1. Ontstaan van de aarde en de mens.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Tijdvak 1 Jagers en boeren  

Jagers en verzamelaars   | Klas 1

De 10 tijdvakken op een tijdlijn

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Leerdoel

Na deze les kan herkennen en uitleggen hoe de wereld en de eerste mensen zijn ontstaan en hoe zij leefden.

Schepping

- Religies en verschillende culturen

- Er zijn 1500 verschillende scheppings verhalen

Joden/ Christenen

- Dag 1: Dag en nacht

- Dag 2: Hemel/ Lucht

- Dag 3: Water en land

- Dag 4: Zon,maan en sterren

- Dag 5: Vissen en vogels

- Dag 6: Landdieren/ mensen

- Dag 7: Rustdag

Evolutietheorie

- Charles Darwin (1809-1882)

- Galapagos eilanden

- Survival of the fittest

- Aanpassen aan omstandigheden

Homo sapiens verlaat Afrika,
terwijl het klimaat toch beter wordt.
Waarom zouden ze dan tóch ergens anders naartoe gaan?

Lucy

(In de sky with diamonds)

De eerste mensen

• Homo betekent mens

• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)

• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)

• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
  

Indeling

Steentijd                           2100 v. Chr.

Bronstijd                           2100 v. Chr. tot 800 v. Chr. 

Ijzertijd                               800 v. Chr. tot 40 v. Chr. 

Wie heeft de evolutietheorie bedacht?

1. Albert Einstein
2. Isaac Newton
3. Charles Darwin
4. Marie Curie

Wat is een archeoloog?

1. Iemand die schilderijen bestudeert
2. Iemand die planeten bestudeert
3. Iemand die spullen van vroeger opgraaft en bestudeert
4. Iemand die dieren bestudeert

Wat weet je eigenlijk
van de steentijd?

De naam homo sapiens betekent 'wijze mens'.
Waarom is deze naam goed gekozen?

Homo sapiens en Neanderthaler hebben
samen kinderen gekregen.
De moderne mens heeft daardoor een
paar dingen van de Neanderthaler meegekregen.
Welke denk je dat het is?

1. Sommige mensen hebben heel veel lichaamshaar.
2. Sommige mensen hebben geen kin.
3. Sommige mensen hebben rood haar.
4. Sommige mensen kunnen goed jagen.

15.000 v. Chr.

• Laatste stuk van de laatste IJstijd
• NL --> HUN-lijn 

• NL was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken

• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren

• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

Duidelijke rolverdeling:

• Mannen: jagen (ook: vissen)

• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten enz.

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen) = een stam 

• Geen vaste woonplaats: nomaden

• Trekken achter hun eten aan
  
• Migratie 
• Eenvoudige woningen: hutten/grotten

• Weinig bezittingen

Weinig bezittingen...
maar wat bepaalde dan jouw aanzien in de stam?

Grotten van Lascaux

Waarom zouden er rotstekeningen
in grotten zijn gemaakt?

Ötzi als ijsmummie

Reconstructie van Ötzi

Begrippen uit deze les

• steentijd
• prehistorie
• jager-verzamelaars
• ijstijd
• aanzien
• stam
• nomaden 
• homo sapiens
• neanderthaler 

Personen uit deze les

• Lucy 
• Ötzi

Jaartallen uit deze les

• Migratie Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)
  
• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
  

• 15.000 v. Chr.: einde van de laatste ijstijd
• 120.000 jaar geleden gebruik van stenen in Oost-Afrika 
• 40.000 jaar geleden gebruik van stenen werktuigen in Europa

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd