Biologie 11.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Biologie 11.1

Het hart 

Havo 5

Het hart als een pomp

• Het hart is een holle spier met een linker- en een rechterhelft die van elkaar gescheiden zijn. 
• Linkerharthelft: zuurstofrijk bloed het lichaam in, naar de organen toe.
• Rechterharthelft: zuurstofarm bloed naar de longen.

Het hart als een pomp

• Het bloed in de holle aders is zuurstofarm, maar bevat veel CO2.
• Als het bloed vanaf de boezems de kamers instroomt, noem je dit de vulfase.
• Het samentrekken van de kamers is de pompfase.
• Als de druk in de kamers afneemt, zit je in de ontspanningsfase.

De bloedsomloop

• Slagaders zijn zuurstofrijk, behalve de longslagader.
• Aders zijn zuurstofarm, behalve de longaders.

Het hart als een pomp

Slagvolume: Hoeveelheid bloed die bij elke slag van de kamer het lichaam in word gepompt.

Hartslagfrequentie: aantal slagen van het hart per minuut. 

Hartminuutvolume: hoeveelheid bloed die per minuut het lichaam in gaat. 

Hartminuutvolume = hartslagfrequentie X slagvolume

Reanimeren

• Bij een reanimatie doe je een poging om de ademhaling en het pompen van het hart kunstmatig over te nemen en weer rustig op gang te brengen. 
• Reanimeren gebeurt vaak met behulp van een AED.

Hartinfarct

• Een hartinfarct is een vernauwing of een bloedprop in een kransslagader. Een deel van het hart krijgt hierdoor onvoldoende bloed en dus ook te weinig zuurstof. Dit deel werkt dan niet meer goed en sterft soms zelfs af. 

De boezems

• Een hartslag begint in de boezems.
• De rechterboezem ontvangt bloed vanuit de holle aders(zuurstofarm) en de linkerboezem ontvangt vanuit de longaders(zuurstofrijk).
• Vanuit de boezems stroomt het bloed de kamers in.
• De Sinusknoop zit in de rechterboezem en geeft impulsen (elektrische prikkels) af aan de spiervezels, waardoor de boezems samentrekken.
• De sinusknoop is het begin van het prikkelgeleidingssysteem van het hart.

Het prikkelgeleidingssysteem

Dit systeem van gespecialiseerde spiervezels leidt de elektrische prikkel uit de sinusknoop naar een tweede groep speciale cellen in de wand tussen de beide boezems, de AV-knoop. Door deze tweede prikkel trekken de kamers van onderuit samen en word het bloed de slagaders ingeperst.

ECG

Elektrische activiteit die ontstaat door het samentrekken en ontspannen van de hartspier is via elektrodes op de huid van bijv. de borstkas te meten en de resultaten hiervan kun je zien in een elektrocardiogram. 

ECG

P-top: samentrekken  van de boezems.

QRS-top: samentrekken van de kamers.

T-top: ontspannen van beide kamers.

Kransslagaders

• Kransslagaders voorzien de hartspier van zuurstof. 
• Ze zijn de eerste aftakkingen van de aorta.
• Kransaders voeren zuurstofarm bloed rechtstreeks naar de rechterboezem.
• Een kransslagader kan vernauwd raken door een ophoping van vetachtige stoffen, zoals cholesterol, dit noem je plaque.

Dotterbehandeling

• Plaque kan soms een gehele kransslagader afsluiten, een hartinfarct.
• Een dotterbehandeling kan een bloedvat weer wijder maken.
• De arts brengt een klein ballonnetje in via de slagader in de lies, als de arts op de pek is van de vernauwing wordt het ballonnetje opgeblazen om te verwijden. 
• De arts kan eventueel een ijzeren stent plaatsen, die zorgt dat het bloedvat voorlopig open blijft.
• Als dit niet werkt kan een bypassoperatie misschien nog hulp bieden, de arts maakt dan van een stukje slagader uit het been of de borst een korte omleiding vanaf de aorta tot de kransslagader.

Het einde van 11.1

Zelf gemaakte video van het hartpracticum met uitleg van het hart met uitleg over de delen van het hart.

Hierbij nog wat filmpjes over het hart met extra uitleg

• Filmpje anatomie hart
•  Verdiepingsvideo van een hartinfarct
• Hartwerking en ECG