Ecologie 2: Piramides en kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Piramides en kringlopen

6.1 en 6.2 Ecologie

3 VWO

Vorige les

• Abiotisch en biotisch
• Producenten, consumenten en reducenten
• Ecologische niveaus

Geoefend met opgaven. Kijk we na vandaag.

Deze les

•  Voedselketen geeft voedselrelatie aan, een piramide hiervan maken... wat heb je daaraan?
• Waarom zorgt het gebruik van gifstoffen voor problemen aan het eind van de voedselketen? (vaak bij mensen dus)
• Kringlopen zorgen voor evenwicht in ecosystemen,
  welke kringlopen zijn er?

PFAS

Iedereen in Nederland krijgt teveel PFAS binnen. 

Ieder zijn gezondheid leidt hier dus onder. 

Geen eitje?

Rond Pasen kwam het bericht dat je beter geen eieren van 'hobbykippen' moest eten: veel PFAS!

Als er zoveel in zit waarom heeft de kip (of het ei?) er dan geen last van? 

Geen eitje?

Kippen eten veel wormen en granen. 

Met name de wormen die kippen eten bevatten veel PFAS. Zo komt het in de kip terecht. 

De wormen komen aan PFAS door de grond die zij eten. De PFAS in de grond komt weer uit het oppervlaktewater en uit de lucht. 

En uiteindelijk door fabrieken die ze als afvalstof lozen in het milieu. 

Als mensen eieren van 'hobbykippen' eten krijgen wij veel PFAS binnen. 

Kippen eten veel wormen en granen.

Met name de wormen die kippen eten bevatten veel PFAS. Zo komt het in de kip terecht.

De wormen komen aan PFAS door de grond die zij eten. De PFAS in de grond komt weer uit het oppervlaktewater en uit de lucht.

En uiteindelijk door fabrieken die ze als afvalstof lozen in het milieu. 

1. Maak de voedselketen die hierbij hoort.

2. Wat ontbreekt er in de voedselketen?

1. Maak de voedselketen die hierbij hoort.

2. Wat ontbreekt er in de voedselketen?

Stel een mens eet in een maand 10 eieren. 

Voor ieder ei eet een kip per maand ongeveer 15 wormen per week. 

3. Hoeveel wormen zijn er dan per maand nodig voor deze 10 eieren?

4. Teken naast de voedselketen de piramide van aantallen. Hoe groter het aantal des te breder is de balk.

Als we de aantallen vervangen door het gewicht van deze schakel krijg je een piramide van biomassa. 

Stel we doen dat voor de wormen en de eieren. Een worm weegt ongeveer 5 gram. 

Een ei weegt 60 gram. 

5. Reken de totale gewichten per schakel uit. Zet de getallen naast je piramide van opdr. 4.

(sla gewicht van de mens even over)

Stel elke worm heeft 1 ng PFAS in zich. 

1 ng = 0.000001 mg

6. Hoeveel PFAS zit er dan in alle wormen die gegeten worden door de kip?

PFAS wordt niet afgebroken en komen dus ook in de eieren terecht. 

7. Hoeveel PFAS komt er in de kip terecht?

Bedenk eieren en ook de kip zelf, als vlees, worden gegeten door mensen. 

Vanaf 0,001mg per Liter is de hoeveelheid schadelijk voor mensen. 

Persistentie en accumulatie

Stoffen die niet afgebroken worden noemen we persistent. Zij zijn gevaarlijk omdat ze accumuleren in de voedselketen. 

Ze zijn uiteraard gevaarlijk voor de vervelende planten en dieren waartegen ze werken. Dat is de bedoeling.

Ze komen echter in steeds hogere concentraties voor in de voedselketen. 

Kringlopen

Kringlopen zorgen dat stoffen die gebruikt worden weer opnieuw gebruikt kunnen worden. 

Er zijn meerdere kringlopen belangrijk bij biologie:

• Kringloop van stoffen
• Waterkringloop
• Koolstofkringloop
• Stikstofkringloop

Kringlopen

Kringloop van stoffen ken je eigenlijk al.

Dit is een voedselweb + de reducenten. 

De kringloop van water is vaak ook bekend. 

Kringlopen

Je krijgt een werkblad om de laatste 2 te oefenen. Voor de opdrachten op dit blad uit. 

Stikstofkringloop

5. Vergelijk de koolstofkringloop met de stikstofkringloop. Wat mist er bij de stikstofkringloop?

Lucht bestaat voor 80% uit stikstofgas. Dit is voor planten onbruikbaar. 

6. Planten komen dus niet aan stikstof via de lucht. Hoe komen planten wel aan hun stikstof?