën.  Hiermee kun je een wonde ontsmetten of een wonde afdekken.

kousverband

Dit verband past als een kous rond je vinger. Hiermee kun je een kleine wonde afdekken.

ontsmettings-middelen

Dit gebruik je om een wonde te ontsmetten.  Zo dood je bacteriën.

schaar

Je gebruikt dit voorwerp om een kleefpleister, een kledingstuk of een te lange zwachtel door te knippen.

drukverband

Dit gebruik je om een open wonde af te dekken of om een ernstige bloeding te stelpen.

kleefpleister

Een linnen of plastieken kleefband die je op een gezonde huid kleeft. Je gebruikt het om een steriel gaasdoekje of het uiteinde van een zwachtel vast te kleven.

vasthechtings-hoekje

Dit gebruik je om het uiteinde van een zwachtel vast te maken.

veiligheidsspeld

Hiermee kun je een draagdoek vastmaken.

zwachtel

Een rolverband dat je gebruikt om een steriel gaasdoekje op zijn plaats te houden of om een gewricht te ondersteunen.  Het verband kan elastisch zijn.

Vul aan: eerst ...... de rest komt later

1. zalf
2. 112 bellen
3. water
4. ?

Waarom is ontsmetten van een wonde zo belangrijk?

1. zodat de wonde sneller zou genezen
2. zodat de wonde mooi zou genezen
3. zodat de wonde minder pijn doet
4. zodat er geen bacteriën in de wonde zouden komen

Les 4 - Voeding

Ik heb horen praten over zetmeel. Wat is dat?

In heel veel voedsel zit zetmeel.  Denk maar aan aardappelen, granen, brood, rijst, pasta, bonen en erwten.  Zetmeel geeft je lichaam veel energie.  Voedsel met veel zetmeel verteert traag.  Daardoor geeft het zijn energie ook traag en regelmatig af.  Dat is ideaal voor langere inspanningen.

Ik lust geen melk. Wat nu?

Geen probleem! Je kunt melk vervangen door yoghurt, pudding met melk, kaas, ...

In melkproducten zit calcium.  Daar krijg je sterke botten en tanden van.

De voedingsdriehoek

Ik ben dol op boter! Is boter goed voor mij?

Boter en olijfolie behoren tot de vetten. Vetten zitten in veel bereid voedsel, chips en croissants bijvoorbeeld.  Vetten geven je energie en beschermen je tegen de kou.  Maar je mag er niet mee overdrijven! Te veel vet is niet gezond.

Mag ik alleen water drinken?

Water is onmisbaar!

Je lichaam bestaat voor twee derde uit water.  Zonder water wordt je lichaam ziek. Natuurlijk mag je ook andere drankjes drinken.  Maar je moet wel veel water drinken, de hele dag door.  Zo krijgt je lichaam genoeg vocht binnen en blijven je hersenen dus ook goed werken.

Functie van voedingsstoffen 

Brandstoffen

Om te bewegen en om op tempratuur te blijven.

Bouwstoffen

Als jij groeit of je hebt een wondje dan moet er aan je lichaam gebouwd worden. Eiwitten zijn dan belangrijk.

.

Beschermende stoffen

Om gezond te blijven heb je beschermende stoffen nodig.

Dit zijn de vitaminen en mineralen.

Ze zorgen ervoor dat je groeit en dat je alle belangrijke stofjes op kunt nemen.

In vitaminen zitten geen brandstoffen of bouwstoffen.

Calcium is een mineraal en die heb je nodig voor je botten en is dus wel een bouwstof.

6 Voedingsstoffen

Voedingsstoffen

Hebben verschillende functies in je lichaam.

- Bouwstof = Voor groei en ontwikkeling van je lichaam.

- Brandstof = Leveren energie 

- Reservestof = Zijn in het lichaam opgeslagen voor wanneer ze echt nodig zijn. 

