4.4 Translatie en eiwitsynthese

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 4 DNA

4.4 Translatie en eiwitsynthese

Wat is transcriptie?

Wat is de bouwsteen van RNA?

Wat is de rol van:
- Promotor + transcriptiefactoren
- RNA-polymerase

Langs welke DNA-streng vindt transcriptie plaats en WAAROM?

Wat is het nut van RNA-processing bij eukaryoten?

Welk proces zorgt ervoor dat 1 gen kan coderen voor meerdere eiwitten.

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe translatie plaatsvindt.
• Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Eiwitten:

• Bouwstof
• Brandstof
• Hormoon
• Enzym
• Transporteiwit
• Beschermend eiwit
• Etc....

Binas tabel 71E

Eiwitten

Opgebouwd uit aminozuren (20 verschillende; Binas tabel 67H) -> opnemen uit voedsel of zelf maken (liggen in cytoplasma cel)

Aminozuren zijn opgebouwd uit drie opeenvolgende nucleotiden (= codon/triplet)

• Startcodon: AUG = Methionine
• Stopcodon: UAA/UAG/UGA

Binas tabel 71G

Voor welk aminozuur codeert het codon 'AGG' in het mRNA?

Translatie

tRNA: binden aminozuren + vervoeren naar ribosomen

• CCA: binden aminozuur
• Anticodon: binden aan mRNA

mRNA = aminozuren -> ribosoom koppelt deze aan elkaar = eiwit

Binas tabel 71K2

Voor welk aminozuur codeert het anticodon 'AAG' in het tRNA?

Ribosomen

opgebouwd uit rRNA-moleculen en eiwitten;

• Klein deel: mRNA-bindingsplaats
• Groot deel: drie tRNA-bindingsplaatsen (E, P en A)

koppelen aminozuren aan elkaar tot eiwitten (polypeptideketens)

Translatie (Binas tabel 71J)

Snel, veel eiwitten maken

Polyribosomen: clusters van ribosomen

Release-factor: bindt aan stopcodon in mRNA = loslaten aminozuurketen + ribosoom valt uiteen

Eiwitten

Verder vervoerd en bewerkt (driedimensionale vorm)

Verkeerde vorm?

• Diabetes
• Taaislijmziekte
• Alzheimer

Leerdoelen behaald??

• Je kunt beschrijven hoe translatie plaatsvindt.
• Je kunt beschrijven hoe eiwitsynthese plaatsvindt.

Het huiswerk

Maken + nakijken opdr. 22 t/m 26