Zuren en basen Les 5

• Scheikunde
• HBO

Zuren en basen

Zuren en basen

Wat weet en kun je al?

Je weet wat sterke en zwakke zuren zijn

Je weet wat sterke en zwakke basen zijn

Je kunt de pH en pOH berekenen 

Je kunt de evenwichtsvoorwaarde van een zwak zuur opstellen

Je kunt het verband aangeven tussen de zuurconstante en de base constante in een zuurbase koppel

Je weet het onderscheid te maken tussen een- en meerwaardige zuren

Vragen over de opdrachten?

Te maken huiswerk voor vandaag:

Gelezen en geleerd:  Paragraaf 3

                                        Verband tussen Kz en Kb

                                        Meerwaardige zuren

Gemaakt:                     Opdracht 21 t/m 26

We beginnen met een fillempje...

Welke pH waarde heeft maagzuur?

Welke werkzame stoffen zitten in een Rennie?

1. HCl
2. MgCO3
3. CaCO3
4. NaOH

Aan de slag met paragraaf 7.4

Zuur-base reacties

H O

Macro niveau

Micro niveau

3

+

OH

-

Macro niveau

Micro niveau

Paragraaf 4  Zuur-base reacties

Leerdoelen van vandaag:

- Je kan een zuur-base reactie opstellen

- Je kunt adhv Tabel 49 uitleggen of een zuur-base

   reactie verloopt of niet

- Je kunt bepalen of een zuur-base reactie om sterke zuren,  

   sterke basen, zwakke zuren of zwakke basen gaan

- Je kunt bij reacte van een zwak zuur met zwakke base a.d.h.v.

  de Kz waardes de ligging van het evenwicht bepalen

Tot nu toe situaties besproken waarbij 1 zuur en 1 base aan water werden toegevoegd.

In werkelijkheid zijn er vaak meerdere zuren en basen aanwezig die ook zuur-base reacties kunnen aangaan.

Belangrijk om aanwezige deeltjes te inventariseren want...

het sterkste aanwezige zuur reageert met de zwakste aanwezige base

Is het sulfide-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Is het ammonium-ion een sterk/zwak zuur of base? Gebruik Binas 66B en 49.

1. Sterk zuur
2. Zwak zuur
3. Sterke base
4. Zwakke base

Zuren en hun geconjugeerde basen

en

Basen met hun geconjugeerde zuren

HNO3  (zuur)  en NO3-  (geconj. base)

CH3COOH (zuur)  en   CH3COO-  (geconj. base

NH3 (base)   en  NH4+  (geconj. zuur)

        In tabel 49 staan ze allemaal bij elkaar!

Ook eerder besproken:

Koppel het zuur-base paar

HCOOH

HCl

HCrO​4​​−

H​2​​BrO​3​​−

HS​−​​

CH​3​​COO​−​​

Cl-

H3BrO3

HCOO-

(CrO4)2-

(HBrO3)2-

H2S

S2-

CH3COOH

Rangschik de volgende zuren en basen van sterk zuur naar sterke base, (bijv; 2, 4, 3, 1):
1 zwavelzuur 2 NaOH-opl
3 NH3 4 CH3COOH

Zuur-base reacties

Vier varianten:

        1) Een sterk zuur met een sterke base

       2) Een sterk zuur met een zwakke base

       3) Een zwak zuur met een sterke base

       4) Een zwak zuur met een zwakke base

Om te bepalen welke deeltjes in een oplossing met elkaar reageren maken we gebruik van een stappenplan:

Stappenplan voor het opstellen van een zuur-base reactie

Stap 1  Deeltjes inventarisatie

Stap 2  Sterkste zuur en sterkste base

Stap 3  Reactievergelijking opstellen

- Noteer van een zoutoplossing de vrije ionen. Noteer een vast zout als

   vaste stof.

- Noteer van een sterk zuur het zuurrestion en het H3O+-ion. Voor een

   sterke base het base restion en het OH--ion.

- Noteer van een opgelost zwak zuur of zwakke base in 

Bepaal met Binas T49 het sterkste zuur en de zwakste base

Rekening houden met aflopende reacties, evenwichtreacties, overmaat van een van de beginstoffen en meerwaardige zuren en basen

Voorbeeld 1:

Salmiak reageert met kaliloog

Stap 1  Deeltjes inventarisatie

Salmiak is het zout NH4Cl en lost volledig op in water.

Kaliloog, KOH, is ook een zout en lost ook volledig op.

Aanwezige deeltjes: NH4+, Cl-, K+, OH- en H2O

Stap 2  Sterkste zuur en sterkste base

Volgens Binas T49 is NH4+ het sterkste zuur en OH- de sterkste base het sterkste aanwezige zuur reageert met de zwakste aanwezige base

Stap 3  Reactievergelijking

NH4+  +   OH-    ---->    NH3  + H2O

Voorbeeld 2:

Waterstoffluoride-opl en natriumsulfiet-opl

Stap 1  Deeltjes inventarisatie

HF is een zwak zuur en wordt genoteerd als HF (aq). Natriumsulfiet is een opgelost zout en bestaat uit Na+ en SO3   -ionen.

Aanwezige deeltjes: SO3   , Na+, HF, en H2O

Stap 2  Sterkste zuur en sterkste base

Volgens Binas T49 is HF het sterkste zuur en SO3    de sterkste base 

Stap 3  Reactievergelijking

HF (aq)  +  SO3   (aq)    ---->    F- (aq)  + HSO3  (aq)

2-

2-

2-

HF en SO3    zijn beide zwak. De zuur-base reactie is dus een evenwichtsreact

2-

-

2-

De Kz van HF = 6,3 x 10    en de Kz van HSO3   = 6,2 x 10   . De Kz van HF is 10000x groter dan de Kz van HSO3  , het geconjugeerde zuur van SO3   . Het evenwicht zal daarom aan de kant van HSO3   te liggen.

2-

-

-

-4

-8

Zelf aan de slag...

- Maak groepjes van drie personen

- Neem het stappenplan op pag 29 voor je

- Lees de groepsopdracht op het A4 door

- Verdeel de taken zoals aangegeven

- Maak de opdrachten volgens het aangereikte model

Duur: In totaal 20 min.

Vul de evaluatie aan het eind van de opdracht in

Zelf aan de slag...

Wat ging er goed?

Wat ging er minder goed?

Vond je de gemaakte opdrachten lastig?

Had je alle gemaakte opdrachten goed?

Neem de voorbeelden op pag 29 t/m 31 nog eens goed door.

Maak opdracht 29 om extra te oefenen.

Daarna maak je opdracht 30 t/m 33

Bekijk eventueel dit filmpje van Examenoverzicht:

        https://www.youtube.com/watch?v=j0Oqqx8IjfA

Ga aan de slag met opdracht 30 t/m 33

Huiswerk:  Bestudeer paragraaf 7.4 en maak 

                     bovenstaande opdrachten