Les 7 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica 

meewerkend voorwerp 

Je leert voorzetsels

theorie blz 150 

voorzetsels voorbeelden

controle vragen 

Nederlands

Maak de opdrachten bij grammatica woordsoorten 

Wat heb je geleerd?

Voorbeelden 

Maak de opdrachten van deze les verder af voor donderdag. 

Wat is nu precies het meewerkend voorwerp?

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heb jij een voldoende van de docent gekregen?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp
3. er staat geen meewerkend voorwerp in

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'Jan'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Jan gaf de toets aan de leraar.

Welk zinsdeel is 'Jan'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heb jij een voldoende van de docent gekregen?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

De ondernemend peuter kroop ...... de tafel.

Vul het ontbrekende woord in.

voorzetsel

het voorzetsel

Het voorzetsel kan het volgende aangeven:

• plaats (aan het water, bij de tram, op de boerderij)
• tijd (na de fietstocht, tijdens de vakantie, gedurende de reis)
• reden/oorzaak (door de ziekte, vanwege het verlof)                                       

Er zijn ook voorzetsels die een deel vormen van een vaste combinatie, zoals

rekenen op (op iemands hulp rekenen)

met het oog op (met en op zijn voorzetsels)

in verband met (in en met zijn voorzetsels)

naar aanleiding van (naar en van zijn voorzetsels)

in vervolg op (in en op zijn voorzetsels)

hoe herken je het voorzetsel

Het staat bijna altijd vóór een lidwoord of een voornaamwoord, bijvoorbeeld een aanwijzend voornaamwoord of een persoonlijk voornaamwoord:

in de trein, in dat pakketje, tussen de rails, over de brug, naast mij, voor hem, naast het huis, achter de school, met de anderen

hoe herken je het voorzetsel - 2

Het voorzetsel kan ook áchter het zelfstandig naamwoord staan: die kant uit, het park in, de helling op.

Je ziet dat het voorzetsel dan vaak een richting aangeeft.

Het lidwoord kan ook ontbreken: op tafel, in bed, naar Italië, wegens ziekte.

scheidbare werkwoorden

Bij scheidbare werkwoorden is het losse deeltje géén voorzetsel, maar gewoon een deel van het werkwoord:

• De trein komt over 10 minuten aan (aan is géén voorzetsel, want het werkwoord is aankomen, over  is wél een voorzetsel). 

Maar: 

• Bij de gymles hing ik aan de ringen (bij en aan zijn beide voorzetsels). 

Andere voorbeelden van scheidbare werkwoorden zijn: aankijken, uitzwaaien, afkijken, nadoen, afvegen. 

het voorzetsellied

Luister in het volgende filmpje naar het voorzetsellied en maak daarna de oefening die eronder staat. Ook hier kun je de antwoorden aan het eind nakijken.

Wat is het voorzetsel in de zin?

'Hij liep hard tegen de tafelpunt aan.'

1. hard
2. tafelpunt
3. er staat geen voorzetsel in de zin
4. tegen

Welke van deze woorden is geen voorzetsel?

1. Huis
2. Tussen
3. Na
4. Tijdens

Wat is het voorzetsel in deze zin:


“Tijdens de wedstrijd was iedereen stil.”

1. Tijdens
2. De
3. Wedstrijd
4. Was

Welk voorzetsel hoort bij 'kiezen'?

1. uit
2. naar
3. met
4. bij

Vul aan met een voorzetsel:
zorgen ...

Vul aan met een voorzetsel:
twijfelen ...

Aan de slag

Maak de opdrachten bij Grammatica woordsoorten 

Wat heb je geleerd?

Voorbeelden

Grammatica 

meewerkend voorwerp 

Je leert voorzetsels

theorie blz 150 

voorzetsels voorbeelden

controle vragen 

Nederlands

Maak de opdrachten bij grammatica woordsoorten 

Wat heb je geleerd?

Voorbeelden 

Maak de opdrachten van deze les verder af voor donderdag.