- Beschermende stoffen= Een tekort aan bepaalde mineralen en vitamines kunnen ziektes veroorzaken in het lichaam. 

Koolhydraten

• Wat zijn koolhydraten?
•  Dient als: bouwstoffen, brandstoffen, reservestoffen

• Welke vetten zijn gezond? En welke ongezond?
• Brandstoffen, bouwstoffen, beschermende stoffen 
  en reservestoffen.

Vetten

Eiwitten

• Wat zijn eiwitten?
•  Dient als: bouwstoffen, brandstoffen, reservestoffen

Vitamines en Mineralen

• Welke vitamines kennen jullie en waarvoor zijn deze belangrijk?
• Beschermende stoffen, bouwstoffen 

Welke voedingsstof heb je nodig voor de groei?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Koolhydraten
4. vitaminen

Waarom  moet je niet veel suiker en vet eten?

Als je vaak meer energierijke stoffen binnenkrijgt dan je nodig hebt, krijg je overgewicht. 

Suiker!

INGREDIËNTENLIJST

Op het etiket staan de ingrediënten vermeld. Met ingrediënten bedoelen we de onderdelen van het product, waaruit het bestaat. Het ingrediënt waarvan het meest gebruikt is in het product, moet als eerste vermeld staan. Vervolgens wordt het ingrediënt waarvan minder gebruikt is,… enz. Ook de additieven (E-nummers) moeten op de ingrediëntenlijst staan.

Van onderstaande allergenen moet je eerst weten waarvoor het allergeen staat.

glutenbevattende granen: tarwe, rogge, gerst en haver

weekdieren: mossel, oester, slak, inktvis en de sint-jacobsschelp.

lupine: Lupine is een peulvrucht. Lupine wordt onder andere gebruikt in vleesvervangers en als productverbeteraar in brood en bakproducten. Daarom is het niet aan te raden om volgende voedingsmiddelen te eten wanneer je intolerant of allergisch bent voor lupine: bladerdeeg,brood, chocolade, dressing, gepaneerde producten, koek, meergranenbrood.

zwaveldioxide: zwaveldioxide is een kleurloos gas, gebruikt als conserveermiddel. Het remt enzymatisch en microbieel bederf. Zwaveldioxide lost op in de waterfase van een product, waarbij een zuur ontstaat. Dit zuur zorgt voor de eigenlijke werking. Zwaveldioxide komt vooral voor in gedroogd fruit, wijn en mosselen.

Opdrachten:

Schrijf op welke allergenen voorkomen in volgende voedingsmiddelen.

Vul de tekst in je boek!

Lotnummers zijn unieke nummers die worden toegekend aan producten van een levering of productie. Met dit nummer kunt u dus de producten volgen binnen het productieproces van levering tot productie of van productie tot verkoop.

Op de verpakking van een voedingsmiddel wordt aangegeven wanneer het werd gemaakt en tot hoelang het houdbaar is. LOT geeft meestal de datum aan waarop het voedingsmiddel werd gemaakt. Eerst wordt het jaartal, nadien de maand en tenslotte de dag aangegeven. De maand wordt weergegeven met een letter.

De bewaarvoorschriften of gebruiksvoorwaarden moeten verplicht worden weergegeven als die van invloed zijn op de houdbaarheidsdatum:

bij te koelen levensmiddelen zoals yoghurt: "te bewaren op max 7°C";

bij diepvriesproducten: "na ontdooiing niet opnieuw invriezen";

op dranken: "uit de zon en op een droge, koele plaats bewaren".

Als de bewaarvoorschriften niet worden nageleefd, vergroot de kans op bederf en op de groei van ziekmakende bacteriën. Het is daarom belangrijk om levensmiddelen altijd bij de aangegeven temperatuur te bewaren en niet meer te gebruiken zodra de uiterste houdbaarheidsdatum is verstreken.

Verantwoordelijke producent

Dit is de firma die het voedingsmiddel geproduceerd heeft. Hiervan moet naam, adres en land vermeld worden.

