Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ecologie en duurzaamheid

Thema 6

PO Ecologie of duurzaamheid

Woe 1ste uur en do 4de. 1 of 2 basisstoffen per week, je kan in de lessen ook aan het PO werken. 18/6 huiswerkcontrole.

PO

• Ecologie
  - Stopmotion video over een roofdier
  - Groepje van 1-3 personen
•  Duurzaamheid
  - Milieu campagne
  - Groepje van 1-2 personen maakt poster
  - Groepje van 3-4 personen maakt vlog / video
• Start met het PO
  - Vorm een groepje (of besluit om alleen te werken), kies je onderwerp en geef deze door.
  - Bekijk de opdracht op Magister en maak een planning in je agenda voor het PO.
  - Deadline 20 juni, houd met inplannen ook rekening met huiswerk (8 basisstoffen)!

Basisstof 1

- Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren

- Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven

- Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven

Biotisch en abiotisch

• Biotisch: levende natuur
• Abiotisch: niet levende natuur
• Beide hebben invloed op organisme

Niveaus van ecologie

Voedselketen

Voedselweb

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

Accumulatie

Basisstof 2

- Je kunt de groepen organismen in de kringloop van stoffen beschrijven

- Je kunt de kringlopen van water en van koolstof beschrijven

(VG: ook van stikstof)

Kringloop van stoffen

• Producenten, consumenten, reducenten
• Herbivoor, omnivoor, carnivoor
• VG: Autotroof en heterotroof

Waterkringloop

• Verdamping
• Condensatie
• Neerslag

Koolstofkringloop

• Fotosynthese
  
• Verbranding
• Consumptie

Stikstofkringloop (VG)

• Stikstofzouten
• Eiwitten

Afbreekbaar

• Biologisch afbreekbaar afval van planten en dieren, afgebroken door reducenten
• Niet-biologisch afbreekbaar afval van kunststof, glas, metaal, steen

Basisstof 3

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is

- Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting

Optimum (VG)

• Optimale omstandigheden
• Optimumkromme
• Optimumwaarde

Populatiegrootte

• Biotische en abiotische factoren
• Predator-prooi cyclus
• Biologisch evenwicht

Relaties binnen populatie

• Concurrentie
• Samenwerking
• Rangorde
• Territorium
• Paarvorming

Relaties tussen soorten

• Niche (VG)
• Symbiose
  - mutualisme +/+
  - commensalisme +/0
  - parasitisme +/-

Basisstof 4

- Je kunt verklaren dat veel natuur in Nederland is ontstaan door ingrijpen van de mens

- Je kunt manieren noemen waarop mensen in Nederland de natuur behouden, beschermen en herstellen

Gebruik milieu

• Voedsel, water, grondstoffen, ontspanning
• Cultuurlandschap
• Landbouw
• Bosbouw 

Biodiversiteit

• Variatie aan soorten in de natuur
• Bedreigde diersoorten
• Uitsterven
• Herintroductie
• Natuurbeheer 

Basisstof 5

- Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van uitputting en vervuiling beschrijven

- Je kunt enkele oorzaken en gevolgen van klimaatverandering beschrijven

Populatie mensen

Gebruik milieu

• Vervuiling: giffen, uitlaatgassen, afvalstoffen
• Uitputting: grondstoffen, voedingsstoffen, energiebronnen
• Aantasting milieu door vervuiling en uitputting

Broeikaseffect

• Dampkring met broeikasgassen (waterdamp en koolstofdioxide)
• Warmte-uitstraling tegen gehouden
• Gemiddelde temperatuur 30 graden hoger hierdoor

Versterkt broeikaseffect

• Meer broeikasgassen in dampkring
• Meer warmte-uitstraling tegen gehouden
• Temperatuur is 1 graad gestegen in 100 jaar

Gevolgen klimaatverandering

Binnen is beginnen

• Telefoon in telefoontas
• Keuze opties deze les:
  - t/m basisstof 6 af? Je mag aan het PO werken
  - nog niet alles afgetekend? Je gaat aan je maakwerk  

Het broeikaseffect is nodig om op aarde te overleven

1. Juist
2. Onjuist

Basisstof 6

- Je kunt de ecologische voetafdruk van Nederland vergelijken met die van andere landen

- Je kunt uitleggen wat duurzaamheid is

- Je kunt aangeven wat duurzame oplossingen voor milieuproblemen in Nederland kunnen zijn

Maak de ecologische voetafdruk test (http://voetafdruktest.wnf.nl) 

Maak de ecologische voetafdruk test (http://voetafdruktest.wnf.nl) 

Duurzaamheid

• niet meer stoffen uit het milieu halen dan het milieu kan aanvullen
• niet meer stoffen toevoegen aan het milieu dan het milieu kan verwerken 

Duurzame energie

• Veroorzaakt geen milieuverontreiniging, energiebron raakt niet op
• Biomassa verbranden, biobrandstoffen en biodiesel
• Windmolens
• Zonneboilers en zonnepanelen
• Waterkracht

Duurzame grondstoffen

• Recycling
• Reuse / hergebruik
• Reduce / langer met dezelfde spullen doen

Duurzame landbouw

• Stadslandbouw
• Verticale landbouw
• Precisielandbouw
• Kringlooplandbouw
• Biologische landbouw

• Biotische en abiotische factoren, levensgemeenschap, biotoop, ecosysteem
• Voedselketen en voedselweb, piramide van aantallen en biomassa, accumulatie
• Producenten, consumenten, reducenten, autotroof en heterotroof (VG)
• Planteneters (herbivoren), alleseters (omnivoren), vleeseters (carnivoren)
• Kringloop van water, koolstof en stikstof (VG), biologische en niet-biologisch afbreekbaar afval
• Populatiegrootte, biologisch evenwicht, optimale omstandigheden, optimumkromme (VG), symbiose
• Klimaatsverandering, (versterkt) broeikaseffect
• Duurzaamheid, duurzame energie, duurzame grondstoffen, duurzame landbouw

https: