9.1 Magnetisme

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

H9 Werken met elektriciteit

Voor vandaag

• Uitleg volgende tentamen
• Uitleg 9.1
• Aan de slag met de opdrachten
• Opdrachten bespreken
• Tentamen bespreken  
• LessonUp vragen
• Lesafsluiting

Tentamen

• Wanneer: in tentamenweek 2 (13 januari)
• Waarover: H9 + H10 
• Tussendoor: toets H9 en toets H10 

H10 Geluid

10.1 Geluid maken en horen

10.2 Geluidsniveau

10.3 Hoge en lage tonen

10.4 Geluid in beeld 

H9 Werken met elektriciteit

9.1 Magnetisme 

9.2 Elektriciteit maken

9.3 De transformator

9.4 De stroom beïnvloeden 

9.5 Spelen met weerstand 

Ongeveer 1 les per paragraaf 

9.1 Magnetisme

Leervragen 9.1 Magnetisme

1. Wat is zo bijzonder aan magneten?
2.  Hoe maak je magnetisme zichtbaar?
3. Wat is een magnetische schakelaar?
4. Waarvoor gebruik je een relais?

1. Wat is er zo bijzonder aan magneten?

Magneten

Magneten

Permanente magneten

• Elke magneet heeft 2 polen
• Noordpool en zuidpool
• 2 noordpolen stoten elkaar af

Magneten

• Gebruik je in dynamo, kompas,                                         luidspreker, koptelefoon
• Als je een magneet doorzaagt krijg je  twee kleinere magneten met n en z-pool

Magneten

• Een magneet trekt de metalen ijzer,                                                    nikkel en kobalt aan 
• koperen schroeven blijven niet hangen
• = niet magnetisch 
• een ijzeren spijker wordt magnetisch
• ontstaat bij z-pool van magneet een n-pool in spijker

Aan de slag 

Wat: Maken 9.1 BLZ 88 opdracht 1 t/m 9

Hoe: eerst 8 min alleen in stilte

Klaar: 1. Nakijken met boekje of online

             2. Verder met opdrachten van 9.1/ voor ander vak 

            3. Al in de LessonUp

Opdrachten bespreken

Leervragen 9.1 Magnetisme

1. Wat is zo bijzonder aan magneten?

Tentamen bespreken

Ik ga straks de volgende open vragen stellen via LessonUp:

- Welk onderdeel ging niet goed tijdens de toets (rekenvragen, theorievragen, allebei)?

- Wat kun je de volgende keer beter doen (meer leren, beter opletten, niet te snel de toets afmaken)

LET OP VRAGEN ELEKTRICITEIT

Mijn cijfer...

Valt me tegen

Valt me mee

Zoals ik had verwacht

Hoe goed dacht je geleerd te hebben?

Heel goed!

Best goed

Redelijk

Net te weinig

Veel te weinig

Niet

Welk onderdeel ging niet goed tijdens het tentamen?

ik werkte altijd met gegeven, gevraagd, formule, berekening antwoord op het tentamen

1. JA
2. NEE

Hoe goed heb je opgelet deze periode tijdens de uitleg?

😒🙁😐🙂😃

Hoe serieus heb je de huiswerk opdrachten gemaakt?

😒🙁😐🙂😃

Welk cijfer had je? (6,5 = 65)

0100

Wat kun je de volgende keer beter doen?

Deze magneten ...

1. trekken elkaar aan
2. doen niets
3. stoten elkaar af

Een magneet heeft altijd twee magnetische polen.

1. Waar
2. Niet waar

Welke magneet is altijd magneet?

6a

1. Elektromagneet
2. Permanente magneet
3. Beide
4. Geen

Welke stof wordt NIET aangetrokken door een magneet

1. Kobalt
2. IJzer
3. Aluminium
4. Nikkel

Het magnetisme van een permanente magneet kun je uitschakelen

1. waar
2. niet waar

Einde les

Deel 2 van 9.1 Magnetisme

Voor vandaag

• Vorige les
• Verdere uitleg 9.1
• Aan de slag met de opdrachten
• Opdrachten bespreken 
• LessonUp vragen
• Lesafsluiting

Leervragen 9.1 Magnetisme

1. Wat is zo bijzonder aan magneten?

Deze magneten ...

1. trekken elkaar aan
2. doen niets
3. stoten elkaar af

De noordpool van de magneet wordt afgestoten door de zuidpool van een andere magneet.

1. Waar
2. Niet waar

Het magnetisme van een permanente magneet kun je uitschakelen

1. waar
2. niet waar

Welke stof wordt NIET aangetrokken door een magneet

1. Kobalt
2. IJzer
3. Koper
4. Nikkel

Leervragen 9.1 Magnetisme

2. Hoe maak je magnetisme zichtbaar?

3. Wat is een magnetische schakelaar?

4. Waarvoor gebruik je een relais?

2. Hoe maag je megnetisme zichtbaar?

Zichtbaar maken magnetisme

• In de afbeelding ligt een magneet onder een plastic plaatje. 
• Hierop wordt ijzervijlsel gestrooid
• Magnetisch veld is zichtbaar 
• De lijnen in patroon = veldlijnen

Elektromagneet

• Opgerold draad (spoel)
• Als er stroom doorheen gaat, ontstaat rond de spoel een magnetisch veld
• Grotere stroom = sterker magnetisch veld
• Meer windingen = sterker magnetisch veld
• Met ijzeren kern in spoel nog sterker

Elektromagneet

De sterkte van de elektromagneet hangt dus af van:

• Het aantal windingen van de spoel
• de stroomsterkte door de spoel
• een ijzeren kern in de spoel

Elektromagneet

• Kun je aan en uitzetten
• Heeft een noord- en zuidpool
• Als je de stroomrichting omdraait wisselen deze

Elektromagneet

• Zitten in elektromotoren 
• Elektromotor zit in wasmachine, boormachine, luidspreker, opladers
• Gebruikt bij scheiden van afval

3. Wat is een magnetische schakelaar?

Magnetische schakelaar = reedcontact

• Metalen strippen in glazen buisje die                                               elkaar net niet raken
• Komt die in een magnetisch veld,                                                             dan trekken strippen elkaar aan
• Ze sluiten dan de stroomkring

Magnetische schakelaar

• Gebruikt bij inbraakalarm
• Aan raam een magneet
• In raamkozijn reedcontact
• Raam dicht = schakelaar gesloten
• Raam open = verbroken en alarm 

Magnetische schakelaar

• Elektronische stappenteller werkt her ook mee
• Liften voor tellen van verdiepingen 

4. Waarvoor gebruik je een relais?

Relais

• is een schakelaar die door een                                                   elektromagneet wordt bediend
• boven elektromagneet een                                                                    geveerd contact 

Relais

• kan je met een kleine stroom een apparaat in- en uitschakelen dat werkt op een veel hogere stroomsterkte of op een gevaarlijk hoge spanning 
• Gebruik in bewegingsmelders, alarminstallaties, hoogspanningsleiding, startmotor auto 
• Kamerthermostaat schakelt hiermee CV uit

Eerder klaar = online nakijken

Magister ---> Pulsar --> E-book --> uitwerkingen

Aan de slag 

Wat: Maken 9.1 BLZ 88 opdracht 9 t/m 24

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Klaar: 1. Nakijken Magister --> Pulsar --> E-book

           2. In de LessonUp  

Opdrachten bespreken

Leervragen 9.1 Magnetisme

1. Wat is zo bijzonder aan magneten?
2.  Hoe maak je magnetisme zichtbaar?
3. Wat is een magnetische schakelaar?
4. Waarvoor gebruik je een relais?

Een magneet heeft altijd twee magnetische polen.

1. Waar
2. Niet waar

De noordpool van de magneet wordt afgestoten door de zuidpool van een andere magneet.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een elektromagneet?

1. magneet met alleen stroom er doorheen
2. een spoel met heel weinig windingen.
3. een spoel met stroom en een magneet erbij.

Een elektromagneet kun je aan- en uit zetten

1. waar
2. niet waar

35 In een relais zit een elektromagneet.
Uit welke onderdelen bestaat een elektromagneet?

1. een magneet en een koperdraad
2. een ijzeren kern en een koperdraad
3. een magneet en een ijzeren kern
4. een magneet, een ijzeren kern en een koperdraad.

Hoe kan je een elektromagneet sterker maken?

1. meer metaal toevoegen
2. grotere stroom er door heen en meer koperdraad er om heen
3. dichter op de magneet houden
4. sneller bewegen

Wat is een relais?

1. Een elektrische schakelaar
2. Een magnetische schakelaar
3. Een lichtschakelaar
4. Een drukschakelaar

In een relais zit een ...

1. permanente magneet
2. transformator
3. batterij
4. spoel

In veel automatische schakelingen wordt een relais gebruikt. Waarvoor gebruik je een relais?

1. om een grote stroom om te zetten in een kleine stroom
2. om een grote stroom te kunnen schakelen met een kleine stroom
3. om een kleine stroom om te zetten in een grote stroom
4. om een kleine stroom te kunnen schakelen met een grote stroom

IJzer en nikkel worden aangetrokken door een magneet

1. waar
2. niet waar

Hoe werkt een reedcontact?

1. door er stroom door te laten lopen
2. door de zijden tegen elkaar aan te drukken
3. door een magneet er bij te houden
4. door het reedcontact kapot te maken

Er is een magneet in de buurt van het reedcontact. Kan er nu stroom door het reedcontact?

1. ja
2. nee

Een inbraakalarm maakt gebruik van een reedcontact. Waarmee wordt een reedcontact geopend en gesloten?

1. met een actuator
2. met een magneet
3. met een spoel
4. met een stuk weekijzer

Welke magneet is altijd magneet?

6a

1. Elektromagneet
2. Permanente magneet
3. Beide
4. Geen

Einde les