5.5: Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Ga op je plek zitten

eerste 10 minuten lezen 5.5

Planning

• Terugblik
• Leerdoelen
• Uitleg BS 5
• Oefenen met BS 5
• Huiswerk
• Afsluiting

Terugblik

Zenuwcel:

1. ander woord voor elektrisch stroompje
2. bestaat uit cellichaam met kern en uitlopers
3. vangt prikkels op
4. een snelle reactie zonder dat je nadenkt

Hoe verloopt deze reflexboog?

1. Blauw - Geel - Groen
2. Groen - Geel - Blauw
3. Kan beide kanten op

Welk onderdeel van het zenuwstelsel geleid implusen?

1. Hersenen
2. Zenuwen
3. Wervels
4. Kleine hersenen

Prikkel

Waarnemen 

Impuls 

hersenen

BS 5: Gedrag

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat gedrag is.
• Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.
• Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Gedrag

Gedrag: alle acties of reacties van een organisme.

Gedrag bestaat uit handelingen (= acties) die samenhangen en een doel hebben.

Gedragsketen: jachtgedrag

Handelingen die elkaar altijd in vaste volgorde opvolgen, met een bepaald doel.

Motivatie

Respons: reactie op een prikkel.

• Inwendige reactie: een prikkel die in het lichaam ontstaat
• Uitwendige reactie: een prikkel van buiten het lichaam.

Motivatie: de bereidheid tot het verrichten van bepaald gedrag.

Aangeboren of aangeleerd?

Gedrag is voor een deel aangeboren en voor een deel aangeleerd.

Aangeboren gedrag: gedrag wat je vertoont sinds de geboorte.

Aangeleerd gedrag: gedrag wat ontstaat door het te leren.

Sociaal gedrag

Bij veel dieren en mensen wordt het gedrag beïnvloed door soortgenoten.

Het gedrag van soortgenoten naar elkaar noem je sociaal gedrag.

signaal: een prikkel of handeling bij sociaal gedrag.

Menselijk gedrag

Mensen denken na over hun gedrag en beoordelen het gedrag van anderen.

Waarden zijn de dingen die mensen belangrijk vinden in het leven.

Normen zijn gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat je je eraan moet houden.

Observatie en interpretatie

Observatie: het feitelijke gedrag dat je waarneemt.

- Wat jij denkt dat dit gedrag betekent, noem je de interpretatie. 

Zijn er nog vragen?

Oefenen met de leerdoelen!

Aangeboren gedrag is gedrag dat je zelf al kan, zonder het te moeten leren

1. klopt
2. klopt niet

Wat is GEEN juiste beschrijving van gedrag?
Gedrag...

1. Is alle waarneembare activiteiten van een dier
2. Is een reactie van een dier op een prikkel
3. Komt tot tot stand door de werking van een spier of klier
4. Komt alleen voor tussen dieren van dezelfde soort

Noem een voorbeeld van sociaal gedrag bij mensen of dieren

Huiswerk

Maak van 5.5 opdracht 1 t/m 8 (blz. 121)

Weet je een vraag niet? Lees de tekst nog eens. Vraag het daarna pas aan de docent.

Klaar? Kijk je huiswerk na, flitskaarten, test jezelf,

Biologiepagina, lees de basisstof nog eens