1.3 Gesteente wordt verplaatst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst

Deze les:

- herhaling vorige les

- nieuwe lesstof

- aan de slag

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

- wat is chemische verwering?

Verwering

Mechanische verwering

Chemische verwering

Vorstverwering

Verwering temperatuur verschillen

Biologische verwering

Mechanische verwering

1. Vorstverwering
   
2. Verwering door temperatuurverschillen
   
3. Biologische verwering
   

Chemische verwering: 

Verwering van gesteente door werking van zuurstof en vocht.

Karstgebieden

Gebieden van kalksteen worden ook wel karstgebieden genoemd. 

Gebied dat gekenmerkt wordt door het oplossen van kalksteen.

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst

Aan het eind van de les:

• kunnen jullie vertellen hoe wat een puinhelling is
• weten jullie wat massabewegingen zijn en hoe ze ontstaan.
• weten jullie meer over rivieren en hoe de loop van de rivier is.
• Kunnen jullie verschillende dalen benoemen en herkennen.

massabeweging

Gesteente dat langs een helling naar beneden komt onder invleod van de zwaartekracht.

Erosie

De uitschurende werking van stromend water, wind of ijs.

Erosie

met verweringsmateriaal beladen water, ijs of wind dat een uitschurende werking heeft op het landschap

Winderosie

riviererosie

Steile helling

Gesteente gaat rollen of vallen.

Flauwe helling

Gesteente schuift langzaam naar beneden.

 

Een Puinhelling is een helling die bestaat uit verbrokkeld gesteente.

Net verweerd gesteente is hoekig en scherp.

Doordat stenen met elkaar botsen  en langs elkaar schuren in de rivier, worden de stenen steeds meer afgerond.

Hierdoor onstaat in de bovenloop van de rivier grind.

V-dal!

rivier/V-dal

gletsjer/U-dal

Gletsjer: ijsmassa's die langzaam naar beneden bewegen.

Voorbeeld U-dal!

Fjorden: een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Grind: zien met blote oog.

Zand: zien met blote oog

Klei: alleen zien met microscoop

Verwering en erosie zorgen ervoor dat gesteente in kleine korreltjes uiteenvalt.

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Delta

Verweerd materiaal

de rivier brengt materiaal mee uit de bovenloop naar de midden/benedenloop. Dit materiaal wordt steeds kleiner hoe verder je gaat.

Rotsen, stenen, grind, zand, klei

 

Aan de slag:

Maak in je schrift een lijst met belangrijke begrippen uit deze paragraaf. Leg de begrippen in je eigen woorden uit en schrijf het in je schrift op.

Klaar? Maak een samenvatting van deze pagina.

Check!

Klopt het dat:

• kunnen jullie vertellen hoe wat een puinhelling is
• weten jullie wat massabewegingen zijn en hoe ze ontstaan.
• weten jullie meer over rivieren en hoe de loop van de rivier is.
• Kunnen jullie verschillende dalen benoemen en herkennen.

Benedenloop

Bovenloop 

Middenloop

Bekijk de doorsnede van de rivier. Welke omschrijving hoort waar?

Veel erosie

Beetje erosie

Sedimentatie grote stukken

Sedimentatie kleine stukken

1. U-dal
2. V-dal

Wat heeft de grootste korrels?

1. zand
2. klei
3. grind

Hoe ontstaat een fjord?

U-dal

Gletsjer

V-dal

Rivier