Opdracht:

Zoek op de verpakking “Zalmfilet” wie deze geproduceerd heeft.

Nutri-score

Zorg voor je lichaam!

Wat is persoonlijke hygiëne?

Persoonlijke hygiëne betekent dat je voor jezelf en je lichaam zorgt, zodat je gezond blijft en er fris uitziet.

Handen wassen

Goed je handen wassen met zeep en water helpt om bacteriën weg te spoelen en ziektes te voorkomen.

Douchen en baden

Regelmatig douchen of in bad gaan houdt je lichaam schoon en fris. Vergeet je haar niet te wassen!

Haarverzorging

Borstel je haar regelmatig, was het met shampoo en knip het af en toe bij om het gezond te houden.

Nagelverzorging

Knip je nagels regelmatig, houd ze schoon en gebruik een nagelborstel om vuil te verwijderen.

Kleding en schoenen

Schone kleding en schoenen dragen bij aan een frisse uitstraling en voorkomen nare geurtjes.

Het Verband Tussen Het Milieu en Onze Gezondheid

Wat is het milieu?

Het milieu omvat alle levende en niet-levende dingen om ons heen, inclusief de lucht, het water, de bodem en de natuurlijke hulpbronnen.

Gezondheid en Welzijn

Een gezond milieu is essentieel voor onze gezondheid en welzijn. Schone lucht, schoon water en gezonde voeding zijn cruciaal.

Luchtvervuiling

Luchtvervuiling kan leiden tot ademhalingsproblemen en allergieën. Het is belangrijk om schone lucht in te ademen.

Waterkwaliteit

Verontreinigd water kan ziekten veroorzaken. Het is belangrijk om zuinig om te gaan met water en vervuiling te voorkomen.

Plasticvervuiling

Plastic  afval in het milieu kan schadelijk zijn voor dieren en ecosystemen. Het is belangrijk om plasticvervuiling te verminderen.

Voedselproductie

Milieuvriendelijke landbouwpraktijken dragen bij aan gezondere voeding en verminderen de milieu-impact van voedselproductie.

Biodiversiteit

Een rijke biodiversiteit draagt bij aan gezonde ecosystemen en kan ons beschermen tegen ziekten.

Klimaatverandering

Klimaatverandering kan leiden tot extreme weersomstandigheden en gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om de impact van klimaatverandering te begrijpen.

Onze Verantwoordelijkheid

We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan een gezond milieu voor onszelf en toekomstige generaties.

Een Doktersbezoek: Blijf Gezond!

Kennismaking met de dokter

Een dokter is een speciale persoon die mensen helpt als ze ziek zijn of pijn hebben.

Wat neem je mee?

Bij een doktersbezoek moet je je identiteitskaart en eventueel je verzekeringskaart meenemen.

De wachtkamer

In de wachtkamer wachten mensen tot ze bij de dokter geroepen worden. Je kunt er boekjes lezen of spelletjes spelen.

Tijd voor de dokter

De dokter zal je vragen stellen over hoe je je voelt en misschien je hart en longen controleren.

Gezond eten

Om gezond te blijven, is het belangrijk om veel groenten, fruit en water te eten en te drinken.

Bewegen is leuk!

Bewegen zoals fietsen, dansen of voetballen houdt je lichaam gezond en sterk.

Handen wassen

Het is belangrijk om je handen regelmatig te wassen om ziektekiemen te verwijderen.

Genoeg slaap

Voldoende slapen is essentieel voor een gezond lichaam en een scherpe geest.

Vragen aan de dokter

Als je iets niet begrijpt, vraag het dan aan de dokter. Het is belangrijk om goed te begrijpen wat er met je aan de hand is.

Jouw Mentale Kracht: Emoties, Ontspanning en Zelfvertrouwen

Wat zijn emoties?

Emoties zijn gevoelens die we ervaren, zoals blijheid, verdriet, boosheid en angst.

Ontspanningstechnieken

Ontspanningstechnieken helpen je om stress te verminderen, zoals diep ademhalen, mediteren en luisteren naar rustgevende muziek.

Positief denken

Positief denken betekent focussen op goede dingen en oplossingen, in plaats van problemen.

Zelfvertrouwen opbouwen

Zelfvertrouwen hebben betekent geloven in jezelf en je capaciteiten. Het helpt je om uitdagingen aan te gaan.

Waarom is mentale gezondheid belangrijk?

Mentale gezondheid is net zo belangrijk als lichamelijke gezondheid. Het beïnvloedt hoe we denken, voelen en handelen.

Emotie-herkenningsspel

Speel een spel waarbij de leerlingen verschillende emoties moeten uitbeelden en raden welke emotie het is.

Ontspanningsoefening

Doe samen een korte ontspanningsoefening, waarbij we diep ademhalen en onze spieren ontspannen.

Positieve affirmaties

Leer hoe je positieve uitspraken kunt gebruiken om jezelf aan te moedigen en je gedachten te versterken.

Zelfvertrouwen spel

Speel een spel waarbij de leerlingen elkaar vertellen waar ze goed in zijn en elkaar aanmoedigen.

Hoe voel je je?

Laten we een gesprek voeren over hoe we ons vandaag voelen en waarom. Het is okay om verschillende emoties te ervaren.

Ontspanningstips

Deel tips voor ontspanning, zoals een rustig boek lezen, wandelen in de natuur, of tijd doorbrengen met huisdieren.

Wat maakt je blij?

Schrijf op waar je blij van wordt en deel dit met de klas. Het helpt om je gedachten positief te houden.

Bouw je zelfvertrouwen

Beschrijf een situatie waarin je trots was op jezelf. Het herinnert ons eraan dat we veel kunnen bereiken.

Mentale gezondheid checklist

Bespreken en invullen van een checklist met verschillende aspecten van mentale gezondheid om bewustwording te vergroten.

Hoe kun je een vriend helpen?

Bespreken van manieren waarop je een vriend kunt ondersteunen bij het verbeteren van hun mentale gezondheid.

Mindfulness oefening

Doe een korte mindfulness oefening waarbij we ons richten op het hier en nu, zonder oordeel.

Positieve gedachten dagboek

Moedig de leerlingen aan om een dagboek bij te houden waarin ze elke dag iets positiefs opschrijven.

Slim omgaan met medicijnen

Wat zijn medicijnen?

Medicijnen zijn stoffen die je inneemt om je beter te maken als je ziek bent.

Hoe worden medicijnen gebruikt?

Medicijnen moeten altijd gebruikt worden zoals de dokter of apotheker heeft voorgeschreven.

Veilig omgaan met medicijnen

Medicijnen moeten altijd opgeborgen worden op een veilige plek, buiten het bereik van kinderen.

Bijwerkingen van medicijnen

Sommige medicijnen kunnen bijwerkingen hebben, zoals duizeligheid of misselijkheid.

Wat te doen bij bijwerkingen?

Als je last krijgt van bijwerkingen, moet je dit altijd aan een volwassene vertellen.

Risico's van verkeerd gebruik

Het verkeerd gebruik van medicijnen kan gevaarlijk zijn en zelfs schadelijk voor je gezondheid.

Quiz: Wat hebben we geleerd?

Test je kennis over medicijngebruik met deze leuke quiz!

Hoe herken je medicijnen?

Medicijnen hebben altijd een etiket met informatie erop, zoals de naam, dosering en de werkzame stof.

Praktijkvoorbeeld: Een kuur afmaken

Als je een kuur antibiotica krijgt, is het belangrijk om de hele kuur af te maken, ook al voel je je al beter.

Medicijnen in de geneeskunde

Medicijnen worden gebruikt om mensen beter te maken, maar ook in de geneeskunde om ziekten te bestuderen en te behandelen.