Geschiedenis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

9.1 & 9.2

INLEIDING

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog veranderde Nederland erg snel. Traditionele sectoren verdwenen langzaam en de industrie kwam in opkomst. Een andere grote verandering was de instroom van buitenlanders naar Nederland. In deze digitale les lees je hier over. 

Kunnen jullie dingen noemen over de industrialisatie en een multiculturele samenleving?

Bijvoorbeeld dingen in het nieuws of dingen die je hebt gelezen.

Wat weten jullie?

9.1

In de Tweede Wereldoorlog was er veel verwoest. De verwoesting moest hersteld worden. Dit heet wederopbouw. Het herstel van de economie was vooral te danken aan het Marshall plan. Hierdoor kon met geld uit Amerika snel worden begonnen met deze wederopbouw. 

Er was ook sprake van bevolkingsgroei.

Die mensen moeten dus allemaal werken.  Door mechanisatie (het vervangen van menselijke en dierlijke arbeid me machines) , rationalisatie (het toepassen van nieuwe hulpmiddelen en meer doelmatige technieken)  , specialisatie (dat bedrijven in de landbouw zich gaan richten op 1 product)  en schaalvergroting (dat bedrijven steeds groter worden en steeds meer produceren) namen het aantal banen in landbouw, handel en scheepvaart af.

Nederland schakelde over naar een industrie. Hiervoor hadden ze veel geld nodig. 

Waar is dit een
voorbeeld van?

1. Rationalisatie
2. Mechanisatie
3. Schaalvergroting
4. Specialisatie

Toelichting

Door het automatiseren van mensen werk met behulp van mechanisatie kon er niet alleen veel sneller maar veel meer geproduceerd worden (schaalvergroting). De afgebeelde machine is specifiek voor het oogsten en dorsen (het scheiden van graan en halmen) van graan (specialisatie) en vult de vrachtauto voor het vervoer van graan tijdens het oogsten (rationalisatie). 

9.1

Ze bedachten hiervoor de geleide loonpolitiek, ze houden dus de lonen laag. 

Hierdoor werd de concurrentiepositie met het buitenland versterkt.

Ze konden dus meer exporteren en kregen ook meer geld.

Er was zo veel groei dat ze arbeiders uit het buitenland moesten zoeken.

9.1

Het ging economisch heel goed en mensen kregen hogere lonen.
Hierdoor konden ze meer luxeartikels kopen

Dit heet consumptie maatschappij (een samenleving waarbij consumptie niet alleen eerste uit levensbehoeftes bestaat maar ook uit veel tweede levensbehoeftes)

Mensen hoefden zich steeds minder zorgen te maken dat ze zonder inkomen kwamen te zitten als ze arbeidsongeschikt of werkeloos werden. Dat werd allemaal verzorgd door de staat via allerlei regelingen zoals de WW of de WAO

Nederland werd dus een verzorgingsstaat

9.1

De werkgelegenheid werd minder en de verzorgingsstaat moest bezuinigen allemaal als gevolg van de eerste oliecrisis. Veel mensen vonden dit niet prettig. Er waren vaak demonstraties en stakingen.

Later kwam er een tweede oliecrisis, de regering probeerde deze op te lossen door zelf te investeren. Maar het hielp niet, werkloosheid, inflatie en schulden namen alleen toe. Veel bedrijven gingen failliet.

9.1

Het aantal banen nam af:

• Veel bedrijfstakken verdwenen omdat productie in het buitenland goedkoper was.
• Het werk werd overgenomen door machines.

Nederland specialiseerde zich in handel en transport. Schiphol en ook de Rotterdamse Haven werden dus steeds belangrijker.
Ook werden kennisdiensten (banken etc.) steeds belangrijker. Er kwamen meer banen in deze sectoren.

Maar dat maakt de Nederlandse economie kwestbaar omdat ze afhankelijker zijn van het buitenland door globalisering.

9.2

Vlak na de oorlog was Nederland een emigratieland. Nederland was arm geworden door de Tweede Wereldoorlog en veel mensen vertrokken naar het buitenland (bv. Canada, Australië). 

Maar al snel werd Nederland een populair immigratieland. De eerste grote immigratie stroom kwam vanuit Indonesië dat zelfstandig werd waardoor veel mensen zich daar niet meer veilig voelden.

Iets later kwamen ook Molukkers naar Nederland, zij vluchtten omdat ze mee gevochten hadden met Nederland tegen de Indonesische onafhankelijkheid. Ze vochten mee omdat ze christen waren en omdat ze een zelfstandige Molukse staat wilden.

De Molukkers werden in eerste instantie in Nederland opgevangen in grote woonoorden. Vanuit hier gingen ze over naar normale huizen en integreerde ze zich in de Nederlandse samenleving

Welke van de volgende 4 groepen was volgens jou de grootste groep die kort na de oorlog uit Nederland emigreerde?

1. De Indonesiërs
2. De ouderen
3. De boerenzonen
4. De vissers

Toelichting

Na de oorlog werden veel kleinere boerderijen samengevoegd tot grotere boerderijen. Er ontstonden hierdoor minder, maar wel veel grotere boerderijen. De kans om je eigen boerenbedrijf op te zetten namen dus af. Daarom vertrekken er dus veel boerenzonen.

9.2

In het begin van de jaren 70 werd Suriname onafhankelijk. Veel Surinamers hadden geen vertrouwen in de levensvatbaarheid van de zelfstandige Surinaamse economie en ze beslootten naar Nederland te emigreren om daar te werken. 

De meeste van deze Surinamers gingen wonen in het Zuid-oosten van Amsterdam, de Bijlmer.

9.2

De economie in Nederland bleef groeien en ze hadden meer banen, maar ze hadden niet genoeg arbeiders. De regering besloot arbeiders te zoeken in Spanje, Italië en Griekenland, de zo genaamde gastarbeiders. Maar er kwamen minder mensen dan verwacht. 

Omdat het aantal mensen minder was dan gehoopt gingen ze zich uitbreiden naar Turkije en Marokko. Ze zochten vooral ongeschoolde arbeiders

9.2

Door de eerste olie crisis kwamen er minder banen. De regering hoopte dat hierdoor veel gastarbeiders terug zouden gaan naar hun eigen land. Maar het tegenovergestelde gebeurde. 

Ze hadden rechten opgebouwd en mochten familie naar Nederland brengen. Hierdoor groeide het aantal inwoners enorm.

Koppel de migratie achtergrond aan het percentage (uit 2019)

3,9

Westers

Turkije

Suriname

Overig

Antillen

Marokko

9.2

Door al deze instroom werd Nederland een multiculturele samenleving.

De integratie van deze etnische minderheden verliep stukken minder dan gehoopt. 

Veel immigranten kwamen te wonen in verouderde wijken in de grote steden. Hierdoor, ontstond er steeds meer en segregratie - dat wil zeggen een verdeeling van nederlanders energzijds en buitenlanders/immigranten anderzijds. 

De samenleving raakte hierdoor verdeeld.